پورت چیست؟
پورت نقطه اتصال یا رابط بین کامپیوتر و یک دستگاه خارجی یا داخلی می باشد. پورت های داخلی، جهت اتصال دستگاه هایی مانند هارد دیسک، درایوهای CD ROM یا DVD و پورت های خارجی برای مودم ها، چاپگرها، ماوس ها و سایر دستگاه ها استفاده می گردند. به هر پورت شماره ای اختصاص داده می شود تا در حین برقراری ارتباط بین دستگاه ها و سیستم، شبکه بتواند نوع ارتباط و داده های دریافت شده در زمان ارتباط را ردیابی نماید. در این مقاله با پورت و انواع آن آشنا خواهید شد.
- پورت در شبکه، یک عدد نرمافزاری می باشد و به پروتکل شبکه ای که ارتباط را برای یک سرویس خاص دریافت یا ارسال میکند، مربوط میشود.
- پورت در سخت افزار کامپیوتر، درگاه یا سوکتی است که سخت افزار جانبی به آن متصل می گردد.
- پورت در نرم افزار کامپیوتر، به یک نرم افزار ترجمه یا تبدیل شده گفته می شود تا روی سخت افزار یا سیستم عامل متفاوتی نسبت به آنچه در ابتدا برای آن طراحی شده، اجرا شود.
تصویر(1)
پورت ها در شبکه چگونه کار می کنند؟
پورت شبکه چندین درخواست انتقال را از طریق یک شبکه فیزیکی انجام می دهد. برای انتقال فایل، شماره خاصی تعیین می شود که به آن شماره پورت گفته می شود.
پورت و انواع آن سه نوع کاربرد متفاوت دارند که در ادامه به آنها اشاره می شود:
- در شبکه های کامپیوتری، پورت یک عدد تعریف شده توسط نرم افزار مربوط به پروتکل شبکه می باشد. از این شماره برای انتقال و دریافت ارتباط برای یک سرویس خاص استفاده می شود.
- سخت افزار رایانه سوکتی است که دستگاه های جانبی می توانند از طریق آن به رایانه متصل شوند.
- زمانی که یک نرم افزار اصلاح می شود تا روی دستگاه یا سیستم عامل دیگری اجرا گردد، از یک پورت نرم افزار استفاده می شود.
برخی از پورت ها به طور خاص تعریف شده اند و همیشه با نوع مشخصی از سرویس ها مرتبط هستند، به عنوان مثال، پورت مورد استفاده در پروتکل انتقال فایل (FTP) همیشه 21 بوده و پورت مربوط به HTTP همیشه 80 است. به این پورت ها well-known ports یا "پورت های شناخته شده" می گویند و از 0 تا 1023 هستند.
از 1024 تا 49151، پورت های ثبت شده یا registered ports نامیده می شوند و می توانند برای موارد خاص در Internet Assigned Numbers Authority ثبت گردند. اعداد 49152 تا 65535 در گروه خاصی قرار نمی گیرند و می توانند توسط هر نوع سرویسی مورد استفاده قرار گرفته و پورت های پویا، پورت های خصوصی یا پورت های موقت نامیده شوند.
پورت های شبکه خاص، برای انتقال یا دریافت داده ها از دستگاه های شبکه مورد نیاز هستند. دو پروتکل انتقال اصلی در شبکه وجود دارد که از شماره پورت استفاده می کنند. علاوه بر این، پروتکل کنترل انتقال (TCP) و پروتکل دیتاگرام کاربر (UDP) نیز وجود دارند.
توضیحی در خصوص پورت های TCP و UDP
رایانه ها و سایر دستگاه ها، از پروتکل TCP/IP برای برقراری ارتباط از طریق اینترنت استفاده می کنند. به عنوان مثال، از رایانه ای در یک کشور قرار است اطلاعاتی به رایانه ای در کشور دیگر ارسال شود. در این شرایط لازم است آدرس IP مقصد مشخص شده باشد. UDP و TCP به تکمیل این فرآیند کمک می کنند.
- TCP یک پروتکل کنترل انتقال است. TCP اطلاعات را از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر از طریق اتصال مستقیم ارسال می کند. دو کامپیوتر تا زمان تکمیل انتقال فایل، متصل باقی می مانند. از این رو، هر دو کامپیوتر مطمئن می شوند که داده ها با این تکنیک، به طور ایمن و دقیق منتقل می گردند.
- UDP یک پروتکل دیتاگرام کاربر است. در این تکنیک، سختافزار کامپیوتر میتواند داده ها را به صورت بسته، در شبکه منتشر کند. تفاوت میان TCP و UDP در این است که دو کامپیوتر نمی توانند در روش UDP همانند پروتکل TCP به یکدیگر متصل شوند.
تصویر(2)
امروزه، افراد بسیاری از اینترنت استفاده می کنند و هر سخت افزار کامپیوتری در اینترنت دارای یک شماره منحصر به فرد به نام آدرس IP می باشد. با کمک یک آدرس IP، می توانید رایانه خود را از میلیون ها دستگاه موجود در اینترنت تشخیص دهید. پورت های TCP یا UDP برای پذیرش اطلاعات از اینترنت روی سیستم شما استفاده می شوند.
پورت شبکه چه معنایی دارد؟
یک سوکت در دستگاه شبکه یا هر سخت افزار رایانه ای که به دستگاه دیگری اجازه می دهد ارتباط برقرار کند، یک پورت شبکه نامیده می شود. پورت های شبکه محلی یا LAN برای یک ساختمان یا مجتمع و پورت های شبکه گسترده یا WAN جهت اتصال مودم به دنیای خارج مورد استفاده قرار می گیرد اما، دستگاه های تلفن همراه از درگاه های شبکه استفاده نمی کنند زیرا دارای Wi-Fi داخلی هستند.
شماره پورت چیست؟
شماره پورت، آدرس منطقی هر برنامه یا فرآیندی است که از شبکه یا اینترنت برای برقراری ارتباط استفاده می کند. شماره پورت، یک برنامه مبتنی بر شبکه را در رایانه شناسایی و به هر برنامه یک عدد صحیح 16 بیتی اختصاص داده می شود. این شماره یا به طور خودکار توسط سیستم عامل یا به صورت دستی توسط کاربر و یا به صورت پیش فرض برای برخی از برنامه ها، تنظیم شده است.
شبکه های مبتنی بر TCP و UDP، عمدتاً از شماره پورت های بین 0 تا 65535 استفاده می کنند. هر نرم افزار می تواند شماره پورت خود را تغییر دهد اما، سرویسهای اینترنتی با شماره پورت های جهانی مانند پورت شماره 80 برای پروتکل انتقال ابرمتن HTTP، پورت 23 برای Telnet و پورت 25 برای SMTP کار میکنند.
تصویر(3)
انواع شماره پورت های مختلف
شماره پورت ها از 0 تا 65535 متغیر هستند. مرجع شماره های اختصاص داده شده اینترنت (IANA)، فهرست شماره پورت ها را نگهداری می کند. Internet Assigned Numbers Authority یا IANA، از پروتکل های مرتبط با شبکه نیز پشتیبانی می نماید. در ادامه برخی از رایج ترین پورت ها و انواع آنها به همراه پروتکل شبکه مربوطه، آورده شده است:
- پورت های 20 و 21: FTP یا پروتکل انتقال فایل، فایل ها را بین یک سرویس گیرنده و یک سرویس دهنده انتقال می دهد و از شماره پورت های 20 و 21 استفاده می کند.
- پورت شبکه 22: SSH پروتکل امن و رمزنگاری شده می باشد که جهت برقراری ارتباط از راه دور بین دستگاه ها و سیستم عامل ها در شبکه، استفاده می گردد.
- پورت 25: جهت ارسال ایمیل از طریق "پروتکل انتقال ایمیل ساده" یا SMTP مورد استفاده قرار می گیرد.
- پورت 80: پروتکل انتقال ابرمتن یا HTTP، پروتکلی است که دسترسی به شبکه جهانی وب را ممکن می سازد.
- پورت 123: پروتکل زمان شبکه یا NTP به ساعت های کامپیوتر اجازه همگام سازی می دهد. این فرآیند برای رمزگذاری ضروری است.
- پورت 179: پروتکل Border Gateway یا BGP برای ایجاد مسیرهای کارآمد بین شبکه های گسترده ای که اینترنت را تشکیل می دهند ضروری است.
- پورت 443: HTTP Secure یا HTTPS نسخه ایمن و رمزگذاری شده HTTP است. تمام ترافیک HTTPS به پورت 443 می رود.
- پورت 500: انجمن امنیت اینترنت و پروتکل مدیریت کلید یا ISAKMP بخشی از فرآیند راه اندازی اتصالات IPsec ایمن است.
- پورت 3389: پروتکل Remote Desktop یا RDP، کاربران را قادر می سازد تا از راه دور به رایانه های دسکتاپ خود از طریق دستگاه دیگری متصل شوند.
پورت کامپیوتر
پورت های کامپیوتر دارای عملکردها و کانکتورهای متعدد با طرح های مختلفی هستند. انواع پورت های کامپیوتر عبارتند از:
- پورت های سریال: این پورت ها برای اتصال به موس و مودم استفاده می شوند.
- پورت های موازی: این پورت ها معمولا برای چاپگرها استفاده می گردند.
- پورت های رابط سیستم های کامپیوتری کوچک یا SCSI: این پورت ها برای اتصال پرینترها و حداکثر هفت دستگاه، مانند هارد دیسک و درایوهای نوار، به یک پورت استفاده می شوند و سرعت انتقال داده بالاتری نسبت به پورت های سریال یا موازی دارند.
- پورتهای Universal Serial Bus یا USB: همانطور که از نام آن مشخص است، میتوان از این پورتها برای اتصال بسیاری از دستگاهها از جمله کیبوردها، اسکنرها، هارد درایوهای خارجی، درایوهای USB و دوربینها استفاده کرد.
پورت های شبکه چه تاثیری بر امنیت سایبری دارند؟
پورت و انواع آن عامل اصلی امنیت شبکه و به طور کلی امنیت سایبری هستند. به عنوان مثال، پورت اسکن، همه پورت های یک آدرس را بررسی می کند تا متوجه شود کدام یک باز هستند. مهاجمان می توانند از این پورت باز برای یافتن سرویس های آسیب پذیر استفاده کرده و به آنها حمله کنند.
فایروال ها هنگام ارائه دسترسی یا مسدود کردن ارتباط، شماره پورت را در نظر می گیرند. آنها به نحوی پیکربندی شدهاند تا صرفا ارتباط با پورتهای مورد نیاز یک سرویس را برقرار کنند و با مسدودسازی سایر پورتهای غیر ضروری، سوءاستفاده از آنها را غیر ممکن نمایند.
تصویر(4)
برای مثال تصور کنید شرکتی می خواهد یک وب سایت، ایمیل و سرویس انتقال فایل امن در اینترنت داشته باشد. فایروال آن به پورت های 80 و 443 برای ترافیک وب، پورت 25 برای ایمیل های ورودی و پورت 22 برای Secure Shell FTP یا SFTP اجازه اتصال می دهد.
بنابراین، اگر یک کارمند به اشتباه سعی کند از FTP در پورت 21 به جای SFTP استفاده کند، مسدود می شود یا اگر یک مهاجم تلاش نماید به پورت 3389 برای Remote Desktop ویندوز متصل شود تا کنترل سرور را به دست آورد، فایروال اتصال را مسدود خواهد کرد.
پورت سخت افزاری کامپیوتر چیست؟
در سختافزار کامپیوتر، پورت به درگاه یا منبعی گفته می شود که برخی از دستگاههای جانبی دیگر به آن متصل میشوند.
برخی از پورت های رایج عبارتند از پورت های گذرگاه سریال جهانی، پورت های USB-C، پورت های اترنت یا DisplayPort و برخی از پورتهای قدیمی که دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرند. پورتهای سریال، پورتهای موازی و پورتهای PS/2 موس و صفحهکلید هستند.
تصویر(5)
پورت نرم افزار کامپیوتر چیست؟
در نرمافزارهای رایانهای، عمل porting فرآیندی است که در آن نرمافزار تغییر یافته یا ترجمه میشود تا روی انواع سختافزار یا سیستمعاملهای دیگر که برای آن برنامهریزی نشده است نیز اجرا شود. نتیجه آن را می توان پورت نرم افزار نامید.
نمونه هایی از این موارد عبارتند از:
- مایکروسافت در ابتدا ویندوز 10 را برای اجرا روی پردازندههای x86 برنامهریزی کرد، اما اکنون ویندوز را برای اجرا روی پردازندههای Arm نیز porting میکند.
- مایکروسافت، آفیس را طوری برنامه ریزی کرد که روی سیستم عامل های ویندوز اجرا شود اما یک پورت آفیس برای macOS نیز در دسترس می باشد.
- porting بازیهایی که در اصل برای اجرا روی یک کنسول بازی ویدیویی طراحی شدهاند برای اجرا روی کنسول دیگری، رایج است.
نتیجه:
پورت های شبکه یکی از ویژگی های ضروری سخت افزار کامپیوتر هستند. با استفاده از پورت و انواع آن می توان به راحتی با تجهیزات جانبی و شبکه های کامپیوتری ارتباط برقرار کرد. برای شبکه، مهم ترین بخش، پورت است. بدون پورت های شبکه، کامپیوتر نمی تواند اطلاعات را به خارج منتقل کند.