اگر کاربر حرفه ای نباشید، ممکن است سیستم عامل "ویندوز" در مقایسه با لینوکس بهتر به نظر برسد یا در صورتی که استفاده از یک توزیع لینوکس برایتان رضایت بخش نبوده، احتمالا انتخاب شما ویندوز خواهد بود. اما در واقعیت، تجربه نشان می‌دهد که وضعیت کاملاً متفاوتی وجود داشته و برتری لینوکس نسبت به ویندوز مشهود است.
مزایا و دلایل برتری لینوکس نسبت به ویندوز
در این مقاله، به 11 دلیل برتری لینوکس نسبت به ویندوز پرداخته می شود.
1. ساختار متن باز
وقتی یک ماشین جدید می‌خرید اما اجازه نداشته باشید زیر کاپوت آن را مشاهده کنید، چه حسی خواهید داشت؟ همین موضوع در مورد استفاده از سیستم عامل ویندوز نیز صدق می کند اما لینوکس به طور کامل یک پروژه متن باز است. شما می‌توانید کدهای منبع سیستم عامل لینوکس را مشاهده کنید که یک نقطه قوت محسوب می شود. برخی از افراد به متن باز بودن لینوکس اهمیت نمی‌دهند اما بسیاری دیگر آن را مهمترین ویژگی استفاده از گنو یا لینوکس می دانند.
تصویر(1)
2. امنیت
چنانچه واقع بینانه به این مسئله پرداخته شود، سیستم عامل ویندوز در مقابل انواع حملات یا هک‌ها آسیب‌پذیر است اما لینوکس به اندازه ویندوز آسیب‌پذیر نیست و این خود یکی از دلایل برتری لینوکس نسبت به ویندوز می باشد. البته هیچ سیستمی در مقابل حملات کاملا مصون نخواهد بود اما به طور کلی، لینوکس امنیت بیشتری دارد. نحوه کار لینوکس آن را به یک سیستم عامل امن تبدیل می‌کند. فرایند مدیریت پکیج ها، مفهوم repositories (مخازن) و چندین ویژگی دیگر باعث می‌شود لینوکس امنیت بیشتری نسبت به ویندوز داشته باشد.
در صورت استفاده از ویندوز، جهت حفظ امنیت کامپیوتر خود نیاز است یک نرم افزار آنتی ویروس دانلود یا خریداری نمایید اما در لینوکس نیازی به استفاده از چنین نرم افزارهایی نخواهد بود. البته نرم‌افزارهایی جهت افزایش امنیت در برابر تهدیدات وجود دارند اما زمانی که از سیستم عامل لینوکس استفاده می کنید، این موارد عمدتا غیر ضروری هستند.
3. امکان احیای کامپیوترهای قدیمی‌تر
همانطور که سیستم عامل ها تکامل پیدا می کنند، پیش نیازهای سخت‌افزاری آنها نیز به صورت تصاعدی افزایش می یابد. به عنوان مثال، اگر یک نسخه اصلی از ویندوز 10 را خریداری نمایید، باید حداقل پیش نیازهای سخت‌افزاری را فراهم کنید تا امکان اجرای آن وجود داشته باشد. ویندوز روی سیستمی با سخت‌افزار ضعیف اجرا نمی شود.
با این حال، توسط لینوکس می‌توانید حتی از قدیمی‌ترین سیستم‌های کامپیوتری خود برای انجام اموری خاص استفاده نمایید. البته این بدان معنا نیست که هر توزیع لینوکسی با 256 مگابایت رم و پردازنده‌ای قدیمی قابل اجرا است. با این وجود، توزیع هایی وجود دارند که می‌توانید آنها را در سیستم‌های ضعیف نیز نصب نمایید (مانند Puppy Linux).
بنابراین لینوکس می‌تواند با سیستم‌های مختلفی (ضعیف یا قدرتمند) سازگار باشد اما در مقابل، سیستم عامل ویندوز نیاز به سخت‌افزار قدرتمندتری دارد. به صورت کلی، اگر یک سیستم لینوکسی و ویندوزی با سخت‌افزار قدرتمند را مقایسه کنید، برتری لینوکس نسبت به ویندوز واضح خواهد بود. به همین دلیل بیشتر سرورها در سراسر جهان استفاده از لینوکس را به ویندوز ترجیح می‌دهند.
4. مناسب برای برنامه‌نویسان
لینوکس تقریباً از همه زبان‌های برنامه‌نویسی اصلی همچون پایتون، C++، C، جاوا، Perl، Ruby و… پشتیبانی می‌کند. همچنین گستره وسیعی از اپلیکیشن‌های مفید را برای اهداف برنامه‌نویسی ارائه می دهد. برای برنامه‌نویسان، ترمینال لینوکس نسبت به خط فرمان (command line) ویندوز برتری دارد. شما می‌توانید کتابخانه‌های بسیاری که به صورت بومی برای لینوکس توسعه یافته‌اند را بیابید. همچنین، بسیاری از برنامه‌نویسان به این نکته اشاره می‌کنند که package manager لینوکس به آنها در انجام ساده تر کارها کمک می‌کند.
لازم به ذکر است که امکان اسکریپت نویسی با استفاده از Bash یا Bash Scripting، یکی از مهمترین دلایل برنامه‌نویسان در خصوص ترجیح لینوکس نسبت به ویندوز می باشد. لینوکس به صورت بومی از SSH پشتیبانی می کند که موجب افزایش سرعت در مدیریت سرور می گردد. شما می‌توانید به موارد فوق، دستوراتی همچون apt را اضافه نمایید که باعث می‌شود لینوکس یکی از انتخاب‌های محبوب برنامه‌نویسان باشد.
5. بروزرسانی نرم‌افزار
تصویر(2)
مایکروسافت هنگام دریافت مجموعه‌ای از مشکلات یا در صورت بروز یک مشکل مهم و اساسی، بروزرسانی نرم‌افزاری ارائه می‌کند. سیستم شما ممکن است با بروزرسانی از کار بیفتد و یا برای رفع مشکل نیاز باشد مدت زمان زیادی صبر نمایید. اگر برای مدتی طولانی از سیستم عامل ویندوز استفاده می کنید احتمالا متوجه شده اید که پس از انجام برخی از بروزرسانی ها، با مشکلاتی روبرو می‌شوید.
در لینوکس، شما به آپدیت های نرم‌افزاری برای رفع تمامی مشکلات کوچک، دسترسی خواهید داشت. همچنین در صورت استفاده از نسخه LTS توزیع های لینوکسی، این بروزرسانی‌ها هیچگونه مشکلی برای سیستم شما ایجاد نخواهند کرد. بنابراین با استفاده از لینوکس، بروزرسانی‌های موثرتر و سریعتری جهت رفع مشکلات خود دریافت خواهید کرد که این مورد در ویندوز اتفاق نمی افتد.
6. سفارشی‌سازی
یکی از مزایای اصلی استفاده از لینوکس به جای ویندوز، قابلیت سفارشی‌سازی است. اگر علاقه‌مند هستید که ظاهر سیستم خود را به شکل دلخواه تنظیم کنید، لینوکس یک انتخاب ایده‌آل برای شما خواهد بود. در لینوکس علاوه بر قابلیت نصب تم، به مجموعه بزرگی از آیکون های زیبا دسترسی خواهید داشت.
تصویر(3)
همچنین، می‌توانید با استفاده از Conky، اطلاعات سیستم را به زیباترین شکل ممکن روی دسکتاپ نمایش دهید.
تصویر(4)
بدیهی است که در لینوکس می‌توانید برای تصاویر پس‌زمینه نیز تنظیمات بسیار جذاب و خلاقانه ای انجام دهید.
7. تنوع توزیع‌ها
در ویندوز، مفهوم flavor وجود ندارد. flavor ها که عمدتا به عنوان زیرتوزیع‌های رسمی اوبونتو شناخته می شوند، دارای پکیج های مورد نیاز برای کاربردهای خاص هستند. در ویندوز، می توانید پلن های متفاوتی با شرایط لایسنس، مدت فعالسازی، ویژگی‌ها و قیمت متفاوتی تهیه نمایید اما در لینوکس، شما با توجه به نوع کاربری و نیازهای خود انتخاب های زیادی در میان توزیع های مختلف دارید که می‌توانید از آنها استفاده کنید. به عنوان مثال، توزیع‌های لینوکسی مناسب برای هکرها، برنامه‌نویسان، کامپیوترهای بسیار قدیمی و… وجود دارد. عموما در لینوکس، برای کاربردهای مختلف حداقل یک توزیع خواهید یافت.
8. قابلیت استفاده رایگان
لینوکس برای عموم به صورت رایگان در دسترس است اما این موضوع در مورد ویندوز صدق نمی‌کند. بنابراین نیازی به پرداخت هزینه 100 تا 250 دلاری جهت دسترسی به نسخه اصلی توزیعات لینوکسی همچون اوبونتو، فدورا و… ندارید و این سیستم عامل ها به طور کامل رایگان هستند. شما می‌توانید بودجه مربوطه به خرید سیستم عامل را صرف بهبود سخت افزاری سیستم خود نمایید.
9- پشتیبانی بهتر
تصویر(5)
در هنگام مواجه با مشکل در لینوکس، جهت رفع آن نیازی به استخدام یک کارشناس نمی باشد. شما می توانید با جستجو در اینترنت به سادگی راه حل مشکل خود را بیابید. همچنین می توانید مشکل خود را در سایت ها و انجمن های مربوطه مطرح کنید تا سایرین آن را حل کنند و این خود یکی از دلایل برتری لینوکس نسبت به ویندوز شمرده می شود.
در عرض چند دقیقه پس از ارسال یک موضوع در انجمن‌های لینوکس، سریعا راه حل دقیق و با جزئیات دریافت می کنید که توسط آن می توانید مشکل خود را به صورت رایگان حل نمایید. راه حل اکثر مشکلات رایج، به سادگی در دسترس بوده و نیاز به جستجو و تحقیق طولانی ندارد. تعداد زیادی کاربر فعال لینوکس همواره آماده‌اند تا به سوالات و مشکلات کاربران پاسخ دهند. لازم به ذکر است که تعداد کاربران فعال در این انجمن‌ها، بیشتر از تعداد اعضای فعال در انجمن های ویندوزی می باشد.
10. قابلیت اطمینان
در صورتی که مدتی از سیستم عامل ویندوز استفاده نمایید به تدریج سرعت و عملکرد آن کاهش می یابد. در مواقعی که کندی و خطاها افزایش پیدا می کند، ممکن است نیاز شود که ویندوز را مجددا نصب نمایید اما در لینوکس به این صورت نیست و برای مدت بسیار طولانی تر بدون مشکل و روان کار خواهد کرد. متاسفانه در ویندوز این عادت به وجود می آید که برای هر تغییری نیاز باشد سیستم را ریستارت کنید که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اگر نرم‌افزاری را تازه نصب نموده اید.
- اگر نرم‌افزاری را حذف کرده اید.
- اگر به تازگی ویندوز را آپدیت نموده اید.
- اگر سیستم کند شده است.
با این حال، در لینوکس شما نیازی به راه‌اندازی مجدد برای موارد مذکور ندارید و می‌توانید در با آرامش و بدون مشکل به کار خود ادامه دهید.
واقعیت دیگری که اثبات می‌کند لینوکس قابل اطمینان است، وب سرور ها هستند. همانطور که مشاهده می کنید بیشتر غول های اینترنتی مانند گوگل و فیسبوک و همچنین تقریباً تمامی سوپرکامپیوترها با لینوکس کار می‌کنند. لینوکس نسبت به سیستم‌عامل ویندوز قابل اعتماد تر است. توجه داشته باشید این مورد به معنای عدم وجود مشکل در لینوکس نخواهد بود اما به صورت کلی، لینوکس دارای طراحی و ساختار مطمئن تری است.
11- حریم شخصی
انتقادهای زیادی به مایکروسافت در خصوص نحوه جمع آوری اطلاعات وارد شده است. چنانچه در ویندوز 10 به بخش تنظیمات حریم خصوصی نگاهی بیندازید، متوجه می شوید که همه چیز به طور پیش فرض فعال است. حتی اگر تصمیم به عدم ارسال اطلاعات به مایکروسافت داشته باشید، همچنان اطلاعات جمع آوری خواهد شد. البته بدیهی است که مایکروسافت چنین چیزی را به صورت رسمی در بیانیه مطبوعاتی اعلام نمی کند اما قطعا چنین اتفاقی می افتد. بنابراین، شما به یک مجموعه ابزار نیاز خواهید داشت تا ماژول‌های جاسوسی ویندوز را غیرفعال کنید.
در مقابل، لینوکس راهکاری کامل برای علاقه‌مندان به حریم خصوصی است. توزیع‌های لینوکسی اطلاعات زیادی (یا هیچگونه اطلاعاتی) جمع‌آوری نمی‌کنند و شما نیازی به ابزارهای اضافی برای حفاظت از حریم خصوصی خود نخواهید داشت.
جمع بندی
در این مقاله، برتری لینوکس نسبت به ویندوز بررسی گردید. مهمترین برتری لینوکس، پایداری بالای آن است. لینوکس با اجرای بدون مشکل برای مدت طولانی، به عنوان یک سیستم عامل قدرتمند و پایدار شناخته می‌شود. علاوه بر این، قابلیت سفارشی‌سازی گسترده لینوکس، به کاربران امکان می‌دهد تا سیستم عامل را با توجه به نیازهای خود تغییر دهند. از دیگر مزایای لینوکس می‌توان به امنیت بالا، اجرای بهینه روی سخت‌افزارهای قدیمی‌تر، امکان استفاده رایگان و جامعه فعال کاربران و توسعه‌دهندگان اشاره کرد. در مجموع، لینوکس با قابلیت‌ها و امکانات گسترده‌ای که ارائه می‌دهد، به عنوان یک سیستم عامل محبوب و جایگزینی قوی برای ویندوز مطرح است.