وب سرور، نرم افزار نصب شده بر روی سرور می باشد که می تواند درخواست های ارسالی کاربران به سرور را پاسخ دهد. وب سرور درخواست های دریافتی از HTTP و چندین پروتکل دیگر را می تواند پردازش کند.
عملکرد اولیه یک وب سرور به این گونه است که ابتدا درخواست کاربر را دریافت، سپس درخواست را پردازش می کند و در نهایت پاسخ را در اختیار کاربران قرار می دهد. ارتباط بین سرویس گیرنده (کاربر) و سرور با استفاده از پروتکل Hypertext Transfer) HTTP) انجام می شود.
تصویر(1)
در این مقاله، معروف ترین و پرکاربردترین وب سرورها معرفی و به توضیح هر وب سرور به صورت جداگانه پرداخته خواهد شد.
Apache
Apache معروف ترین و رایج ترین وب سرور در جهان می باشد که 67 درصد سایت های موجود، از این وب سرور در حال استفاده هستند. این وب سرور توسط شرکت Apache در سال 1995 منتشر شده است. به دلیل اینکه Apache متن باز می باشد، کاربران می توانند ماژول های مورد نیاز خود را به این وب سرور اضافه کنند تا عملکرد آن را بهبود دهند.
مزایا Apache
- متن باز بودن
- پشتیبانی از زبان های برنامه نویسی پرکاربرد
- پشتیبانی از htaccess
- پشتیبانی از IPV6
- پشتیبانی از پروتکل HTTP/2
- پشتیبانی از gzip
- پشتیبانی از URL Rewriting
- پشتیبانی از CGI
- پشتیبان از XML
- مقرون به صرفه به دلیل رایگان بودن
معایب Apache
- عدم استفاده بهینه از منابع سخت افزاری
- عدم پردازش درخواست های زیاد به صورت همزمان
- عدم پشتیبانی رسمی و تجاری
تصویر(2)
Nginx
Nginx هم مانند Apache یک وب سرور متن باز می باشد که ایده اولیه آن در سال 2002 توسط یک شخص روسی ارائه شد و در سال 2004 هم به صورت رسمی منتشر گردید. از نکات جالب این وب سرور استفاده همزمان آن، با وب سرور Apache به صورت reverse proxy می باشد که باعث می شود همزمان از قدرت Apache و سرعت Nginx استفاده گردد.
Nginx از چندین فرایند برای پاسخ دهی به درخواست ها استفاده می کند. زمانی که درخواستی وارد سرور شود Nginx پس از دریافت، شروع به پردازش آن درخواست توسط یک فرایند می کند و اگر در همان لحظه درخواست دیگری وارد سرور شد فرایند دیگری شروع به کار می کند تا درخواست جدید را پاسخ دهد. Nginx برای کاربرهایی طراحی شده است که استفاده خاص و دانش کانفیگ تخصصی دارند. معمولا برای سرورهایی که دارای چندین سایت هستند وب سرور nginx پیشنهاد نمی شود.
مزایا Nginx
- متن باز بودن
- سرعت و پایداری بالا
- پشتیبانی از gzip
- پشتیبانی از IPV6
- پشتیبانی از پروتکل HTTP/2
- پشتیبانی از URL Rewriting
- استفاده بهینه از منابع سخت افزاری
- قابلیت اجرا در اکثر سیستم عامل ها
- متعادل کننده بارگزاری یا load balancer
- مقرون به صرفه به دلیل رایگان بودن
معایب Nginx
- عدم پشتیبانی از htaccess
- به دلیل دستی بودن کانفیگ، کار با این وب سرور مشکل است
- نیاز به دانش کانفیگ
تصویر(3)
IIS
Internet Information Services) IIS) یک وب سرور قابل گسترش است که توسط مایکروسافت، برای استفاده در ویندوز NT ایجاد شد. IIS از HTTP، HTTP / 2، HTTPS، FTP، FTPS، SMTP و NNTP پشتیبانی می کند. ویندوز NT4 و نسخه های پس از آن از IIS پشتیبانی می کنند. هرچند ممکن است در برخی نسخه های ویندوز XP home edition وجود نداشته باشد که باید به صورت دستی نصب شود. IIS به راحتی از پلتفرم .NET Framework که توسط مایکروسافت ارائه شده است پشتیبانی می کند که این پلتفرم به راحتی قادر به اجرای اسکریپت های ASP می باشد.
مزایا IIS
- پشتیبانی از اسکریپت های PHP و ASP
- ارائه پشتیبانی رسمی و تجاری توسط مایکروسافت
- نصب بر روی سیستم عامل ویندوز که از پرکاربردترین سیستم عامل ها می باشد
معایب IIS
- IIS متن باز نیست
- نصب تنها در سیستم عامل ویندوز
- تهدیدات مخرب زیاد
تصویر(4)
LiteSpeed
Litespeed یک وب سرور با عملکرد و سرعت بسیار بالا می باشد که در سال 2002 در آمریکا تاسیس شده است. Litespeed جهت پاسخ دهی به محتویات استاتیک از thttpd,boa،TUX و از طرف دیگر برای پاسخ دهی به محتویات داینامیک از mod_php استفاده می کند که mod_php تا 50 درصد سریع تر از سایر سرویس های php می باشد.
وب سرور Litespeed دارای چندین نسخه می باشد:
1- Starter
این نسخه به صورت رایگان ارائه می شود و تنها بر روی سرورهایی قابل نصب است که دارای حداکثر دو گیگ رم و یک سایت باشند. همچنین با کنترل پنل های میزبانی مانند WHM/Cpanel و DirectAdmin سازگار می باشد.
2- Site Owner
این نسخه بر روی سرورهایی قابل نصب است که حداکثر تا هشت گیگ رم و 5 سایت داشته باشند. همچنین با کنترل پنل های میزبانی مانند WHM/Cpanel و DirectAdmin سازگار می باشد.
3- Site Owner Plus
این نسخه محدودیت رم ندارد اما محدودیت 5 سایت را دارد. همچنین با کنترل پنل های میزبانی مانند WHM/Cpanel و DirectAdmin سازگار می باشد.
4- Web Host Lite
این نسخه بر روی سرورهایی قابل نصب است که حداکثر تا هشت گیگ رم داشته باشند و محدودیتی در تعداد سایت ندارد. همچنین با کنترل پنل های میزبانی مانند WHM/Cpanel و DirectAdmin سازگار می باشد.
Web Host Essential -5
این نسخه در میزان رم و تعداد سایت محدودیتی ندارد و یک Worker دارد. همچنین با کنترل پنل های میزبانی مانند WHM/Cpanel و DirectAdmin سازگار می باشد.
Web Host Professional -6
این نسخه در میزان رم و تعداد سایت محدودیتی ندارد و دو Worker دارد. همچنین با کنترل پنل های میزبانی مانند WHM/Cpanel و DirectAdmin سازگار است.
Web Host Enterprise -7
این نسخه در میزان رم و تعداد سایت محدودیتی ندارد و چهار Worker دارد. همچنین با کنترل پنل های میزبانی مانند WHM/Cpanel و DirectAdmin سازگار است.
Web Host Elite -8
این نسخه در میزان رم و تعداد سایت محدودیتی ندارد و تعداد Worker این نسخه توسط کاربر قابل تنظیم است. همچنین با کنترل پنل های میزبانی مانند WHM/Cpanel و DirectAdmin سازگار می باشد.
Worker چیست؟ تعداد فرایندهایی که به طور همزمان به درخواست های ارسالی سمت سرور پاسخ می دهند
مزایا Litespeed
- سرعت بسیار بالا
- نصب آسان
- پشتیبانی از htaccess
- پشتیبانی از mod_security
- استفاده بهینه از منابع سخت افزاری
- دارا بودن قابلیت های Apache
- قابلیت بروز رسانی اتوماتیک
- تا 6 برابر سریع تر از Apache بر روی http
- تا 3 برابر سریع تر از Apache بر روی https
- افزایش عملکرد php تا 50 درصد
- دارا بودن قابلیت Anti-DDoS
- توانایی جلوگیری از overload سرور
- پشتیبانی از چندین هزار اتصال همزمان
معایب Litespeed
- بالا بودن هزینه لایسنس
تصویر(5)
چهار وب سرور معروف و پرکاربرد معرفی و مزایا و معایب هر کدام به صورت مجزا توضیح داده شد.
همان طور که در مورد IIS توضیح داده شد، این وب سرور برای اسکریپت های مبتنی بر Net. می باشد و قابل مقایسه با سه وب سرور دیگر نیست.
مقایسه اصلی بر روی وب سرورهای Apache، Nginx و Litespeed خواهد بود.
- اما انتخاب نهایی کدام وب سرور می باشد؟
- آیا گسترده بودن Apache بر سرعت و کیفیت Nginx و Litespeed می تواند غلبه کند؟
- آیا مدیریت راحت Litespeed می تواند باعث پیروزی در جدال با Nginx شود؟
- و در نهایت آیا هزینه بالای Litespeed، باعث چشم پوشی کاربران از سرعت و کیفیت بالای این وب سرور می شود؟
در صورتی که دانش کانفیگ nginx را بر روی سرور دارید و از طرفی نمی خواهید هزینه لایسنس Litespeed را پرداخت کنید، قطعا nginx برایتان بهترین انتخاب خواهد بود اما در صورتی که دانش کانفیگ nginx را ندارید، بهترین گزینه Apache می باشد.
برای کاربرانی که می خواهند چندین سایت با اسکریپت های مختلف در سرور راه اندازی کنند nginx انتخاب خوبی نیست. در این زمان، انتخاب شما بین Apache و Litespeed خواهد بود که قطعا از نظر سرعت و کیفیت بالا Litespeed فاصله زیادی با Apache دارد و بهترین انتخاب خواهد بود.
نمودار مقایسه این وب سرورها در این بخش نمایش داده شده است که به وضوح تفاوت آنها را بیان می کند:
تصویر(6)
همان طور که در تصویر فوق مشاهده می کنید، Litespeed در پردازش همزمان درخواست ها بر روی 10 و 100 کاربر، بسیار سریع تر از Apache و Nginx عمل می کند.
نکته: میهن وب هاست در تمامی هاست های اشتراکی خود از نسخه Litespeed Web Host Elite استفاده می کند که در این نسخه بیشترین فرایند هم زمان متناسب با سخت افزار هر سرور تنظیم شده است تا درخواست هایی که توسط کاربران سمت سرور ارسال می شوند در سریع ترین زمان توسط وب سرور پاسخ داده شود.