اتفاقات روزمره ، اخبار مهم و دیگر مطالب میهن وب هاست را می توانید در این قسمت مطالعه کنید

در دنیای دیجیتال امروزی که به سرعت در حال تحول است، شرکت‌ها برای ایمن‌سازی زیرساخت‌های IT خود با چالش‌های متعددی روبرو هستند. یکی از نگرانی‌های مهم، فناوری سایه (Shadow IT) است که به استفاده از نرم افزار، سخت افزار یا سرویس‌های غیرمجاز در یک سازمان اشاره دارد. در این مقاله، مفهوم Shadow IT، تأثیر آن بر امنیت ابری و بهترین شیوه‌ها برای کاهش ریسک‌های مرتبط با فناوری‌های غیرمجاز بررسی خواهد شد.

تعریف فناوری سایه: درک تهدید پنهان

فناوری سایه به معنای استفاده غیرمجاز کارکنان سازمان از یک فناوری است که می تواند شامل نرم افزار، سخت افزار و سرویس‌های ابری باشد. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که کارمندان برای انجام کارهای خود با دور زدن خط‌مشی‌ها و روال های بخش IT، اقدام به استفاده از ابزارها یا سرویس‌های تأیید نشده می‌کنند. اگرچه Shadow IT گاهی می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری شود اما خطرات امنیتی، مشکلات قانونی و بار مالی سنگینی را برای سازمان‌ها به همراه دارد.

تصویر(1)

افزایش نفوذ فناوری سایه بر امنیت ابری

با گسترش روزافزون استفاده از سرویس‌ها و برنامه‌های ابری در سازمان‌ها، پدیده‌ shadow IT نیز اهمیتی دوچندان یافته است. همچنین رشد فزاینده استفاده از فناوری‌های ابری موجب شده تا امکان دسترسی و استفاده کارکنان از این سرویس‌ها بدون اطلاع یا تأیید بخش IT، آسان‌تر از همیشه شود. برخی نگرانی‌های مهم پیرامون فناوری سایه و امنیت ابری عبارتند از:

• نشت اطلاعات: سرویس‌های ابری غیرمجاز، اغلب فاقد کنترل‌های امنیتی قوی موجود در سرویس های ابری تایید شده هستند. این امر، خطر دسترسی یا افشای داده‌های حساس را افزایش می‌دهد.
• نقض قوانین و مقررات: استفاده از سرویس‌های ابری تایید نشده می‌تواند موجب نقض قوانین صنعت یا خط‌مشی‌های داخلی شود. این موضوع، عواقب ناخوشایندی مانند جریمه‌های نقدی سنگین و لطمه به اعتبار سازمان را به همراه خواهد داشت.
• کاهش دید (Visibility): در صورت وجود فناوری سایه، نگهداری و کنترل محیط ابری سازمان برای دپارتمان IT بسیار دشوار می شود. در نتیجه، برای سازمان شناسایی و مقابله با حوادث امنیتی احتمالی به یک چالش بزرگ تبدیل خواهد شد.
• افزایش سطح حمله: استفاده از سرویس‌های ابری غیرمجاز، سطح حمله به سازمان را افزایش داده و نقاط ورود بیشتری را برای سوءاستفاده در اختیار مجرمین سایبری قرار می دهد.

شناسایی ریشه‌های شکل‌گیری فناوری سایه

درک عواملی که کارکنان را به سمت استفاده از فناوری‌های غیرمجاز سوق می‌دهد، برای مدیریت و کاهش موثر ریسک‌های مرتبط با Shadow IT، امری حیاتی است. دلایل رایج این پدیده عبارتند از:

• عدم پاسخگویی سریع بخش IT: کارمندان زمانی که احساس کنند بخش IT سازمان در پاسخگویی به نیازهای آنها کُند یا بی‌توجه می باشد، ممکن است به سمت فناوری سایه متمایل شوند.
• نبود ابزارهای کافی: نرم افزار یا سرویس‌های تأیید شده‌ای که سازمان در اختیار کارمندان قرار می‌دهد، ممکن است نیازهای خاص آنها را برآورده نکند و آنها را وادار به جستجوی راه‌حل‌های جایگزین نماید.
• سهولت دسترسی: دسترسی به ابزارها و سرویس‌های ابری گسترش یافته است و این مورد موجب شده تا استفاده و دسترسی کارکنان به فناوری‌های غیرمجاز ساده شود.
• نگرانی در مورد بهره‌وری: کارکنان ممکن است بر این باور باشند که استفاده از ابزارها یا سرویس‌های غیرمجاز، به آنها کمک می‌کند تا وظایف خود را سریع‌تر و کارآمدتر به اتمام برسانند.

بهترین شیوه‌ها برای مدیریت و ایمن‌سازی فناوری سایه

برای به حداقل رساندن ریسک‌های مرتبط با Shadow IT، سازمان‌ها باید رویکرد جامعی را اتخاذ کنند که شامل موارد زیر است:

• تدوین و ابلاغ خط‌مشی‌های شفاف: خط‌مشی‌های شفافی در خصوص استفاده از فناوری تدوین نموده و در آن نرم‌افزار، سخت‌افزار و سرویس‌های ابری تایید شده را مشخص نمایید. همچنین اطمینان حاصل نموده که کارکنان از این خط‌مشی‌ها آگاه هستند و آنها را درک می‌کنند.
• تقویت همکاری بین بخش IT و واحدهای تجاری: ارتباط و همکاری بین بخش‌های IT و واحدهای تجاری را تقویت نموده تا نیازهای فناوری کارکنان به شکلی امن و مطابق با قوانین و مقررات برآورده شود.
• نظارت و کنترل استفاده از فضای ابری: با گسترش استفاده از فضای ابری در سازمان‌ها، نظارت و کنترل بر این فضا به یک ضرورت تبدیل شده است. راهکارهای نظارتی و کنترلی به شما کمک می‌کنند تا بر فعالیت‌های ابری خود اشراف کامل داشته باشید و از استفاده غیرمجاز سرویس‌های ابری که ممکن است منجر به نشت اطلاعات و خطرات امنیتی شود، جلوگیری نمایید.
• ارزیابی و بروزرسانی دوره‌ای راهکارهای تأییدشده: به‌صورت دوره‌ای راهکارهای تأییدشده سازمان را ارزیابی کنید تا اطمینان حاصل شود که همچنان نیازهای کارکنان و سازمان را برآورده می‌سازند.
• ارائه آموزش و پشتیبانی: به کارکنان آموزش لازم ارائه دهید تا به آنها کمک کند تا ریسک‌های امنیتی مرتبط با فناوری سایه و اهمیت استفاده از راهکارهای تأییدشده را درک نمایند.
• پیاده‌سازی مدیریت دسترسی و هویت (IAM): از راهکارهای قدرتمند IAM (مخفف  Identity and Access Management) برای کنترل دسترسی کاربران به سرویس‌ها و برنامه‌های ابری تأییدشده استفاده نمایید. این امر تضمین می‌کند که کارکنان فقط به منابعی دسترسی داشته باشند که برای انجام وظایف خود نیاز دارند.
• انجام بررسی های امنیتی به‌صورت دوره‌ای: برای شناسایی و رفع آسیب‌پذیری‌های احتمالی در بستر ابری سازمان، به خصوص مواردی که ناشی از فناوری سایه هستند، به‌صورت دوره‌ای بررسی های امنیتی انجام دهید.
• تقویت فرهنگ اولویت با امنیت: فرهنگ آگاهی امنیتی را در سازمان تقویت کنید تا کارکنان نقش خود را در حفظ امنیت و یکپارچگی داده‌های سازمان درک نمایند.

مقابله با Shadow IT با استفاده از CASB

تصویر(2)

یکی از موثرترین ابزارها برای مدیریت و ایمن‌سازی Shadow IT در محیط‌های ابری، Cloud Access Security Broker (CASB) است. CASB ها در واقع راهکارهای امنیتی هستند که به عنوان واسطه بین کاربران و سرویس‌های ابری عمل نموده و همچنین به سازمان‌ها دید بهتری در خصوص استفاده از فضای ابری ارائه می دهند. ویژگی‌های کلیدی CASB عبارتند از:

• امنیت داده‌ها: CASB ها، با بهره‌گیری از قابلیت‌های امنیتی داده مانند رمزنگاری، نشانه‌گذاری (tokenization) و جلوگیری از data loss (از بین رفتن داده ها) می توانند اطلاعات حساس ذخیره‌شده یا در حال انتقال از طریق سرویس‌های ابری را ایمن نمایند.
• کنترل دسترسی: CASB ها سازمان‌ را قادر می‌سازند تا بر اساس کاربر، دستگاه، مکان و سایر عوامل زمینه‌ای بتوانند خط‌مشی‌های دسترسی را به صورت دقیق اعمال کنند. همچنین از این طریق می توان اطمینان حاصل نمود که کارکنان تنها به منابع ابری تایید شده دسترسی دارند.
• شناسایی و مقابله با تهدیدات: CASB ها با نظارت بر فعالیت‌های کاربران و بررسی الگوهای رفتاری می‌توانند تهدیدات امنیتی احتمالی از جمله مواردی که مرتبط با فناوری سایه هستند را به صورت بلادرنگ شناسایی و رفع نمایند.

آینده مدیریت فناوری سایه: استقبال از نوآوری در عین حفظ امنیت

با پیشرفت مداوم فناوری و گسترش روزافزون استفاده از سرویس‌های ابری، چالش مدیریت و ایمن‌سازی Shadow IT پیچیده‌تر خواهد شد. سازمان‌ها برای تضمین محرمانگی، یکپارچگی و در دسترس بودن داده‌ها و سیستم‌های خود باید تعادلی بین پذیرش نوآوری و حفظ رویه‌های امنیتی قدرتمند برقرار کنند.

سازمان‌ها با درک علل و ریشه‌های شکل‌گیری Shadow IT (فناوری‌های غیررسمی در سازمان) می‌توانند با استفاده از راه‌حل‌های امنیتی پیشرفته مانند CASB و اجرای بهترین روال‌ها برای مدیریت و ایمن‌سازی بکارگیری این فناوری‌ها، ضمن توانمندسازی کارکنان در انجام وظایف خود به طور کارآمد و ایمن، ریسک‌های مرتبط با فناوری سایه را به طور قابل‌توجهی کاهش دهند.

نتیجه‌گیری

سازمان‌ها با درک چالش‌های ناشی از فناوری سایه و آگاهی از بهترین راهکارهای مدیریت و کاهش ریسک آن، می‌توانند از داده‌ها و دارایی‌های حساس خود محافظت کرده و از مزایای فناوری‌های ابری بهره‌مند شوند. تقویت فرهنگ امنیت، تدوین خط‌مشی‌های شفاف و به‌کارگیری ابزارهای امنیتی پیشرفته مانند CASB به‌عنوان گام‌های اساسی در این زمینه می باشند.