طراحی صفحه اصلی سایت، یکی از مهم‌ترین مراحل در ساخت یک وب‌سایت حرفه‌ای، کاربرپسند و مؤثر است. اگرچه ابزارهای متعددی برای طراحی سایت وجود دارند اما بدون درک درست اصول چیدمان، نتیجه نهایی ممکن است از نظر تجربه کاربری، کارایی و زیبایی‌شناسی ضعیف عمل کند. در بخش اول از این مقاله، ابتدا به مفهوم چیدمان وب‌سایت پرداخته شده و تفاوت آن با طراحی کلی مشخص خواهد شد و سپس اصول پایه طراحی چیدمان مانند استفاده از شبکه، فضای منفی، قانون یک‌سوم، سلسله‌مراتب بصری و ... مورد بررسی قرار می گیرند.
در ادامه، اهمیت ساختار صفحه اصلی سایت با تکیه بر داده‌ها و آمارهای دقیق بیان شده تا دیدی ملموس از تأثیر آن بر عملکرد وب‌سایت به دست آید. در بخش اصلی مقاله، مجموعه‌ای از ایده‌های رایج و حرفه‌ای برای چیدمان صفحه اصلی وب‌سایت‌ها مورد بررسی قرار گرفته اند. این ایده‌ها، پایه طراحی بخش‌های دیگر سایت نیز محسوب شده و در انتخاب مسیر طراحی بسیار راهگشا هستند. مقاله فعلی، مقدمه‌ای جامع برای ورود به دنیای طراحی چیدمان است.
اگر تجربه کافی در طراحی صفحه اصلی سایت ندارید و طراحی وب برایتان کمی پیچیده به نظر می‌رسد، لازم نیست با چالش‌های آن دست و پنجه نرم کنید. چند اصول پایه در چیدمان صفحات وب وجود دارند که می‌توانند به شما در ایجاد یک صفحه جذاب کمک کنند.
چیدمان وب‌سایت چیست؟
چیدمان صفحات سایت به نحوه قرارگیری عناصر طراحی در یک صفحه اشاره دارد و مشخص می کند متن، تصاویر، ویدئوها، منوهای پیمایش صفحات و گرافیک‌ها در کدام بخش قرار گیرند. چیدمان، به موقعیت‌یابی عناصر مربوط می‌شود و اهمیت کمتری به محتوا می دهد. به عنوان مثال، رنگ دکمه‌ها یا موضوع تصاویر بر چیدمان تأثیرگذار نیست اما در طراحی کلی سایت نقش دارند.
اگر تفاوت بین چیدمان و طراحی را به درستی متوجه نمی‌شوید، می‌توانید این‌گونه در نظر بگیرید که چیدمان، نقشه کلی صفحه و طراحی، نحوه تزئین و زیباسازی آن را تعیین می نماید. چندین چیدمان استاندارد برای وب‌سایت‌ها وجود دارد که در ادامه به آنها پرداخته می شود.
از سیستم شبکه‌ای برای ایجاد تعادل در صفحه استفاده نمایید
اگر طراحی صفحه را از صفر شروع می‌کنید، اولین المانی که پیشنهاد می‌شود اضافه نمایید، سیستم شبکه‌ای است. سیستم‌های شبکه‌ای یک قالب اولیه برای چیدمان ایجاد می‌کنند که طول حاشیه‌ها را یکسان و فضای مشخصی برای افزودن هر بخش از محتوا تعیین خواهند کرد.
این کار به شما کمک می نماید تا بدانید چه محتوایی را در کجا اضافه کنید و به صورت پیش‌فرض، با افزودن عناصر بیشتر، کاملا یکنواخت در صفحه توزیع می‌شوند.
از "قانون یک‌سوم" پیروی کنید
قانون یک‌سوم یکی از اصول رایج طراحی است که معمولاً در عکاسی استفاده می‌شود اما در طراحی وب‌سایت نیز کاربرد دارد. بر اساس این قانون، صفحه به سه بخش عمودی و سه بخش افقی تقسیم می‌شود که در مجموع، 9 بخش را تشکیل می‌دهند.
تصویر(1)
به عنوان مثال، در صفحه اصلی وب‌سایت Trello، این تقسیم‌بندی را می‌توان مشاهده کرد. طبق این قانون، عناصری که در تقاطع خطوط شبکه‌ای قرار گیرند، برای کاربران جذاب‌تر از عناصری خواهند بود که دقیقاً در مرکز صفحه وجود دارند. این نوع چیدمان صفحات سایت و ساختار، حس خوبی را به کاربران منتقل کرده و می‌تواند جهت هدایت توجه بازدیدکنندگان به مهم‌ترین بخش‌های صفحه کمک نماید.
از فضای منفی در صفحه استفاده کنید
فضای منفی (یا فضای سفید) به فاصله بین عناصر در صفحه گفته می‌شود. استفاده زیاد از فضای منفی ممکن است موجب گردد صفحه بیش از حد مینیمال به نظر برسد و کاربران نتوانند به راحتی محتوای موردنظر خود را پیدا کنند.
از طرفی، اگر فضای منفی خیلی کم باشد، صفحه شلوغ به نظر می‌رسد که این موضوع می‌تواند کاربران را سردرگم کرده و یافتن اطلاعات را دشوار نماید. بهترین روش، ایجاد تعادل بین فضای منفی و مثبت است. المان‌های صفحه باید به طور یکنواخت از یکدیگر فاصله داشته باشند تا کاربران بتوانند به راحتی محتوای موردنظر خود را پیدا کنند.
قانون اعداد فرد را در نظر بگیرید
مشابه قانون یک‌سوم، قانون اعداد فرد نیز یکی از اصول طراحی است که عمدتاً در عکاسی به کار می‌رود. این قانون بیان می‌کند که افراد ترجیح می‌دهند تعداد عناصر نمایش داده‌شده در یک صفحه، فرد باشد.
معمولاً طراحان از سه عنصر استفاده می‌نمایند زیرا دو عنصر بیرونی به عنوان مکملی برای نقطه کانونی در مرکز عمل می‌کنند. البته می‌توان از پنج، هفت یا تعداد بیشتری عنصر نیز استفاده کرد، به شرطی که صفحه همچنان متعادل بوده و توجه کاربران را به عنصر اصلی جلب کند.
یک ساختار سلسله‌مراتبی برای محتوای خود ایجاد کنید
دلیل اینکه صفحات مختلف یک وب‌سایت چیدمان‌های متفاوتی دارند، مشخص است. صفحه اصلی باید با صفحات داخلی متفاوت باشد و این صفحات نیز ممکن است از نظر چیدمان با یکدیگر تفاوت داشته باشند زیرا طراحی صفحه باید حول مهم‌ترین محتوای آن شکل گیرد. این کار سلسله‌مراتبی ایجاد خواهد نمود که سایر عناصر صفحه را در هماهنگی با آن قرار داده و توجه کاربران را به محتوای اصلی جلب می‌کند.
به عنوان مثال، در نمونه صفحه اصلی زیر، از یک شبکه با قانون یک‌سوم استفاده شده است:
تصویر(2)
با استفاده از قانون یک‌سوم، یک سلسله‌مراتب در سمت چپ صفحه شکل گرفته است. عبارت "With HubSpot, you can have it all" به عنوان نقطه کانونی انتخاب شده زیرا در محل تقاطع خطوط شبکه‌ای قرار دارد. در زبان انگلیسی، مطالعه از چپ به راست انجام می‌شود، بنابراین اولین جایی که چشم کاربر روی آن متمرکز خواهد شد، این عنوان است.
موضوع فوق، توجه کاربر را به بخش مهم بعدی یعنی "Get a demo" هدایت می‌کند.
اما چرا طراحی و چیدمان صفحات سایت اهمیت دارد؟ آمارهای زیر گویای واقعیت هستند:
- ۶۱٪ از کاربران اعلام کرده‌اند که در صورت عدم یافتن سریع محتوای موردنظر، وب‌سایت را ترک می‌کنند. (Google)
- ۹۴٪ از افراد می‌گویند که پیمایش آسان صفحات، مهم‌ترین ویژگی یک وب‌سایت است. (Clutch)
- ۸۳٪ از بازدیدکنندگان وب‌سایت‌هایی را که ظاهر جذاب و بروز دارند، بیشتر می‌پسندند. (Clutch)
- ۶۶٪ از وب‌سایت‌ها در نسخه موبایلی عناصر را بیش‌ازحد به یکدیگر نزدیک قرار می‌دهند که باعث دشوار شدن استفاده از سایت برای کاربران می‌شود. (Baymard)
- ۸۴.۶٪ طراحان وب، بیان نموده اند که بزرگ‌ترین اشتباه کسب‌وکارهای کوچک، طراحی صفحات شلوغ و نامرتب است. (GoodFirms)
ایده‌های چیدمان صفحات سایت برای الهام گرفتن
گزینه‌های زیادی برای طراحی چیدمان صفحه سایت وجود دارند. در ادامه، 20 ایده چیدمان سایت و برخی از محبوب‌ترین آنها بیان شده‌اند تا بتوانید برای طراحی صفحه اصلی، وب‌سایت‌های تک‌صفحه‌ای، صفحات فرود و سایر بخش‌های وب‌سایت خود استفاده کنید.
طراحی صفحه اصلی سایت
یک وب‌سایت موفق با طراحی مناسب صفحه اصلی آغاز می‌شود. این صفحه مانند دروازه ورودی کسب‌وکار دیجیتال شما عمل می‌کند. با یک طراحی صفحه اصلی سایت صحیح، کاربران می‌توانند بدون اینکه احساس سردرگمی داشته باشند درباره برند، ارزش‌ها و خدمات شما اطلاعات لازم را به دست آورند. نمونه‌های زیر می‌توانند ایده‌های مناسبی برای طراحی صفحه اصلی وب‌سایت شما باشند.
1- بخش ابتدایی با تصویر تمام صفحه
تصویر(3)
در این نوع از چیدمان صفحه اول سایت، یک تصویر (یا ویدئو) به عنوان پس‌زمینه اصلی صفحه قرار می‌گیرد و فضای قابل‌مشاهده صفحه را پر می‌کند. عناصر متنی، پیمایش صفحات و دکمه‌های دعوت به اقدام (CTA) معمولاً روی این تصویر قرار داده می‌شوند. این طراحی، بلافاصله توجه کاربران را جلب می‌کند زیرا آنها یک تصویر بزرگ و پررنگ را در مرکز دید خود مشاهده خواهند کرد.
مزیت: برای کسب‌وکارهایی که محصولات بصری جذابی دارند (مانند غذا، مبلمان، آثار هنری، دکوراسیون منزل یا خدمات گردشگری)، این روش چیدمان صفحات وب‌سایت بهترین ابزار برای جلب توجه و افزایش فروش است.
عیب: برخی کسب‌وکارها (مانند شرکت‌های نرم‌افزاری)، محصولات یا خدماتی ندارند که بتوانند آنها را به سادگی در قالب تصویر نمایش دهند.
چه زمانی می توان از این چیدمان استفاده کرد؟
اگر کسب‌وکار شما محصولاتی با ظاهر زیبا ارائه می‌دهد، استفاده از یک تصویر تمام‌صفحه، روشی عالی برای جلب توجه مخاطب و تمایز برند شما خواهد بود. یک ویدئوی پس‌زمینه تمام‌صفحه نیز می‌تواند جذابیت بیشتری به صفحه اصلی شما ببخشد.
مزیت: ترکیب ویدئوی پس‌زمینه با تب های خلاقانه، یک تجربه کاربری خاص و به یادماندنی ایجاد می‌کند.
عیب: این نوع طراحی صفحه اصلی سایت ممکن است روی دستگاه‌های کوچک (مانند تلفن همراه) به خوبی نمایش داده نشود. پیشنهاد می‌گردد قبل از انتشار، این طراحی را تست کنید زیرا استفاده از ویدئو می‌تواند زمان بارگذاری صفحه را افزایش دهد.
چه زمانی می توان از این چیدمان استفاده کرد؟
بهترین ویدئوهای پس‌زمینه آنهایی هستند که به صورت پیوسته اجرا شده و کاربران متوجه نقطه آغاز و پایان نمی‌شوند.
۲. طراحی کارتی
تصویر(4)
در چیدمان کارتی، چندین عنصر مختلف درون صفحه اصلی با استفاده از کارت‌ها یا باکس‌های جداگانه نمایش داده می‌شوند. این نوع از طراحی صفحه اصلی سایت باعث ایجاد فاصله‌های متناسب بین بخش‌های مختلف محتوا شده و یافتن صفحات وب یا پست‌های وبلاگ را برای کاربران آسان‌تر می‌کند.
مزیت: وب‌سایت‌هایی که محتوای زیادی دارند، می‌توانند حجم بالایی از اطلاعات یا محصولات را در یک نگاه نمایش دهند.
عیب: اگر تمامی تصاویر دارای اندازه یکسان باشند، ممکن است سلسله‌مراتب بصری محتوا کاهش یابد.
چه زمانی می توان از این ساختار صفحات سایت استفاده کرد؟
چیدمان کارتی برای وب‌سایت‌هایی که قصد نمایش محصولات یا مجموعه‌ای از مقالات وبلاگی را دارند، ایده‌آل است. این نوع طراحی صفحه اصلی سایت، به راحتی قابل پیمایش است و امکان نمایش چندین محتوای مختلف را به صورت همزمان فراهم می‌کند.
۳. طراحی ماسونری
تصویر(5)
چیدمان ماسونری، مشابه چیدمان کارتی بوده و باکس‌هایی را برای نمایش محتوا به کار می برد اما تفاوت در این است که به جای قرارگیری مرتب و هم‌اندازه باکس‌ها در یک ردیف، این چیدمان از باکس‌هایی با اشکال و اندازه‌های متنوع کنار یکدیگر، استفاده می کند.
مزیت: امکان نمایش تعداد زیادی از محتواها به صورت همزمان، بدون ایجاد احساس شلوغی برای کاربران.
عیب: نبود سلسله‌مراتب مشخص در طراحی صفحه اصلی سایت می‌تواند نرخ تبدیل (Conversion Rate) را کاهش دهد.
چه زمانی می توان از این نوع چیدمان صفحه اول سایت استفاده کرد؟
اگر قصد نمایش گالری تصاویر را دارید، چیدمان ماسونری انتخابی عالی خواهد بود. این اصول طراحی UI، نه‌تنها برای انتشار مجموعه‌ای از تصاویر باکیفیت مناسب است بلکه باعث تمایز هر تصویر به دلیل تنوع در اندازه و شکل باکس‌ها می‌شود.
۴. طراحی شبکه‌شکن (Grid Breaking)
تصویر(6)
چیدمان شبکه‌شکن از قواعد طراحی شبکه‌ای سنتی پیروی نمی‌کند اما این به معنی کنار گذاشتن کامل اصول اولیه نیست. در واقع، سبک طراحی مذکور، شبکه‌ها را تغییر داده و در مواقع لازم از آزادی بیشتری در چیدمان استفاده خواهد کرد. نمونه‌ای از این طراحی را می‌توان در وب‌سایت Zara مشاهده نمود، جایی که اندازه ستون‌ها متفاوت بوده و برخی عناصر روی یکدیگر قرار گرفته‌اند.
مزیت: چیدمان نامتقارن باعث ایجاد جذابیت بصری شده و برای وب‌سایت‌های هنری یا خلاقانه، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.
عیب: اگر المان‌های بصری به اندازه کافی قوی نباشند یا از تصاویر آرشیوی استفاده شود، این نوع طراحی ممکن است برای کاربر نامنظم به نظر برسد.
چه زمانی می توان از این اصول طراحی UI استفاده کرد؟
اگر به درستی اجرا گردد، چیدمان شبکه‌شکن می‌تواند جلوه‌ای مدرن به وب‌سایت ببخشد. البته، بسته به پلتفرم مدیریت محتوا (CMS) و سطح دانش طراحی وب، پیاده‌سازی یک شبکه‌شکن ایده‌آل ممکن است زمان‌بر باشد.
۵. طراحی پرتفولیو
تصویر(7)
این چیدمان صفحه اول سایت یکی از روش‌های رایج برای طراحی صفحات پرتفولیو است اما با توجه به نیاز، می‌توان رویکردهای مختلفی را برای این نوع وب‌سایت‌ها در نظر گرفت. در نمونه ارائه‌شده، طراح از یک چیدمان شبکه‌ای برای نمایش آثار استفاده کرده است.
مزیت: این طراحی صفحه اصلی امکان نمایش گسترده مهارت‌ها را فراهم کرده و کاربران را به جستجوی بیشتر در سایت ترغیب می‌کنند.
عیب: برای جذب کاربران، لازم است که از تصاویر یا عناوین جذاب استفاده شود تا آنها را متقاعد کند که روی بخش‌های مختلف کلیک نمایند.
چه زمانی می توان از پرتفولیو برای طراحی صفحه اصلی استفاده کرد؟
اگر هنرمند، فریلنسر یا بازاریاب دیجیتال هستید و می‌خواهید نمونه‌کارهای خود را به نمایش بگذارید، چیدمان پرتفولیو بهترین گزینه است. این چیدمان صفحه اول سایت، نه‌تنها امکان نمایش آثار را فراهم می‌کند بلکه می‌تواند شامل اطلاعات تماس باشد تا کاربران بتوانند مستقیماً با شما ارتباط برقرار نمایند.
۶. طراحی رزومه یا CV
تصویر(8)
چیدمان رزومه ای، مشابه وب‌سایت‌های پرتفولیو، با هدف معرفی فرد و خدمات او طراحی می‌شود. با این تفاوت که برخلاف چیدمان پرتفولیو، تمرکز کمتری روی تصاویر دارد و بیشتر روی معرفی شخص و توانمندی‌های او متمرکز است. همانطور که در نمونه ارائه‌شده مشاهده می‌شود، بسیاری از وب‌سایت‌های رزومه‌ای ساختاری ساده دارند و معمولاً شامل یک تصویر واضح از صاحب سایت، توضیح مختصری درباره خدمات ارائه‌شده و لینک‌هایی به صفحات جزئیات رزومه، پروژه‌ها و اطلاعات تماس هستند.
مزیت: طراحی صفحه اصلی سایت با این روش باعث می‌شود که تمرکز کاربر کاملاً روی فرد و مهارت‌های او باشد.
عیب: فضای محدود صفحه، معرفی کامل خدمات و متقاعدسازی کاربر را دشوار می‌کند.
چه زمانی می توان از این چیدمان استفاده کرد؟
اگر یک کسب‌وکار شخصی راه‌اندازی کرده‌اید و خدماتی ارائه می‌دهید یا به دنبال شغل جدیدی هستید، چیدمان رزومه، بهترین گزینه برای نمایش حرفه‌ای توانمندی‌ها و تجربیات شما است.
7. طراحی سه‌ستونه
تصویر(9)
طرح‌بندی سه‌ستونه کاملاً از قانون یک‌سوم پیروی کرده و هر خط شبکه عمودی، سه بخش مجزا ایجاد می‌کند. صفحه اصلی Land Rover نمونه‌ای عالی از این نوع طراحی است که نشان می‌دهد یک برند چگونه می‌تواند از طراحی سه‌ستونه برای نمایش محصولات خود استفاده نماید.
مزیت: از آنجا که این نوع طراحی به طور کامل قانون یک‌سوم را رعایت می‌کند، از نظر بصری بسیار جذاب است.
عیب: هر بخش ممکن است بیش از حد باریک شود و در نسخه موبایل، از نظر بصری خوب به نظر نرسد. در این حالت، احتمالاً سه بخش به صورت عمودی روی هم قرار خواهند گرفت (همان کاری که Land Rover در نسخه موبایل خود انجام داده است).
چه زمانی می توان از این ساختار صفحات سایت استفاده کرد؟
اگر سه دسته محصول یا سه نوع خدمات دارید، این طراحی برای شما ایده‌آل خواهد بود اما حتی اگر چنین نباشد، می‌توانید از این چیدمان برای سازماندهی محتوای صفحه به شکلی جذاب، استفاده نمایید.
8. طراحی مبتنی بر دایره
تصویر(10)
چیدمان دایره‌محور، در وب‌سایت‌ها به ندرت دیده می‌شود اما وجود دارد. این طراحی توجه را جلب می‌کند زیرا از قالب‌های معمول فاصله گرفته است.
در حالی که بیشتر وب‌سایت‌ها بر اساس اشکال مستطیلی طراحی شده‌اند، در این طراحی صفحه اصلی سایت از عناصر دایره‌ای استفاده می‌شود و حتی ممکن است دایره به عنوان نقطه کانونی اصلی قرار گیرد.
مزیت: دایره‌ها به راحتی توجه را جلب کرده و می‌توانند حس پویایی یا لطافت را به سایت اضافه کنند.
عیب: عناصر دایره‌ای در دنیای طراحی وب به عنوان یک ترند موقتی شناخته می‌شوند و اگر از این طرح استفاده کنید، ممکن است وب‌سایت شما در آینده قدیمی به نظر برسد.
چه زمانی می توان از این چیدمان استفاده کرد؟
اگر برند شما پیشرو و خلاق است، طراحی دایره‌ای می‌تواند مناسب باشد. این نوع از طراحی صفحه اصلی سایت باعث می‌شود وب‌سایت شما از سایرین متمایز شده و نشان دهد که از ریسک کردن نمی‌ترسید. از سوی دیگر، با توجه به محتوای سایت، دایره‌ها می‌توانند حس لطافت بیشتری ایجاد کنند.
جمع‌بندی
در این بخش از مقاله، ابتدا به مفاهیم بنیادین طراحی صفحه اصلی سایت پرداخته شد؛ مفاهیمی که می‌توانند مسیر ساخت یک صفحه خوب را برای طراحان مبتدی و حرفه‌ای روشن‌تر کنند. سپس، در قالب 8 طرح پیشنهادی متنوع، به معرفی سبک‌های مختلف طراحی برای صفحه اصلی وب‌سایت اشاره گردید.
در بخش دوم، به سایر صفحات نظیر صفحات تک‌صفحه‌ای، فرود (Landing Page)، وبلاگ و همچنین نکات نهایی برای انتخاب هوشمندانه چیدمان صفحه پرداخته خواهد شد. اگر تمایل دارید درک عمیق‌تری از ساختار طراحی وب پیدا کرده و نمونه‌های بیشتری را مشاهده کنید، ادامه مقاله را از دست ندهید.