اتفاقات روزمره ، اخبار مهم و دیگر مطالب میهن وب هاست را می توانید در این قسمت مطالعه کنید

ویندوز سرور چیست؟

سرور ها به کامپیوتر های دیگر در شبکه سرویس دهی می کنند، بنابراین نسبت به کامپیوتر های معمولی به یک سری ویژگی های اضافی نیاز دارند. شرکت مایکروسافت به سیستم عامل ویندوز خود معروف است و جهت پشتیبانی از سرور ها، سیستم عاملی با امکانات ویژه طراحی کرده است. ویندوز سرور، سیستم عاملی پیشتاز در زمینه مدیریت سرور ها بوده و رقیب اصلی سیستم عامل لینوکس می باشد.

Windows NT Servers

تصویر(1)

سیستم عامل ویندوز سرور ابتدا در دهه 1990 میلادی معرفی شد و مایکروسافت تا سال 2000 آن را با نام تجاری NT (مخفف شده “New Technology”) منتشر کرد. این شرکت چندین نسخه از سیستم عامل NT را عرضه کرد که به شرح ذیل می باشند:

Windows NT 3.1

اولین مدل ویندوز NT، نسخه 1 نبود. در عوض، Windows NT 3.1 به عنوان اولین مدل منتشر شد. این نامگذاری جهت نمایش ارتباط و هماهنگی سیستم عامل مذکور با نسخه استاندارد سیستم عامل ویندوز که در آن زمان 3.1 بود، اتفاق افتاد. در واقع مایکروسافت به طور سربسته به مشتریان خود اعلام کرد که باید انتظار تجربه کاربری مشابهی را داشته باشند. ویندوز NT 3.1 در دو نسخه: Windows NT 3.1 (برای ورک استیشن ها) و Windows NT 3.1 Advanced Server (برای سرور ها) در تاریخ 26 ژوئیه 1993 منتشر شد. ویندوز NT، اولین نسخه 32 بیت ویندوز بود و جهت پشتیبانی از سخت افزار های جدید سرور، توسعه داده شد. این سیستم، آغازگر مسیر تکامل سیستم عامل های ویندوز سرور بود.

Windows NT Server 3.5

در سال 1994، مایکروسافت سیستم عامل Windows NT Server 3.5 را معرفی کرد. در این نسخه امکان برقراری ارتباط با سیستم های Unix و Novell Netware وجود داشت. در آن زمان ویندوز سرور یک نام جدید در بازار بود و اکثر شبکه ها بر پایه سرور های Unix و Novell بودند. بنابراین، سازگاری با این دو سیستم برای پذیرش ویندوز توسط کسب و کار های شبکه ای ضروری بود.

Windows NT Server 3.51

تصویر(2)

در سال 1995، مایکروسافت با عرضه ویندوز 95، تا حد زیادی رابط کاربری سیستم عامل ویندوز را بهبود بخشید. آن شرکت جهت مدیریت کامپیوتر های دارای سیستم عامل ویندوز 95، اقدام به طراحی سیستم عامل Windows NT Server 3.51 نمود. این ارتقا همچنین امکان مدیریت لایسنس نرم افزار در کامپیوتر های سرویس گیرنده (client) و نصب یا بروزرسانی مولفه های سیستم عامل را از طریق شبکه میسر کرد.

Windows NT 4.0

اگرچه مایکروسافت به همراه ویندوز 95، سیستم عامل Windows NT Server 3.51 را منتشر کرد اما رابط کاربری آن با ویندوز 95 مطابقت نداشت تا اینکه در سال 1996، Windows NT Server 4.0 منتشر گردید. 

یکی از مهمترین مولفه های نسخه 4، ارائه وب سرور IIS (Internet Information Services) بود. این نرم افزار که به صورت رایگان ارائه شد در حال حاضر یکی از محبوب ترین نرم افزار های مدیریت وب است.

جهت پشتیبانی از شبکه ها که روز به روز پیچیده تر می شدند، بسته های خدماتی (service pack) زیادی برای سیستم عامل Windows NT Server ارائه شد. در نهایت این موارد منجر به عرضه Windows NT 4.0 Enterprise Server در سال 1997 گردیدند. همچنین قابلیت های Microsoft Transaction Server (نرم افزاری جهت سرویس دهی به مولفه های نرم افزاری COM (Component Object Model) می باشد که ساخت نرم افزار های توزیع شده بزرگ را تسهیل می کند) و Message Queue (نرم افزاری برای صف بندی پیامها) جهت مدیریت تعاملات در شبکه های پرترافیک طراحی شدند. این بروزرسانی قابلیت هایی همچون مدیریت سیستم عامل برای سرور کلاستر (یا سرور خوشه ای - به گروهی از سرورها گفته می شود که به عنوان یک سیستم واحد با هم کار می کنند) و یکپارچگی برای سرویس های رمزگذاری کلید عمومی را به سیستم عامل اضافه کرد.

سرانجام، در سال 1998، سیستم عامل Windows NT 4.0 Terminal Server Edition عرضه شد. این نسخه آخرین ارتقا برای مجموعه سیستم عامل های NT بود و پل ارتباطی میان برنامه های 16 بیتی DOS و محیط دسکتاپ 32 بیتی فراهم نمود. این نسخه همچنین از ارتباط با سیستم های غیر ویندوزی نیز پشتیبانی می کرد.

توسعه ویندوز سرور

مایکروسافت در سال 2000 با عرضه سیستم عامل Windows Server 2000، برند NT را کنار گذاشت. از آن زمان به بعد، نامگذاری ویندوز سرور بر اساس سال عرضه آنها انجام می شود.

Windows Server 2000

تصویر(3)

این نسخه از ویندوز سرور دارای ویژگی ها و کاربرد های زیادی بود که امروزه همچنان از آنها استفاده می شود. این ویژگی ها شامل پشتیبانی از XML، ایجاد ASP (Active Server Pages) و استفاده از Active Directory جهت احراز هویت کاربران می باشد. همچنین در ویندوز سرور 2000، نسخه های tailored معرفی شدند که مناسب برای کاربرد های خاص می باشند. در همین راستا، شرکت مایکروسافت علاوه بر نسخه استاندارد سیستم عامل ویندوز سرور 2000، نسخه های Advanced Server و Datacenter Server را نیز عرضه کرد.

Windows Server 2003

تصویر(4)

به منظور کاهش رویداد هایی که مستلزم ریستارت سیستم بودند، ویندوز سرور 2000 بازنویسی گردید و با عنوان ویندوز سرور 2003 منتشر شد. این قابلیت باعث شد که نصب پچ ها و بروزرسانی ها به سرعت و بدون نیاز به ریستارت انجام گیرد. مایکروسافت همچنین ویژگی های امنیتی سیستم عامل را بهبود بخشید و برای اولین بار فریم ورک NET. را به سیستم عامل سرور اضافه کرد.

ویژگی مهم دیگری که در نسخه 2003 اضافه شد، قابلیت تعریف server roles بود. این قابلیت امکان شخصی سازی سیستم عامل برای انجام وظایف خاصی، مثلا به عنوان یک DNS Server را فراهم کرد. مایکروسافت سیستم عامل ویندوز سرور 2003 را در نسخه های Standard، Advanced، Datacenter و نسخه جدید دیگری به نام Windows Server 2003 Web Edition (مناسب برای اینترنت سرورها) منتشر کرد. مدتی پس از عرضه اولیه سیستم عامل، بروزرسانی دیگری جهت تبدیل سیستم به محیط 64 بیتی ارائه شد.

Windows Server 2003 R2

تصویر(5)

در سال 2005، سیستم عامل Windows Server 2003 R2 به عنوان یک نسخه ارتقا یافته برای ویندوز سرور 2003 به صورت رایگان منتشر شد. زمانی که این نسخه در دسترس قرار گرفت تمام فروش ویندوز سرور به نسخه 2003 R2 محدود شد.

تمرکز این نسخه روی بهبود امنیت، مخصوصا در زمینه احراز هویت کاربران بود. عملیات احراز هویت بر اساس Active Directory انجام می شد که همچنان به عنوان پایه و اساس آن باقی مانده است. همچنین نسخه R2 دارای ویژگی جدیدی به نام Active Directory Federation Service بود. این ویژگی به مدیران شبکه انعطاف پذیری بیشتری در هنگام مدیریت سطح دسترسی های سرور می دهد. از قابلیت های  Active Directory Federation Service می توان به اضافه نمودن دستگاه های خارجی (external devices)، در هنگام فعالسازی سطح دسترسی single sign-on (یا شناسایی یگانه - روشی جهت مدیریت ساده تر پسوردها است و دسترسی به برنامه ها و سرویس های مختلف را با یک بار لاگین فراهم می کند) اشاره کرد.

این ارتقا همچنین به Active Directory قابلیت Active Directory Application Mode را اضافه کرد. ویژگی مذکور به کاربران اجازه می دهد تا بدون نیاز به گذراندن تمامی مراحل احراز هویت نرم افزار خارجی به برنامه های شخص ثالث دسترسی داشته باشند. البته این مورد منوط به احراز هویت کاربران از طریق افزونه Active Directory است.

در نسخه R2 همچنین امکان تنظیم سیاست های امنیتی برای گروه های سیستم از طریق قابلیت Security Configuration Wizard وجود دارد. از دیگر بهبود های نسخه R2 می توان به فشرده سازی بهتر دیتا جهت انتقال فایل اشاره کرد.

Windows Server 2008

تصویر(6)

3 سال زمان برد تا نسخه بعدی ویندوز سرور، جهت عرضه آماده گردد که شامل بهبود های دیگری در Active Directory بود. در این نسخه مایکروسافت تغییرات اساسی در خصوص چگونگی تعامل سرویس های شبکه با ویژگی پشتیبانی نرم افزاری سیستم عامل اعمال کرد. 

مزیت عالی که در این نسخه برای کاربران ویندوز سرور ارائه شده است، سیستم مجازی سازی Hyper-V می باشد. این مجازی ساز به کاربران ویندوز سرور، امکان ایجاد ماشین های مجازی (virtual machines) را می دهد که برای تیم های IT بسیار حائز اهمیت است. ویژگی مذکور ممکن است به دلایل رقابتی اضافه شده باشد تا کاربران ویندوز جهت راه اندازی ماشین های مجازی در پی سیستم عامل های دیگر نباشند.

ابزار های کاربردی جدید دیگری که به ویندوز سرور 2008 افزوده شد، Event Viewer و Server Manager هستند. این ابزارهای مدیریتی مفید، کنترل بیشتری به مدیران سامانه روی عملکرد سرور می دهند.

Server Core یکی از محصولات مهم مایکروسافت است و نسخه فاقد محیط گرافیکی ویندوز سرور می باشد. در این حالت شما تنها به خط فرمان (command line) دسترسی دارید. نسخه Server Core برای آن دسته از مدیران سامانه که به محیط خط فرمان در Unix و Linux عادت دارند، بسیار جذاب است.

ویندوز سرور 2008 دارای 4 نسخه: Standard ، Enterprise ،Datacenter و Web می باشد.

Windows Server 2008 R2

تصویر(7)

در سال 2009، برای ویندوز سرور 2008 یک بروزرسانی با عنوان Windows Server 2008 R2 ارائه شد که امروزه همچنان از آن استفاده می شود. تغییر مهم این نسخه در مبنای آن بود. ویندوز سرور 2008 بر اساس ویندوز ویستا طراحی شده بود که در نسخه R2 بر پایه ویندوز 7 ارتقا یافت. این تغییر برای نسخه R2، محیط 64 بیتی به همراه داشت.

بسیاری از بروزرسانی های دیگر فنی بوده و برای کاربران قابل رویت نبودند. این نسخه بروزرسانی های اضافی برای Active directory به همراه داشت که این بار برای اجرای بهتر group policy بودند.

Windows Server 2008 R2 همچنین شامل سرویس های جدید از جمله Remote Desktop Services یا RDS بود که نسخه جدید و تغییر یافته Terminal Service محسوب می شود. همچنین، معرفی DirectAccess و BranchCache صورت گرفت که جهت بهبود قابلیت دسترسی از راه دور کاربران طراحی شده اند.

Windows Server 2012

تصویر(8)

در سال 2012، مایکروسافت قابلیت های جدیدی به ویندوز سرور 2012 اضافه کرد تا بتواند در زمینه ابری رقابت کند و حتی نسخه جدید را با نام Cloud OS در بازار عرضه کرد.

این بروزرسانی ها بر بهبود کارکرد Hyper-V متمرکز بودند تا آن را به عنوان منابع ابری در دسترس قرار دهند و به سادگی با سرور های محلی یکپارچه گردد. 

تغییرات خاصی که در این زمینه اعمال شده است عبارتند از:

• بروزرسانی سیستم های ذخیره سازی که با مداخله Hyper-V همراه است.
• اضافه شدن سوئیچ مجازی Hyper-V
• اضافه شدن Hyper-V Replica (با استفاده از قابلیت Hyper-V Replica  می توانید یک کپی از یک ماشین مجازی روی Hyper-V Server دیگری ایجاد نمایید و در صورت از کار افتادن ماشین مجازی، کاربران می توانند از طریق Replica به سرور دسترسی داشته باشند.)

همچنین PowerShell و Server Core نیز در این نسخه بروزرسانی شدند. تغییر مهم دیگر، ارائه یک نسخه جدید به نام Essentials برای کسب و کار های شبکه ای کوچکتر بود. در مجموع، ویندوز سرور 2012 دارای 4 نسخه: Essentials ،Foundation ،Standard و Datacenter می باشد.

Windows Server 2012 R2

تصویر(9)

سیستم عامل Windows Server 2012 R2 در سال 2013 منتشر شد. بسیاری از تغییرات در خصوص بهبود کارکرد های مورد نیاز جهت یکپارچه سازی با سرویس های ابری بودند که از جمله این تغییرات می توان به بازنویسی پروتکل های امنیتی و سرویس های شبکه اشاره کرد.

این نسخه همچنین بروزرسانی های بیشتری در خصوص PowerShell ارائه داد. یکی از آنها معرفی سیستم Desired State Configuration بود که مدیریت پیکربندی های شبکه را بهبود می بخشد.

تغییر دیگر در خصوص بهبود عملکرد سیستم های ذخیره سازی می باشد که از جمله آنها می توان به دسترسی بهتر جهت اشتراک گذاری فایل (file sharing) و همانند سازی (replication) فایل های توزیع شده، اشاره نمود.

یک تغییر اساسی دیگر در خصوص قابلیت سرویس دهی به دستگاه های موبایل بود که با توجه به افزایش استفاده از تبلت ها بسیار اهمیت داشت.

Windows Server 2016

تصویر(10)

نسخه بعدی، ویندوز سرور 2016 بود که با یک گزینه جدید به نام Nano Server ارائه شد. Nano Server یک نسخه مینیمال و محدود شده از ویندوز سرور می باشد که رابط کاربری کمتری دارد و سرعت، پایداری و امنیت بیشتری را برای کاربران فراهم می کند همچنین حمله به آن دشوارتر است.

جهت پشتیبانی از container ها، سیستم های ماشین مجازی بهبود یافتند تا بتوانند با Docker تعامل داشته باشند و از رمزگذاری برای Hyper-V پشتیبانی کنند. این نسخه ویندوز سرور شامل Server Core نیز بود.

مایکروسافت در این نسخه Network Controller را معرفی کرد که به مدیران اجازه می داد دستگاه های شبکه فیزیکی و مجازی را از طریق یک کنترل پنل مدیریت نمایند.

ویندوز سرور 2016 در دو نسخه Standard و Datacenter عرضه شد. برای این ویندوز سرور نسخه R2 ارائه نگردید.

Windows Server 2019

تصویر(11)

ویندوز سرور 2019 در اکتبر 2018 منتشر شد. مایکروسافت با ارائه ویژگی های مفید در چهار زمینه مهم و کلیدی، توجه ها را به سمت این نسخه جذب کرد.

1- Hybrid Cloud & Azure

تصویر(12)

امروزه تصور چشم انداز صنعت IT بدون مجازی سازی و ابرهای ترکیبی (Hybrid Cloud) غیر ممکن است. به همین خاطر، مایکروسافت ارتباطات بین پلتفرم ابری Azure و سیستم عامل ویندوز سرور را در این نسخه بهبود بخشید. این ارتباط محدود به Admin Center نمی باشد و Azure Network Adapter نیز به پلتفرم رایانش ابری سرور محلی متصل می شود. به علاوه، این نسخه شامل پشتیبانی بهتری از Azure Backup، File Sync ،Disaster recovery و سایر سرویس های Azure می باشد.

2- پشتیبانی از لینوکس

فاکتوری که این نسخه را از سایرین متمایز می سازد، امکان اجرای محیط های سیستم عاملی مختلط است. ویندوز سرور 2019 یکپارچه سازی با لینوکس را آسان تر نموده است و از اجرای سیستم عامل های Ubuntu، Red Hat Enterprise Linux و SUSE Linux Enterprise Server در داخل ماشین‌های مجازی حفاظت‌ شده (shielded virtual machines) پشتیبانی می کند. همچنین، توزیعات لینوکس به سادگی از طریق Microsoft Store قابل دانلود هستند.

3- امنیت

ویندوز سرور 2019 همچنین معیارهای امنیتی جدیدی دارد. مجموعه جدیدی از قابلیت های پیشگیری از نفوذ به میزبان (host) که معروف به Windows Defender Advanced Threat Protection (ATP) می باشد، در این نسخه پیاده سازی شده است. این سنجش های حفاظتی پیشگیرانه، سرور را مانیتور کرده تا بدافزاری وجود نداشته باشد و پروسه هایی که ممکن است خطرناک باشند را متوقف سازد. همچنین شامل ویژگی های تشخیص حمله و آسیب پذیری های ناشی از zero-day exploits (حفره یا نقصی در یک اپلیکیشن است که پچی برای آن وجود ندارد و توسعه دهنده یا شرکت سازنده تنها صفر روز از زمان شناسایی باگ تا مقاوم کردن آن در برابر حملات سایبری احتمالی هکرها زمان دارد) می باشد. ویژگی امنیتی دیگری که نیاز است مورد تاکید قرار گیرد، حالت آفلاین HGS برای ماشین های مجازی محافظت شده است. این ویژگی به شما امکان می دهد ماشین های مجازی خود را حتی زمانی که HGS در دسترس نیست، روشن نمایید.

4- فضای ذخیره سازی

این نسخه همچنین شامل تغییراتی در زمینه فضای ذخیره سازی می باشد و دارای ویژگی کاملا جدیدی به نام Storage Migration Service است که به شما کمک می کند دیتای سرور های خود را به یک ورژن جدیدتر از ویندوز سرور منتقل نمایید. همچنین انتقال آسان تر اطلاعات به فضای ابری را تضمین می کند. به علاوه، ویژگی Storage Space Direct (روشی جهت گروه بندی چندین هارد دیسک و تبدیل آن به یک logical volume می باشد که موجب می شود همانند یک دیسک بزرگتر عمل کند) نیز بهبود پیدا کرده است. در این ویژگی، شما می توانید انتظار پایداری و سرعت بالاتری از سرور داشته باشید.

ویندوز سرور 2022

تصویر(13)

ویندوز سرور 2022 بر پایه و ساختار ویندوز سرور 2019 ساخته شده است و نوآوری های زیادی در سه موضوع کلیدی امنیت، مدیریت، یکپارچگی Azure hybrid و پلتفرم اپلیکیشن ارائه کرده است.

ویندوز سرور 2022 در سه نسخه Standard ،Datacenter و Datacenter Azure Edition ارائه شده است. ویندوز سرور 2022 دیتاسنتر نسخه Azure به شما کمک می کند تا از مزایای سرویس های ابری جهت به روز نگه داشتن ماشین های مجازی خود و به حداقل رساندن downtime استفاده نمایید.

امنیت:

یکی از قابلیت های جدید امنیتی در ویندوز سرور 2022 این است که سایر ویژگی های امنیتی ویندوز سرور در قسمت های مختلف را با هم تلفیق کرده و حفاظت عمیقی در برابر تهدید های پیشرفته فراهم کرده است. امنیت چند لایه ای پیشرفته در ویندوز سرور 2022، حفاظت جامع و کاملی که سرور ها امروزه نیاز دارند را فراهم می کند.

قابلیت های Azure hybrid:

شما می توانید کارایی و سرعت را با قابلیت های hybrid داخلی در ویندوز سرور 2022 افزایش دهید. این قابلیت ها به شما امکان می دهند که راحت تر از گذشته مراکز داده خود را به پلتفرم ابری Azure گسترش دهید.

Application platform:

چندین بهبود برای Windows Containers اتفاق افتاده که از جمله آنها می توان به سازگاری اپلیکیشن و تجربه Windows Container با Kubernetes اشاره کرد. یکی دیگر از موارد مهم، کاهش اندازه فایل های Windows Container image تا 40 درصد است که موجب افزایش سرعت 30 درصدی start-up time و عملکرد بهتر می گردد.