در عصر دیجیتال امروز، دسترسی و مدیریت از راه دور کامپیوترها به یک نیاز اساسی تبدیل شده است. همین نیازها اهمیت سوال (VNC چیست) را مشخص می کند. فناوری وی ان سی یک روش ساده و کاربردی برای کنترل از راه دور کامپیوترها می باشد.
وی ان سی نه تنها برای دسترسی افراد به کامپیوتر خانگی بلکه در محیط های کاری، آموزشی و حتی مدیریت سرورها نیز کاربرد فراوانی دارد. توسط وی ان سی، می توانید از هر نقطه جهان به سیستم های مورد نظر خود متصل شده و آنها را مدیریت نمایید. این موضوع در عصر جهانی شدن کسب و کارها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
VNC چیست؟
VNC مخفف عبارت Virtual Network Computing می باشد. این فناوری یک سیستم اشتراک گذاری صفحه نمایش بین پلتفرم ها بوده که به منظور کنترل از راه دور یک رایانه دیگر طراحی شده است. در واقع وی ان سی امکان می دهد تا کاربر از راه دور، توسط یک دستگاه ثانویه به صفحه نمایش، کیبورد و ماوس رایانه دیگر دسترسی پیدا کرده و آن را کنترل نماید.
وی ان سی بر اساس مدل سرویس کلاینت-سرور (client-server) عمل می نماید. یک مولفه سرور روی رایانه مقصد (رایانه ای که قصد کنترل آن را دارید) نصب می گردد و یک مشاهده گر وی ان سی یا سرویس گیرنده در دستگاهی که از آن می خواهید کنترل اعمال نمایید نصب می شود. این دستگاه می تواند یک رایانه، تبلت یا تلفن همراه دیگر باشد. پس از برقراری اتصال (server با viewer)، سرور یک نسخه نمایشگر گرافیکی رایانه مقصد را به مشاهده گر منتقل می نماید.
نرم افزار وی ان سی امکان مشاهده تمامی محتویات نمایشگر گرافیکی رایانه مقصد را فراهم می کند. همچنین با فراهم آوردن امکان ارسال دستورات صفحه کلید و ماوس از راه دور، کنترل کاملی (بعد دریافت مجوز لازم از رایانه مقصد) در اختیار کاربر قرار می دهد. وی ان سی اواخر دهه 1990 در کمبریج توسط بنیانگذاران RealVNC ایجاد و سال 2002 با تاسیس این شرکت، تجاری سازی گردید.
تصویر(1)
VNC Server چیست؟
حال که پاسخ سوال (VNC چیست) داده شد می بایست با VNC Server نیز آشنا شوید. سرور یک قطعه سخت افزاری و نرم افزاری است که قابلیت هایی را برای برنامه های کاربردی دیگر، موسوم به "کلاینت" (client) فراهم می آورد. این ساختار، مدل کلاینت-سرور (client-server) نامیده می شود. در این مدل، سرور می تواند خدماتی همچون اشتراک گذاری داده ها را به یک یا چند مشتری ارائه دهد. بدین ترتیب، هر سرور قادر است به چندین کلاینت همزمان سرویس دهی نماید و در مقابل، یک کلاینت می تواند از خدمات چندین سرور بهرهمند گردد. در این تعامل، client درخواستی به سرور ارسال می نماید و server بعد از پردازش، پاسخ مناسب را باز میگرداند.
رایانه ای که نرم افزار سرور وی ان سی روی آن نصب شده است، می تواند توسط دستگاه دیگر در یک مکان جغرافیایی متفاوت، از راه دور کنترل شود. این نرم افزار امکان پخش زنده تصویر صفحه نمایش را روی یک دستگاه ثانویه مجهز به نرم افزار VNC Viewer فراهم می نماید. کاربران متصل شده، از طریق VNC Viewer درخواست اتصال ارسال می نمایند و در صورت اخذ مجوز لازم، قادر خواهند بود همان محتوایی را که کاربر محلی مقابل رایانه مشاهده می کند، تماشا و با آن تعامل برقرار کنند.
VNC Viewer چیست؟
پس از پاسخ به (VNC چیست) و آشنایی با VNC Server می بایست VNC Viewer مورد بررسی قرار گیرد. Viewer نرم افزاری است که وظیفه رندر (نمایش) محتوای یک فایل دیجیتال روی نمایشگر دستگاه الکترونیکی را بر عهده دارد.
نرم افزار VNC Viewer برای کنترل از راه دور توسط رایانه های شخصی و دستگاه های موبایل مورد استفاده قرار می گیرد. با نصب این نرم افزار روی یک دستگاه مانند رایانه، تبلت یا تلفن هوشمند، کاربر می تواند به رایانه ای در مکان دیگر متصل شده و آن را مدیریت نماید.
VNC Viewer یک سیستم گرافیکی اشتراک گذاری صفحه نمایش است که به کاربر اجازه می دهد تا از راه دور و توسط یک رابط گرافیکی، کنترل کاملی روی صفحه نمایش رایانه دیگر (که VNC Server روی آن در حال اجرا است) داشته باشد. این نرم افزار با ارسال رویدادهای ورودی مانند کلیک ها، حرکات ماوس و کلیدهای فشرده شده روی کیبورد به سرور وی ان سی، امکان تعامل از راه دور کاربر با صفحه نمایش را فراهم می آورد. یعنی توسط VNC Viewer، کاربر می تواند به همان صورتی که در مقابل رایانه نشسته است، از راه دور با سیستم کار نماید.
تصویر(2)
پروتکل RFB چیست؟
Remote Framebuffer) RFB) پروتکلی است که فرمت داده های مبادله شده بین مشتری و سرور در سیستم وی ان سی را تعریف می نماید. پروتکل RFB اجازه مشاهده و کنترل از راه دور صفحه نمایش یک رایانه دیگر را به کاربر خواهد داد. پروتکل RFB در تمامی برنامه ها و سیستم های مبتنی بر پنجره (windowing applications) کاربرد دارد، بنابراین روی پلتفرم های مختلفی از جمله ویندوز، macOS، لینوکس و سایر سیستم عامل های رایج، قابل اجرا است.
RFB Client یا Viewer به مکانی گفته می شود که قابلیت های نمایشگر، ماوس و کیبورد را در اختیار کاربر قرار می دهد. RFB Server به مکانی گفته می شود که تغییرات framebuffer (مانند سیستم پنجره یا windowing system) از آنجا آغاز می گردند. Remote Framebuffer طوری طراحی شده است که بتواند روی طیف وسیعی از سخت افزارها اجرا شود و پیاده سازی کلاینت آن بسیار ساده باشد و همچنین به منابع سخت افزاری بسیار کمی از سمت Client نیاز دارد.
پروتکل RFB ابتدا به عنوان یک پروتکل ساده طراحی شد اما در طول توسعه خود با افزودن ویژگی هایی همچون انتقال فایل، الگوریتم های فشرده سازی پیشرفته تر و مکانیزم های امنیتی قوی تر، تکامل یافت.
انعطاف پذیری بالای کلاینت ها و سرورهای وی ان سی در هماهنگی تنظیمات اتصال، از جمله انتخاب بهترین نسخه RFB، پروتکل های امنیتی و الگوریتم های فشرده سازی، موجب سازگاری کامل آنها شده است.
پروتکل RFB به عنوان یک فناوری نمایشگر از راه دور، در کمبریج بریتانیا توسط چند توسعه دهنده اصلی وی ان سی توسعه یافت. مشخصات پروتکل RFB فعلی (نسخه 6) در وب سایت RealVNC منتشر شده است.
تصویر(3)
شباهت RDP و VNC چیست؟
VNC و RDP (پروتکل Remote Desktop Protocol یا "نمایشگر از راه دور" که توسط مایکروسافت توسعه یافته است) شباهت های متعددی دارند:
- هر دو پروتکل امکان دسترسی از راه دور به دسکتاپ را برای عیب یابی سریع و دورکاری فراهم می آورند.
- این پروتکل ها برای برقراری ارتباط، به نرم افزارهای کلاینت و سرور نیاز دارند.
- هر دو از ارتباط مستقیم همتا به همتا (peer-to-peer) بهره می برند که مترادف با اتصال مستقیم رایانه محلی کاربر به دستگاه دیگر است.
- هر دو از نرم افزارهایی پشتیبانی می نمایند که امکان مدیریت کاربران و ایجاد دسترسی امن را فراهم می آورند.
تفاوت های RDP و VNC چیست؟
هر دو پروتکل وی ان سی و RDP امکان برقراری اتصال از راه دور بین دستگاه ها را به وسیله شبکه فراهم می آورند، خواه این ارتباط توسط یک سرور مرکزی یا در حالت همتا به همتا برقرار شود.
با این حال، علیرغم هدف نهایی که ارائه قابلیت های نمایشگر گرافیکی از راه دور به دستگاه ها است، در روش های پیاده سازی، تفاوت هایی با یکدیگر دارند:
- RDP محدودیت هایی در پشتیبانی از پلتفرم های مختلف دارد اما وی ان سی قابلیت کار با طیف گسترده ای از سیستم عامل ها را فراهم می کند.
- پروتکل RDP معمولا سرعت بالاتری نسبت به وی ان سی ارائه می دهد.
- سطح امنیت در این دو پروتکل میتواند تفاوت های قابل توجهی داشته باشد.
- وی ان سی مستقیما به رایانه موردنظر متصل می شود، در حالی که RDP از طریق یک سرور مشترک دسترسی پیدا می نماید.
- RDP زمانی که نیاز به پیاده سازی آن در طیف وسیع دستگاه ها باشد، سازگاری چندانی ندارد. به همین دلیل، RDP می تواند توانایی ارائه خدمات پشتیبانی فناوری اطلاعات را محدود نماید.
برنامه دسترسی از راه دور VNC Connect: تحولی در VNC
در سال 2016، شرکت RealVNC محصول جدیدی مبتنی بر فناوری وی ان سی با نام VNC Connect را به بازار عرضه نمود. این نرم افزار با تلفیق مزایای خدمات ابری و قابلیت اتصال به صورت آفلاین، راهکاری جامع و انعطاف پذیر برای دسترسی از راه دور در کسب و کارهای کوچک و بزرگ ارائه می دهد.
از زمان انتشار اولیه، این محصول دائما توسعه یافته و ویژگی هایی همچون استریم با سرعت بالا و انتقال صدا به آن افزوده شده است. علاوه بر این، تغییرات پیوسته ای برای بهبود محصول و تطابق با نیازهای مشتریان روی VNC Connect اعمال شد.
نرم افزار VNC Connect با چندین زبان از جمله انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، اسپانیایی و پرتغالی قابل استفاده است. این نرم افزار امکان دسترسی ریموت از رایانه یا دستگاه های تلفن همراه را در طیف وسیع سیستم عامل ها مانند ویندوز، مک، لینوکس، Raspberry Pi، iOS و اندروید فراهم می آورد.
تصویر(4)
تصورات نادرست درباره VNC Connect و VNC چیست؟
تصورات نادرست درباره VNC Connect و VNC چیست؟ در فرآیند پذیرش و پیاده سازی نرم افزارها یا سیستم های نوین، همواره تردیدهایی وجود دارد که ریشه آن اطلاعات نادرست و گاه مغرضانه است. این ویژگی، دیدگاه ذینفعان را نسبت به مزایای واقعی و قابل سنجش فناوری ها تحت الشعاع قرار داده و مانع بهرهبرداری بهینه سازمان ها از پتانسیل های موجود می گردد.
در این بخش، به بررسی برخی از رایج ترین تصورات نادرست پیرامون نرم افزار VNC Connect پرداخته خواهد شد. این تصورات غلط اغلب ریشه در ماهیت متن باز نسخه اصلی وی ان سی دارند. در ادامه، دلایل نادرستی این تصورات به طور مفصل شرح داده خواهد شد.
تصور نادرست: تمام نرم افزارهای دسترسی از راه دور مبتنی بر VNC، متن باز هستند
واقعیت: در حالی که فناوری وی ان سی ابتدا به عنوان یک نرم افزار متن باز توسعه یافت و بسیاری از مشتقات امروزی آن نیز به همان صورت عرضه می شوند اما تمامی نرم افزارهای مبتنی بر وی ان سی لزوما متن باز نیستند. VNC Connect که در سال 2016 منتشر شد و از نسخه ششم پروتكل RFB برای برقراری ارتباط ریموت استفاده می نماید، متن باز نیست.
تصور نادرست: نرم افزارهای مبتنی بر VNC، نا امن هستند
واقعیت: نسخه های متن باز نرم افزارهای وی ان سی در صورت عدم پیکربندی صحیح، به صورت پیش فرض ناامن هستند. با این حال، VNC Connect اقدامات امنیتی پیشرفته ای را ارائه می دهد. تمامی ارتباطات در این نرم افزار توسط رمزنگاری end-to-end انجام می گردد و دسترسی از راه دور به رایانه ها تنها توسط رمزهای قوی یا سیستم احراز هویت امکان پذیر است.
ویژگی هایی نظیر احراز هویت چند عاملی و گزارش های دسترسی از راه دور، لایه اضافی امنیت را برای کاربران فراهم می آورند. این نرم افزار همچنین با استانداردهای امنیتی سختگیرانه ای همچون HIPAA ،PCI-DSS ،GDPR مطابقت دارد و به همین خاطر برای استفاده در محیط هایی که حفاظت داده ها از اهمیت بالایی برخوردار است، مناسب می باشد.
تصور نادرست: نرم افزارهای مبتنی بر VNC از محیط ابری پشتیبانی نمی کنند
واقعیت: اکثر نرم افزارهای متن باز مبتنی بر VNC تنها امکان اتصال به صورت آفلاین را فراهم می آورند. در مقابل، VNC Connect ضمن پشتیبانی از اتصال مستقیم و آفلاین، امکان اتصال توسط بستر ابری را نیز ارائه می دهد. بدین ترتیب، کاربران می توانند بر اساس نیازهای خاص کسب و کار خود، یکی از این دو روش اتصال را انتخاب نمایند.
تصور نادرست: فناوری وی ان سی منسوخ شده است
واقعیت: فناوری وی ان سی، با وجود ریشه تاریخی بیش از دو دهه، همچنان در حال تکامل و پیشرفت است. نرم افزار VNC Connect دائما پایش و بروزرسانی می شود تا همواره با رفع ایرادات احتمالی و پاسخگویی به نیازهای متغیر کاربران، تجربه ای بهینه را فراهم آورد. نقشه راه توسعه این نرم افزار نیز با تکیه بر بازخوردها شکل می گیرد تا اطمینان حاصل گردد که قابلیت های جدید، دقیقا مطابق انتظارات کاربران طراحی و پیاده سازی می شوند.
نتیجه گیری
در این مقاله تلاش شد تا به سوال (VNC چیست) پاسخ داده شود. فناوری دسترسی ریموت وی ان سی یک ابزار قدرتمند برای مدیریت سیستم ها از راه دور است که امکان مشاهده و تعامل با کامپیوتری دیگر از طریق شبکه را فراهم می نماید. این فناوری به دلیل سادگی، انعطاف پذیری و قابلیت پشتیبانی از سیستم عامل های مختلف محبوبیت زیادی کسب کرده است. با این حال، تفاوت هایی بین نسخه های مختلف وی ان سی مانند نسخه های متن باز و تجاری VNC Connect وجود دارد که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. استفاده از وی ان سی، به کاربران و کسب و کارها امکان می دهد تا بدون محدودیت مکانی به سیستم های خود دسترسی داشته باشند، با این حال، امنیت و کنترل دسترسی مناسب اهمیت ویژه ای دارد تا از سوء استفاده های احتمالی جلوگیری گردد.