دامنه چیست:
دامنه در فرهنگ لغت با تلفظ دامین (domain) و به معنی گسترده می باشد که در دنیای اینترنت به نام اختصاصی هر وب سایت اطلاق می گردد. دامنه ها توسط ثبت کنندگان مختلفی قابل ثبت هستند این ثبت کنندگان می توانند به عنوان نماینده اقدام به ثبت دامنه کنند. محدودیتی در ثبت تعداد دامنه ها به نام یک شخص وجود ندارد و هر فرد می تواند میلیون ها دامنه با اهداف متفاوت تهیه نماید. تمام دامنه های بین المللی در سطح وب زیر نظر ICANN (سازمان بین المللی غیر تجاری که کنترل و نظارت دامنه های اینترنتی را بر عهده دارد) ثبت و تمدید می شوند. دامنه های بین المللی از زمان ثبت امکان تمدید نهایتا به مدت 10 سال را خواهند داشت و در پایان مدت اعتبار، مالک موظف است در صورت نیاز به حفظ دامنه آن را تمدید نماید.
شرکت ICANN یک شرکت چند ملیتی است که کشورهای استراليا, برزيل, بلغارستان, کانادا, چين, فرانسه, آلمان, غنا, ژاپن, کنيا, کره, مکزيک, هلند, پرتغال, سنگال, اسپانيا, انگلستان و ايالات متحده در آن سهامدار می باشند. این شرکت وظیفه ارائه نام های اینترنتی و وضع قوانین جهت یکپارچگی دامنه ها را در سطح وب دارد.
در ۱۵ مارس ۱۹۸۵، اولین نام دامنه تجاری(COM)به نام سیمبولیکس به وسیله ی شرکت Symbolics در کمبریج ماساچوست ثبت شد.
شما با داشتن یک دامنه در سطح اینترنت قادر خواهید بود تا فعالیت خود را به کاربرانتان در جهان معرفی نمایید. در ادامه نحوه تهیه یک دامنه و نکاتی که باید مد نظر قرار داده شود، ذکر گردیده است.
تفاوت دامنه با وب سایت:
نام دامنه همانند آدرس فیزیکی یک خیابان می باشد اما خانه ای که در این خیابان قرار دارد و نوع ساخت و معماری آن، وب سایت نام دارد. در واقع دامنه آدرس رسیدن به خانه یا وب سایت شما می باشد. از طرف دیگر یک وب سایت بدون داشتن نام، معنایی ندارد حال آنکه بیشمار دامنه وجود دارند که هیچ وب سایتی برای آنان طراحی نشده است. ممکن است این سوال برایتان ایجاد شود که آیا دامنه ها همان آدرس IP ها می باشند؟ در پاسخ باید عنوان نمود که آدرس IP در واقع شناسه قابل فهم برای ماشین ها در شبکه اینترنت هستند و برای قابل درک نمودن یک وب سایت جهت ماشین های مجازی لازم است تا نام های فیزیکی به رشته اعداد (IP) نگاشت شوند. نحوه تبدیل نام دامنه به آدرس آی پی توسط DNS ها انجام می شود. DNS ها خود ابر داده هایی هستند که اطلاعات مختلف در خصوص وب سایت را شامل می شوند. در آموزش "آشنایی با DNS سرور و رکورد های آن" نحوه عملکرد آنان توضیح داده شده است.
انتخاب نام دامنه:
در انتخاب نام دامنه، ثبت کننده مجاز خواهد بود تا دامنه هایی با طول 3 الی 63 کاراکتر را انتخاب نماید. دامنه ها باید با توجه به حوزه فعالیت سایت دارای مفهوم باشند. چنانچه سعی در راه اندازی یک برند دارید پیشنهاد می شود تمام مشتقات و پسوند های مرتبط با دامنه را ثبت نمایید تا تمام حقوق مادی و معنوی در اختیار شما قرار داشته باشد.
اگر دامنه ای که مورد نیاز شما است توسط شخص یا سازمان خاصی ثبت شده است هیچ راهی جز مذاکره با آن شخص یا سازمان جهت دریافت حق مالکیت وجود ندارد زیرا پس از ثبت دامنه تمام حق مالکیت دامنه به شخص ثبت کننده سپرده می شود.
تصویر (1)
خرید دامنه:
برای ثبت دامنه می بایست ابتدا از آزاد بودن دامنه خود اطمینان حاصل نمایید. برای این مورد اکثر نمایندگان ثبت کننده دامنه، سیستم آنلاین جستجو دارند که در بین دیتابیس های موجود، نام مورد نظر شما را بررسی می نمایند و در صورت آزاد بودن امکان ثبت آن را فراهم می کنند. در میهن وب هاست نیز از بخش ثبت دامنه می توانید آزاد بودن نام مد نظر خود را پیگیری نمایید. توجه داشته باشید اگر قصد تهیه دامنه IR را دارید حتما می بایست قبل از ثبت دامنه در شرکت هایی چون میهن وب هاست، داخل سایت NIC.IR (مرکز ثبت دامنه های کشور ایران) ثبت نام نموده و اقدام به دریافت شناسه ایرنیک نمایید تا دامنه مد نظر توسط نمایندگان در شناسه شما و تحت مالکیت شما ثبت گردد. برای ایجاد شناسه ایرنیک نیز می توانید آموزش زیر را مطالعه نمایید.
ویژگی یک دامنه مناسب:
· املای آسان و بدون ابهام داشته باشد:
سعی کنید نام دامنه شما دارای چندین نوع نگارش نباشد و کمترین ایهام را برای کاربران ایجاد کند.
· گویا و کوتاه باشد:
شما قادر خواهید بود برای سایت های خود نامی هایی که حداکثر 63 کاراکتر دارند را انتخاب نمایید ولیکن کاربر بیشتر به سمت سایت هایی رجوع می کند که طی چند ثانیه (3- 4) قابلیت تایپ داشته باشند. در این مورد نام های طولانی مفید نخواهند بود.
· نوع پسوند مناسب با زمینه فعالیت سایت باشد:
با توجه به توضیحات پسوند ها که در ادامه ذکر خواهد شد سعی کنید نام پسوند و نام دامنه با توجه به فعالیت شما باشد به طور مثال اگر سایت شما در زمینه تجاری فعالیت می کند پسوند COM و اگر در زمینه معرفی یک شخصیت است پسوند INFO مناسب است.
· در صورت امکان از خط فاصله در نام دامنه استفاده نشود:
چنانچه فعالیت شما خارج از حوزه برندینگ است، سعی نمایید در نام دامنه از خط فاصله استفاده نکنید. تحقیقات نشان داده است که خط تیره تاثیر مثبتی بر سئو ندارد.
· از کلید اصلی در نام سایت استفاده شود:
هسته اصلی یک سایت که تمام فعالیت ها بر محور آن انجام می شود، کلمه کلیدی اطلاق می گردد. در نام دامنه خود حتما از این کلید واژه ها بهره ببرید.
· قابل حدس باشد:
برای نام فعالیت خود نام دامنه ای را برگزینید که کاربر با دانستن حوزه فعالیت شما بتواند نام های احتمالی سایت را حدس بزند.
· در صورت امکان از اعداد در نام دامنه استفاده نشود:
تحقیقات نشان داده است که استفاده از اعداد در دامنه به جز اهداف برندینگ موجب عدم توجه کاربر می شود.
· در صورت امکان از نام شرکت یا برند در نام دامنه استفاده شود:
چنانچه از نام فعالیت خود در نام دامنه استفاده نمایید باعث می شود تا کاربران شما بهتر سایت را بخاطر داشته باشند.
تصویر(2)
پسوند دامنه چیست:
پس از اینکه شما برای سایت خود یک نام برگزیدید، در گام بعد نیاز به یک پسوند دارید. پسوند ها متناسب با زمینه فعالیت شما انتخاب می شوند به همین دلیل می توانند مختصرترین بیوگرافی را از سایت شما ارائه دهند لذا انتخاب پسوند مناسب مهم است. پسوند های در سه گروه اصلی دسته بندی می شوند که در ادامه به معرفی آنان پرداخته می شود. پیشنهاد می شود اگر یک سایت تنها بازدیدکنندگان داخلی داشته و برای فعالیت های داخلی طراحی شده است از پسوند های داخلی (ملی) کشور استفاده نمایید در غیر این صورت می توان از پسوند های بین المللی استفاده نمود. تمام پسوند های بین المللی توسط كميته مخصوص تاييد و تصويب پسوندها يعني ICANN تاييد خواهند شد و در صورت لزوم، قوانین لازمه از سمت این سازمان ارائه می گردد. به طور کلی هر نام اینترنتی از سه بخش تشکیل شده است:
بخش اول: WWW که ماهیت آدرس را نشان می دهد.
بخش دوم: نام انتخابی سایت همچون MIHANWEBHOST.
بخش سوم: پسوند سایت (TLDs:Top Level Domains) که می تواند شامل یک دامنه سطح بالای عمومی (gTLDs:Generic Top Level Domains) و یا یک پسوند کشوری (ccTLDs:Country Code Top Level Domains) و یا یک پسوند ویژه (sTLD:Sponsored top-level domain) باشد.
- پسوند هاي سطح بالا (gTLD):
پسوند هایی نظیر com , .net , .org. جز پسوندهای سطح بالا هستند که امکان ثبت آنها توسط هر شخص یا سازمانی از طريق شركت هايي با عنوان Registrar يا نمايندگي هاي آنان وجود دارد. این پسوند ها که به آنها پسوند های عام نیز گفته می شود مخصوص به منطقه یا کشور خاص نیستند و محدودیتی نیز برای ثبت ندارند.
- پسوند هاي ويژه و خاص (sTLD):
به جز پسوندهای عمومی و رایج بعضی از پسوند ها نظیر biz , .edu , .info , .gov , .int , و ... در شرایط و اهداف خاص ثبت می شوند. گاها ثبت این پسوند ها نیاز به ارائه مدارک از سمت مالکان به رجیستری دارد. به طور مثال پسوندی نظیر gov که مخفف Government به معنی دولت است برای وب سایت های دولتی استفاده می شود و برای ثبت آنان درخواست کتبی و رسمی به همراه مدارک ترجمه شده سازمان مربوطه نیاز می باشد. این پسوند ها به این خاطر ایجاد شده اند که به دلیل ثبت دامنه های بسیار، کاربران با کمبود پسوند و نام دامنه رو به رو گردیدند.
- پسوندهاي ملي مخصوص هر کشور (ccTLD):
دامنه های این گروه به کشور و منطقه خاص مرتبط می شوند. در این گروه هر کشور می تواند درخواست پسوند به صورت اختصاری از نام خود را داشته باشد که در صورت تایید یک پسوند دو حرفی به آنان اختصاص داده می شود. پس از ارائه یک پسوند به کشور خاص، از این پس تمام قوانین ثبت بر عهده آن کشور و مراجع رسمی آنان خواهد بود. یک کشور می تواند اجازه ثبت یک پسوند را تنها برای افراد مقیم همان منطقه آزاد نماید یا محدودیتی در ثبت ایجاد کند.
هر کشور این اختیار را دارد تا پسوند ثبت شده خود را به سطوح مختلف تقسیم نموده و واگذاری آن به افراد یا سازمان ها را محدود و طی قوانین خاص تدوین نماید. در همین راستا پسوند IR که مختص کشور ایران است، دارای گروه های مختلف ثبت می باشد.
در زیر لیست برخی از پسوندهای دامنه داخلی و بین المللی درج شده است:
لیست پسوند دامنه های ir :
· ir.پسوند دامنه های ایرانی می باشد و ثبت آن توسط افرادی که مقیم ایران هستند انجام می شود.
· co.ir. تمام شرکت های رسمی ثبت شده در ایران میتوانند از این پسوند دامنه استفاده نمایند.
· ac.ir. تمام موسسات آموزش عالی دارای مجوز وزارت علوم، وزارت بهداشت، مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی قادر به ثبت دامنه تحت پسوند مذکور هستند.
· sch.ir. تمام موسسات آموزشی تحت مجوز وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران با ارائه نامه رسمی می توانند درخواست ثبت این گروه پسوند ها را داشته باشند.
· net.ir. این پسوند مخصوص شرکت های خدمات شبکه - اینترنت و ISP در ایران می باشد.
· gov.ir. موسسات دولتی تحت نظر قوه قضاییه می توانند از این پسوند با ارائه نامه رسمی و تاییدیه قوه قضاییه استفاده نمایند.
· org.ir. تمام موسسات دولتی و غیر دولتی ایرانی چنانچه در موسسات بین الملل عضو باشند می توانند با ارائه مدارک لازم اقدام به ثبت این دامنه ها نمایند.
· id.ir.کاربرد این پسوند برای اشخاص حقیقی تابع کشور ایران است.
نکته : ثبت دامنه های IR تنها در داخل کشور زیر نظر سازمان ایرنیک (NIC.IR) انجام می شود و هر گونه ثبت – تمدید – انتقال مالکیت با تایید سازمان مذکور است. دامنه های IR از زمان ثبت امکان تمدید به مدت 6 سال را خواهند داشت.
لیست برخی از پسوند های دامنه بین المللی رایج :
- پسوند دامنه .COM
مخفف Commercial به معنای تجاری است. این پسوند که رایج ترین پسوند بین المللی است برای اقسام فعالیت ها مورد استفاده قرار می گیرد اما هدف از ارائه این پسوند مقاصد خدمات و تجارت، خرید و فروش بوده است.
- پسوند دامنه .NET
مخفف واژه Network به معني شبكه میباشد. برای سایت هایی که در زمینه اینترنت، شبکه ،اطلاع رسانی ها و مشتقات آنان فعالیت می کنند مناسب است.
- پسوند دامنه .ORG
مخفف واژه Organizations به معني سازمان مي باشد. برای سایت های غیر دولتی که اهداف تجاری و یا غیر تجاری دارند مناسب است.
- پسوند دامنه .Info
مخفف واژه Information به معني اطلاعات میباشد. سایت هایی که در زمینه معرفی اشخاص، امکان و ... دارند می توانند از این پسوند استفاده کنند.
- پسوند دامنه .Biz
مخفف واژه Business به معني تجارت میباشد. معمولا در خصوص کسب و کار خاص و مقاصد تجاری و مخصوصا تجارت الکترونیک استفاده می شود.
تصویر (3)
تفاوت Registry ،Registrar ،Registration چیست ؟
هر کدام از واژه های فوق را می توان در سایت های whois برای یک دامنه مشاهده نمود ولیکن به راستی هر یک به چه معنا است؟
Registry : تمام دامنه های سطح بالا توسط یک registry که حق امتیاز آنها را دارد تحت قوانین ICANN ثبت می شوند. رجیستری ها مسئول نگهداری از داده های یک دامنه می باشند. برای مثال VeriSign به عنوان registry دامنه های COM و NET فعالیت می کند.
Registrar : در واقع نمایندگان رجیستری ها هستند که با دریافت حق نمایندگی از آنان در پنل رجیستری ها دامنه های اینترنتی را ثبت کنند. به عبارت دیگر زنجیره اصلی بین سازمانهای دارای حق امتیاز و مشتری ها ( ثبت کننده دامنه)، رجیسترار ها قرار دارند.
به عنوان مثال Tucows ،onlinenic، joker به عنوان Registrar بسیاری از TLD های موجود فعالیت می کنند.
Registration :چنانچه مشتری بخواهد دامنه را از یک رجیستری تهیه نماید و درخواست خود را به رجیسترار ارسال کند می بایست از روال Registration استفاده کند. در واقع در این روال مشتری اطلاعات خود را به نماینده ثبت کننده می دهد تا بر اساس آن ثبت را انجام دهد. اطلاعات مشتری در بخش Registration درج می گردد.
نکته: گاها Registrar ها بر اساس قابلیت هایی که در اختیار ثبت کنندگان دامنه خود قرار می دهند قیمت های متفاوت در نظر می گیرند. این تفاوت به نوع پشتیبانی؛ امکانات پنل و مواردی از این قبیل مرتبط می باشد.
تصویر (4)
چرخه حیات دامنه :
دوره آزاد (Available)
در این دوره دامنه برای ثبت آزاد می باشد و می توان با پرداخت هزینه ثبت دامنه آن را به نام خود ثبت نمود.
دوره فعال (Active)
پس از ثبت دامنه و بنا بر تعداد سال هایی که مالک هزینه ثبت و تمدید دامنه مذکور را پرداخت نموده است، دامنه فعال خواهد بود.
دوره منقضی (Expired)
در صورتی که در دوره Active دامنه تمدید نشود، منقضی و غیر فعال خواهد شد.
در طول این دوره مالک دامنه می تواند با پرداخت هزینه تمدید، دامنه را مجددا فعال نموده و به حالت Active بازگرداند. معمولا این دوره 40 روز به طول می انجامد. البته این دوره با توجه به نوع TLD می تواند دارای پروسه متفاوتی باشد.
دوره بازخرید (Redemption Grace)
پس از گذشت حدود 40 روز از تاریخ انقضای دامنه، این دوره ی حدودا 30 روزه آغاز می شود. در این بازه همانند دوره Expired دامنه غیر فعال می باشد.
در این دوره تمدید دامنه تنها توسط مالک دامنه و با پرداخت مبلغ جریمه(مبلغ آن توسط پنل دامنه مشخص می شود) امکان پذیر است.
دوره حذف (pending delete)
پس از دوره Redemption دوره pendingdelete که بین 4-5 روز به طول می انجامد، آغاز می شود. بعد از این دوره دامنه برای ثبت آزاد خواهد شد. در بازه pending delete امکان تمدید وجود ندارد.
شرکت میهن وب هاست با ثبت هزاران دامنه در پنل های بین المللی معتبر خارجی و داخلی توانسته است تا نظر مثبت کاربران خود مبنی بر حفظ امنیت دامنه ها و مالکیت صد در صد آنان را جلب نماید. شما نیز می توانید همواره از لینک زیر دامنه های مد نظر خود را ثبت نمایید:
آیا امکان انتقال دامنه بین رجیسترار ها وجود دارد:
از آنجا که هر کدام از TLD ها یک رجیستری ثابت دارند و تمام درخواست های ثبت/تمدید/انتقال در دیتابیس واحد آنان ثبت می شود لذا امکان انتقال دامنه بین نمایندگان آنان یا رجیسترار ها وجود دارد. در این موارد با هر تغییر رجیسترار، دامنه به مدت یک سال تمدید شده و به اعتبار فعلی دامنه یک سال افزوده می شود. پس همانگونه که شرح داده شد در انتقال هزینه تمدید دریافت می شود. برخی از ارائه دهندگان هاست و دامنه به جز هزینه تمدید، هزینه انتقال نیز دریافت می نمایند اما انتقال در میهن وب هاست کاملا رایگان می باشد. برای انتقال لازم است تا نام دامنه را در یک درخواست پشتیبانی ارسال نمایید تا تیم پشتیبانی روال را شرح دهند. به صورت کلی برای انتقال بین دو رجیسترار مختلف لازم است تا قفل دامنه باز باشد و کد انتقال دامین (EPP CODE) از رجیسترار قبل دریافت گردد.
مزایای ثبت دامنه در پنل های دامنه میهن وب هاست:
1- ارائه پنل دامنه اختصاصی به کاربر
2- انجام کلیه امور تغییر dns، childhost، قفل / باز نمودن قفل توسط خود کاربر
3- ارسال خودکار فاکتور تمدید دو هفته قبل از تاریخ انقضای دامنه
4- امن بودن در مقابل تحریم ها
5- امکان تمدید چند ساله
نکته: در ثبت دامنه ممکن است با عنوان "دامنه های premium" رو به رو شوید. تمامی سایت های whois این دامنه ها را برای ثبت آزاد نمایش می دهند. این مورد تنها زمانی که درخواست ثبت/تمدید به پنل دامنه ارسال می شود مشخص می گردد. پنل دامنه برای ثبت/تمدید این دامنه ها هزینه چندین برابر دریافت می کند که در صورت تایید کاربر، نمایندگان می توانند اقدام به ثبت/تمدید نمایند. از سمت دیگر دامنه هایی نیز به صورت خاص هستند که امکان ثبت آنان توسط نمایندگانی چون میهن وب هاست وجود ندارد. چنانچه مصر به ثبت این دامنه ها باشید می بایست به صورت مستقیم با رجیستری دامنه مکاتبه نمایید. این دامنه ها نیز در سایت های whois آزاد نمایش داده می شوند و تنها پس از ارسال درخواست ثبت دامنه به رجیستری می توان متوجه خاص بودن آن شد.