در دنیای فعلی که رقابت بسیاری در بین کسب و کارها وجود دارد؛ برای اینکه بتوان جایگاه خود را در بازار به عنوان یک برند معتبر یافت، لازم است تا با استراتژی های بازاریابی به خوبی آشنا بود. نیچ مارکتینگ یا بازاریابی تخصصی یکی از این استراتژی ها می باشد. نیچ مارکتینگ می تواند به شما کمک کند تا بازار هدف و مخاطبان خود را به نوعی برگزینید که بهترین تاثیر را بر روی کسب و کار شما داشته باشند. در این مقاله تلاش شده است تا این استراتژی و نحوه ایجاد آن شرح داده شود و همچنین چند نمونه موفق از نیچ مارکتینگ برای درک بهتر، بیان گردد.

نیچ مارکتینگ (Niche Marketing) چیست؟

به استراتژی که بخش کوچکی از یک بازار بزرگتر را با ارائه محصولات و خدمات تخصصی هدف قرار می دهد، نیچ مارکتینگ گفته می شود. به عبارتی دیگر این مورد یک نوع بازاریابی تخصصی است که نیاز گروه های کوچکتر را برآورده می کند.  مبنای تعریف نیچ مارکتینگ در نظر گرفتن موارد زیر است:

• جمعیت شناسی (سن، جنسیت، وضعیت تاهل و ...)
• منطقه جغرافیایی
• درآمد
• حرفه یا شغل
• سبک زندگی یا عادات
• سرگرمی
• ارزش ها
• فرصت
• فرهنگ

تصویر(1)

نیچ مارکتینگ چه مزایایی دارد ؟

گرچه ممکن است کسب و کار هایی که از این استراتژی استفاده می کنند کوچک باشند ولی با بهره گیری از بازاریابی تخصصی می توانند برجسته شوند، در جایگاه بالاتری قرار گیرند و تعداد بیشتری مشتری وفادار به دست آورند.

کریس اندرسون در کتاب "The Long Tail" نوشته است: در دنیای دیجیتال امروزی عموم افراد به دنیای وب دسترسی دارند. محصولات در کنار یکدیگر برای فروش به نمایش گذاشته می شوند و مشتریان همیشه حق انتخاب داشته و به دنبال محصولاتی هستند که نیاز های آنان را به بهترین شکل برآورده کند.

اگر به صورت متمرکز روی نیچ مارکتینگ کار کنید راحت تر می توانید در مورد آنچه در حوزه فعالیت شما اتفاق می افتد اطلاعات و آگاهی به دست آورده و تبدیل به یک متخصص شوید که موجب برتری شما نسبت به سایر رقبا خواهد شد. چنانچه مشتریان متوجه شوند که شما می توانید نیازهایشان را برطرف نمایید، بیشتر به شرکت شما اعتماد خواهند کرد لذا سود به دست آمده نیز بیشتر خواهد بود.

حفظ ارتباط نزدیک با مشتریان، باعث افزایش اعتماد آنها به کسب و کار شما و همچنین منجر به بازگشت مشتریان شده و موجب می شود محصولات شما را به دیگران پیشنهاد دهند.

چگونه می توان یک استراتژی مناسب در نیچ مارکتینگ ایجاد کرد؟

زمانی که در تلاش برای یافتن استراتژی نیچ خود هستید 5 نکته را باید در نظر بگیرید که در ادامه مطرح شده است:

1- نقاط قوت خود را مشخص کنید

بررسی کنید که چه کارهایی را بهتر از دیگران انجام می دهید و چه چیزی می تواند شما را از دیگران متمایز کند. در این بررسی ممکن است متوجه شوید که جنبه ای از کسب و کار شما موفق تر از دیگران عمل می کند، در این صورت می توانید بر روی آن تمرکز کنید.

2- به محصولات یا خدماتی که ارائه می کنید، فکر کنید

بهتر است یک چک لیست از کاربردهای محصولات خود تهیه کنید. در این بین ممکن است متوجه شوید محصول شما کارایی دیگری نیز دارد و با این روش برخی از مشکلات موجود دیگر را حل خواهد کرد. اگر این مورد در بازار به درستی ارائه نمی شود می تواند فرصت خوبی برای تجارت شما و جلب مشتری باشد.

 3 - تحقیقات میدانی انجام دهید

در تحقیقات خود این مسئله را در نظر بگیرید که آیا در زمینه ای که می خواهید روی آن تمرکز کنید تقاضای کافی وجود دارد یا خیر؟ پاسخ این سوال به شما می گوید که آیا ایده شما سود آور است یا خیر. برای سنجش این موضوع و یافتن کلمات کلیدی خاص مرتبط با هدف، شما می توانید از ابزار هایی مانند Answer the People, Google Keyword Planner یا سرچ گوگل استفاده نمایید.

همچنین توجه به رقبای احتمالی بسیار مهم است. اگر مشاهده نمودید که در بازار هدف شما رقابت چندانی وجود ندارد. ممکن است نشانه آن باشد که بازار انتخابی شما چندان سود آور نیست. از سوی دیگر رقابت کم به معنای شانس بیشتر برای دیده شدن و دسترسی آسانتر به سهم بزرگتری از بازار است.

 پس از شناسایی رقبای خود، نظرات مشتریان آنها را بررسی کنید و بررسی کنید که چه کار هایی را به خوبی انجام می دهند و در چه زمینه هایی می توانند پیشرفت کنند. به دنبال ایجاد مزیت باشید و بررسی کنید که چه نیاز هایی از مشتریان هنوز برآورده نشده است تا شما آنها را پوشش دهید.

تصویر(2)

 4. مخاطبان خاص خود را بشناسید

دانستن اطلاعات پایه مانند سن، مهارت و سرگرمی از مشتریان کافی نیست. شما باید نیاز های مصرف کنندگان محصولات خود را بدانید. هرچه بازار کوچکتر باشد باید بیشتر به مصرف کنندگان توجه داشته باشید تا بتوانید موقعیت بهتری در بازار بدست آورید.

بررسی کنید که آیا منابعی مانند انجمن ها، شبکه های اجتماعی یا وبلاگ ها در زمینه فعالیت شما وجود دارند یا خیر؟ ببینید افراد در این گروه ها در مورد چه نکاتی صحبت می کنند. همچنین نظرات مشتریان در مورد رقیبان خود را مطالعه کنید. در صورت نیاز می توانید به صورت میدانی با مردم مصاحبه نموده و نیاز های آنان را جویا شوید.

هنگامی که نیاز های بازار هدف خود را متوجه شدید بهتر است به خواسته ها و نیاز های مردم توجه کنید حتی اگر برخلاف موردی باشد که در ابتدا فکر می کردید.

5. کانالهای مناسبی برای بازاریابی انتخاب کنید

زمانی که صحبت از برقراری ارتباط با مشتریان می شود شبکه های اجتماعی بسیار مهم هستند. اما برای اینکه استراتژی شبکه های اجتماعی شما موثر باشد باید بستر هایی را انتخاب کنید که مشتریان دوست دارند از آن استفاده کنند. به عنوان مثال اگر محصولات شما بیشتر برای گیمر ها مناسب می باشد بهتر است به جای فیسبوک و اینستاگرام روی Twitch و Reddit متمرکز شوید.

مکان ها و نشریات تخصصی که مخاطبان شما با آن سروکار دارند نیز می توانند مفید باشند. به عنوان مثال اگر بازار هدف شما دوچرخه سواران یک شهر خاص است تبلیغات در مجلات تخصصی و فروشگاه های دوچرخه سواری محلی می تواند شانس شما را برای جلب توجه بیشتر این مشتریان افزایش دهد.

آخرین و مهم ترین نکته اینکه در بازاریابی تخصصی تبلیغات زبانی بسیار تاثیر گذار است. اغلب افراد به نظرات همکاران خود اعتماد دارند. بنابراین بهتر است مشتریان خود را تشویق کنید که تجربیات خود را در مورد کسب و کار شما به اشتراک بگذارند. 

5 نمونه نیچ مارکتینگ مناسب برای الهام گرفتن

در ادامه 5 مورد از محصولات خاص که از استراتژی نیچ مارکتینگ استفاده نموده اند، مورد بررسی قرار می گیرند تا تاثیرات این استراتژی را در عمل مشاهده کنید.

1. Lefty’s San Francisco

تصویر(3)

این شرکت، بازاریابی بسیار خوبی انجام داده است. Lefty فروش خود را علاوه بر اینکه در فروشگاه خود در اسکله 39 سان فرانسیسکو به صورت حضوری  انجام می دهد از طریق وبسایت نیز محصولاتی را برای چپ دست ها ارائه می کند. محصولات این شرکت شامل مواردی مانند YoroPen است که برای چپ دست ها کاربردی می باشد زیرا قابلیت تمیز نمودن کاغذ بدون ایجاد لکه را دارد. شرکت های بزرگ چون بازار چپ دست ها را گسترده نمی دانند بر روی آن سرمایه گذاری نمی کنند، شرکت های کوچک نیز سرمایه لازم برای سرمایه گذاری بر روی این بازار را ندارند، به همین دلیل Lefty توانسته است خود را با این استراتژی در بازار، معرفی نماید.

تصویر(4)

این قلم مخصوص افراد چپ دست طراحی شده است، همچنین نوت بوک، دفترچه و چند مورد دیگر نیز از پیشنهادات ویژه این شرکت برای چپ دست ها می باشد. اما محصولات این شرکت به همینجا ختم نمیشود، این شرکت اقلام سرگرم کننده ای مانند تیشرت و لیوان حکاکی شده و تابلو های چوبی با تصویر چپ دست های معروف را نیز می فروشد. این محصولات حس تعلق خاطر این دسته از مشتریان را جلب می کند.

2. بسته بندی زنبور عسل

تصویر(5)

Bee's Wrap شرکتی است که با ارائه یک روش جایگزین برای بسته بندی مواد غذایی توانست توجه دوستداران محیط زیست را جلب کند. افرادی که نمی خواهند پلاستیک یکبار مصرف بخرند می توانند برای بسته بندی ظرف ناهار یا غذای باقی مانده خود از این محصول استفاده کنند. روکش های این محصول پس از گرم شدن به خوبی به هم میچسبند و بسته بندی می شود.  یکی دیگر از مزایای آن قابل شستشو بودن است و همچنین امکان بازیافت نیز دارند. این بسته بندی از مواد طبیعی و گیاهی ساخته شده است.

3. PacSafe

تصویر(6)

PacSafe شرکتی است که انواع لوازم ضد سرقت را بفروش می رساند. کوله پشتی تا کیف های زنانه از محصولات این شرکت محسوب می شوند و برای خدمت به افرادی که اغلب در جاده و سفر بوده و نگران سرقت وسایل خود هستند، مناسب است. این برند توسط دو ماجراجو به نام های  Rob Schlipper و Magnus McGlashan تاسیس شد که در سفرهایشان سرقت وسایلشان را تجربه کرده بودند. هدف این شرکت این است که به مشتریان خود حس آرامش دهد تا مطمئن شوند که لوازم قیمتی آنها در همه جا در امنیت کامل هستند. نیچ مارکتینگ با هدف قرار دادن مسافرها توانست نیاز این گروه را شناسایی کرده و به آنها پاسخ دهد.

4. اسباب بازی های چوبی ورمونت

تصویر(7)

ورمونت یک فروشگاه آمریکایی با 45 سال سابقه است که انواع اسباب بازی های چوبی  را ارائه می دهد. مشتریان این شرکت می توانند از بین 125 مدل محصول از جمله قطار، کامیون، اسب، بلوک های ساختمانی و … انتخاب خود را انجام دهند. این فروشگاه برای والدینی که نگران خطرات اسباب بازی های مدرن هستند، جایگزین های مناسبی دارد. همچنین این شرکت به مشتریان خود نوید محصولاتی را می دهد که با دقت و ظرافت ساخته شده اند و برای چند نسل ماندگار هستند.

اگرچه این فروشگاه دارای یک وبسایت بسیار ابتدایی بوده و فقط پرداخت از طریق PayPal را پشتیبانی می کند اما پس از سال ها کسب تجربه و مهارت در عرصه تجارت باقی مانده است و دلیل آن هم رفع نمودن دغدغه والدین است.

5. Glorious PC Gaming Race

 

تصویر(8)

Glorious PC Gaming Race برندی مخصوص گیمرهای پرشور است که بازی از طریق کامپیوتر را ترجیح می دهند و در جستجوی تجهیزات حرفه ای برای بازی هستند. هدف این شرکت ارائه جایگزینی مناسب برای سخت افزار های گران قیمت و تولید انبوه برای این مشتریان است.

این شرکت هر آنچه را که علاقه مندان به بازی ممکن است نیاز داشته باشند از موس و صفحه کلید گرفته تا جا لباسی و هدفون را به فروش می رساند. آنها برای نزدیک ماندن به مشتریان خود یک انجمن ایجاد کرده اند که در آن گیمرها میتوانند با یکدیگر گفتگو کرده و از آخرین محصولات این شرکت مطلع شوند.

 نتیجه گیری 

در نتیجه می توان عنوان کرد که استراتژی های مختلفی وجود دارند که صنایع گوناگون از مواد غذایی گرفته تا لوازم الکترونیکی می توانند از آن بهره ببرند تا جایگاه مناسبی را در بازار به دست آورند. اغلب در شرکت های بزرگ سود بیشتر به نیاز های مردم ترجیح داده شده و خواسته های مردم نادیده گرفته می شود. نیچ مارکتینگ فرصتی است که به شما کمک کند تا با شناخت نیازهای کاربران، کسب و کار خود را موفق نمایید.