انتخاب فونت مناسب برای سایت و تایپوگرافی یکی از مهم ترین عوامل طراحی وب سایت هستند، زیرا به طور قابل توجهی بر بسیاری از جنبه های دیگر رابط کاربری، از جمله قابلیت دسترسی، برندسازی، خوانایی و زیبایی شناسی تأثیر می گذارند. بنابراین در این مقاله، تایپوگرافی وب سایت برای دستیابی به تجربه کاربری (UX) بهتر بررسی شده است تا بتوانید بهترین فونت برای سایتتان را انتخاب نمایید.
تصویر(1)
اهمیت تایپوگرافی در طراحی سایت
تایپوگرافی به طور قابل توجهی بر تجربه کاربری، خوانایی، زیبایی شناسی و دسترسی یک وب سایت تأثیر می گذارد. تایپوگرافی خوب، سلسله مراتب بصری را بهبود می بخشد و کاربران را به خوبی راهنمایی می کند و در عین حال پیام و هویت برند را تقویت می نماید. طراحان با انتخاب آگاهانه نوع حروف، اندازه ها، فاصله گذاری و سایر عناصر تایپوگرافی، می توانند یک صفحه وب منسجم و از نظر بصری جذاب ایجاد کنند که به طور موثر اطلاعات را منتقل کرده و بازدیدکنندگان را درگیر می نماید.
حروفی که با دقت انتخاب شوند، می توانند بر درک و احساسات کاربر تأثیر بگذارند. برای مثال، ممکن است اعتماد، حرفه ای بودن یا سرزندگی را القا کنند و برداشت کاربر از یک برند یا محصول را شکل دهند. در ادامه روش‌های انتخاب فونت مناسب برای سایت توضیح داده خواهد شد.
تفاوت فونت و تایپ فیس با تایپوگرافی
تصویر(2)
تایپوگرافی یک مفهوم گسترده ای دارد که شامل طراحی کلی، چیدمان و ظاهر متن در یک رسانه دیجیتال یا چاپی می شود. در واقع می توان آن را هنر و تکنیک تنظیم حروف و جنبه های مختلفی مانند انتخاب نوع حروف، اندازه، فاصله خطوط، فاصله حروف و تراز متن دانست.
تایپ فیس مجموعه ای از کاراکترها، نمادها و گلیف ها با طراحی و ظاهر بصری یکنواخت است. تایپ فیس ها مفهوم طراحی گسترده تری از جمله سبک ها، وزن ها و تغییرات مختلفی که باعث تعریف یک خانواده فونت می شوند را نشان می دهند. نمونه هایی از تایپ فیس ها عبارتند از Helvetica، Times New Roman و Arial.
فونت یک تغییر خاص در یک تایپ فیس است. در واقع یک نمایش دیجیتالی از یک تایپ فیس در یک سبک، وزن و اندازه خاص است. هر فونت در یک خانواده تایپ فیس، انسجام طراحی کلی را حفظ می کند و در عین حال گزینه های مختلفی را برای تأکید، سلسله مراتب و زیبایی شناسی ارائه می‌دهد.
به عنوان مثال، در تایپ فیس Helvetica، ممکن است فونت هایی مانند Helvetica Regular، Helvetica Bold، Helvetica Light و Helvetica Italic را بیابید.
اصول اولیه تایپوگرافی
در ادامه می توانید با اصول اولیه تایپوگرافی به زبانی ساده آشنا شوید. آشنایی با این موارد به انتخاب فونت مناسب برای سایت کمک خواهد کرد.
آناتومی تایپ فیس ها
درک آناتومی تایپ فیس ها برای طراحان هنگام انتخاب و کار با فونت ها بسیار مهم است. برخی از اصطلاحات کلیدی که باید بدانید عبارتند از:
- خط مبنا (Baseline): خط نامرئی که حروف روی آن قرار می گیرند.
- ارتفاع حروف بزرگ (Cap height): ارتفاع حروف بزرگ که از خط مبنا اندازه گیری می شود.
- ارتفاع ایکس (X-height): ارتفاع حروف کوچک، که معمولاً با استفاده از حرف ‘x’ اندازه گیری می شود.
- صعودی (Ascender): قسمتی از یک حرف که بالاتر از ارتفاع ایکس امتداد می یابد.
- نزولی (Descender): قسمتی از یک حرف که پایین تر از خط مبنا امتداد می یابد.
- Serif (Serif): خطوط تزئینی کوچکی که در انتهای حروف برخی از تایپ فیس ها اضافه می شوند.
- فضای داخلی (Counter): فضای بسته یا نیمه بسته درون یک حرف.
دسته بندی تایپ فیس ها
به صورت کلی تایپ فیس ها را به چندین دسته کلی تقسیم می کنند که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارند و هنگام انتخاب فونت مناسب برای سایت می بایست این موارد را در نظر بگیرید:
- Serif: این تایپ فیس ها دارای خطوط کوچکی (Serif) هستند که به انتهای حروف متصل می باشند. آن ها اغلب حس سنتی و حرفه ای بودن یا اقتدار را منتقل می کنند.به طور مثال Times New Roman و Georgia.
- Sans-serif: تایپ فیس های بدون Serif، فاقد خطوط تزئینی هستند و در نتیجه ظاهری تمیزتر و مدرن تر دارند. آن ها برای رابط های دیجیتالی مناسب می باشند و خوانایی خوبی ارائه می دهند. به طور مثال Helvetica و Arial.
- Serif تخت (Slab-serif): تایپ فیس های Serif تخت که با Serif های ضخیم و بلوک مانند مشخص می شوند، توجه برانگیز هستند و برای عناوین یا اهداف نمایشی موثرند. به طور مثال Rockwell و Clarendon.
- اسکریپت (Script): این تایپ فیس ها تقلید دست خط یک شخص بوده یا استایل خوشنویسی دارند و عمدتاً برای لوگوها، دعوت نامه ها یا سرصفحه ها استفاده می شوند. به طور مثال Pacifico و Brush Script.
- تک فاصله (Monospace): تایپ فیس های تک فاصله دارای عرض ثابت برای هر حرف هستند و به همین دلیل برای محیط های برنامه نویسی و ماشین تحریرها ترجیح داده می شوند. به طور مثال Courier و Consolas.
- فرمت های فونت
- ترو تایپ (TTF): ترو تایپ که توسط اپل و مایکروسافت توسعه یافته است، یک فرمت فونت با پشتیبانی گسترده است که کیفیت نمایش خوبی را در دستگاه ها با وضوح های مختلف ارائه می دهد.
- اوپن تایپ (OTF): فونت های اوپن تایپ که توسعه یافته ترو تایپ هستند، شامل ویژگی های تایپوگرافی پیشرفته ای مانند لیگاتورها و گلیف های جایگزین هستند و انعطاف پذیری بیشتری برای طراحی فراهم می کنند.
- فرمت فونت باز وب (WOFF/WOFF2): فرمت های WOFF و WOFF2 به طور خاص برای استفاده در وب طراحی شده اند و در مقایسه با فرمت های TTF و OTF، زمان بارگذاری سریع تر و فشرده سازی بهتری را ارائه می دهند. آن ها از همان ویژگی های فونت های اوپن تایپ پشتیبانی می کنند اما برای عملکرد بهتر در وب بهینه شده اند و محبوب‌ترین فرمت فونت محسوب می شوند.
انتخاب فونت مناسب برای سایت
تصویر(3)
انتخاب تایپ فیس هایی با خوانایی و وضوح بالا برای اطمینان از اینکه کاربران می توانند به راحتی محتوای وب سایت شما را مطالعه کنند، ضروری است. وضوح به شفافیت تک تک حروف اشاره دارد، در حالی که خوانایی سهولت درک متن را در بر می‌گیرد. از همین رو باید فونت هایی را انتخاب کنید که دارای حروف واضح و متمایز و ارتفاع ایکس، وزن و فاصله گذاری متعادل باشند. از تایپ فیس های بیش از حد تزئینی یا فشرده برای متن اصلی خودداری کنید.
به عنوان مثال هنگام انتخاب فونت مناسب برای سایت و متن اصلی، استفاده از یک تایپ فیس بدون Serif مانند Open Sans یا Roboto گزینه خوبی خواهد بود. این فونت ها برای خوانایی و وضوح روی صفحه نمایش بهترین هستند.
لحن و هویت برند
تایپ فیس شما باید با لحن و هویت برندتان همخوانی داشته باشد، زیرا می تواند احساسات و برداشت های مختلفی را القا کند. تایپ فیس های Serif اغلب حس سنتی بودن و اقتدار را منتقل می‌کنند، در حالی که فونت های بدون Serif، ظاهری مدرن و تمیزی را القا می کنند. تایپ فیس های اسکریپت، بسته به سبکشان می توانند حسی از ظرافت یا سرزندگی را به متن اضافه کنند. از همین رو بهتر است که شخصیت برند خود را تجزیه و تحلیل نمایید و تایپ فیس هایی را انتخاب کنید که از آن پشتیبانی نموده و آن را تقویت می کنند.
به عنوان مثال هنگام انتخاب فونت مناسب برای سایت و برندهای لوکس، می بایست یک تایپ فیس Serif پیچیده مانند Playfair Display که می تواند به انتقال ظرافت برای برندهای لوکس کمک کند، استفاده گردد.
ترکیب و کنتراست تایپ فیس
ترکیب موثر تایپ فیس ها هارمونی بصری و سلسله مراتب واضح را ایجاد می کند. هنگام ترکیب تایپ فیس ها، به دنبال سبک های مکمل باشید که کنتراست کافی برای ایجاد تمایز بدون تداخل داشته باشند. ترکیب یک تایپ فیس Serif با یک تایپ فیس بدون Serif یک روش استاندارد است، زیرا می تواند تعادل بین رسمیت و مدرنیته ایجاد کند. وزن، عرض و ارتفاع ایکس را در نظر بگیرید تا از انسجام بین تایپ فیس های جفت شده اطمینان حاصل شود.
به عنوان مثال، طراحان اغلب از یک تایپ فیس Serif مانند Merriweather برای عناوین و یک تایپ فیس بدون Serif مانند Lato برای متن اصلی استفاده می کنند.
لایسنس فونت و ملاحظات قانونی
هنگام انتخاب فونت مناسب برای سایت، درک و رعایت توافق نامه های لایسنس و ملاحظات قانونی بسیار مهم است. فونت ها دارای مالکیت معنوی هستند و قوانین مرتبط با نسخه برداری ممکن است استفاده از آن ها را محدود کرده یا نیاز به خرید لایسنس را الزامی نماید. فونت های رایگان و متن باز برای استفاده تجاری در دسترس هستند. از همین رو همیشه قبل از استفاده از فونت در پروژه های خود، شرایط و ضوابط آن را بررسی کنید.
به عنوان مثال، Google Fonts مجموعه گسترده ای از فونت های متن باز مانند Montserrat و Raleway را به صورت رایگان برای پروژه های شخصی و تجاری ارائه می دهد.
عملکرد و بهینه سازی فونت های وب
تصویر(4)
در حالی که توسعه دهندگان معمولاً مسئول بهینه سازی فونت ها هستند، طراحان باید استراتژی ها و بهترین شیوه های مختلف را درک کنند تا بتوانند برای بهبود تجربه کاربری قدمی کارآمد بر دارند.
روش‌های بارگذاری و ارائه فونت در طراحی سایت
روش صحیح ارائه فونت برای ایجاد تعادل بین عملکرد و تجربه کاربری ضروری است. در همین راستا شما 2 گزینه خواهید داشت:
- میزبانی شخصی: فونت ها در سرور یا شبکه محتوای (CDN) شما ذخیره و ارائه می شوند. این رویکرد کنترل بیشتری بر فایل های فونت و حافظه پنهان ارائه می دهد، اما ممکن است نیاز به پیکربندی بیشتری داشته باشد.
- سرویس های Web font: فونت ها از یک ارائه دهنده خارجی ارائه می شوند که صدور مجوز، تبدیل فرمت فایل و بروزرسانی ها را ساده می کند. با این حال، تکیه بر سرویس های خارجی می تواند وابستگی های شخص ثالث را ایجاد نماید.
بهینه سازی فایل های فونت و کاهش حجم فایل
بهینه سازی فایل های فونت و کاهش حجم آن ها برای بهبود عملکرد وب و کاهش زمان بارگذاری بسیار مهم است. از ابزارهایی مانند Webfont Generator فونت Squirrel یا Google Fonts برای تولید فایل های فونت بهینه شده و ارائه سبک ها، وزن ها و مجموعه های کاراکترهای لازم استفاده کنید. تکنیک های فشرده سازی، مانند فرمت WOFF2، می توانند حجم فایل ها را کاهش دهند.
استراتژی های بارگذاری فونت
علاوه بر انتخاب فونت مناسب برای سایت، پیاده سازی استراتژی موثر بارگذاری فونت نیز می تواند از تغییر چیدمان جلوگیری کرده و عملکرد وب سایت را بهبود بخشد. برخی از بهترین شیوه ها عبارتند از ویژگی CSS font-display (به عنوان مثال، swap یا fallback) برای کنترل رفتار رندر، استفاده از تکنیک های پیش بارگیری یا بارگیری ناهمزمان و درون خطی کردن CSS فونت های حیاتی برای کاهش منابع مسدود کننده رندر.
رسیدگی به مشکلات رندر cross-platform
رسیدگی به مشکلات رندر احتمالی برای اطمینان از تایپوگرافی یکنواخت در دستگاه ها و پلتفرم های مختلف ضروری است. تایپوگرافی خود را در مرورگرها، سیستم عامل ها و دستگاه های مختلف آزمایش کنید تا ناسازگاری ها را بتوانید مشاهده نمایید. توصیه می شود از تکنیک های smoothing یا antialiasing مانند -webkit-font-smoothing یا -moz-osx-font-smoothing، برای بهبود ظاهر فونت ها روی صفحه نمایش استفاده کنید.
اگر نمی خواهید درگیر این مسائل فنی شوید، استفاده از سرویسی مانند Google Fonts بهترین راه حل است، زیرا به طور خودکار فرمت فونت صحیح را برای کاربران در دستگاه ها و پلتفرم های مختلف ارائه می دهد.
تایپوگرافی و طراحی واکنش گرا
تصویر(5)
نمونه سازی مقیاس پذیر
تایپوگرافی پویا و واحدهای نمایشی: از واحدهای نمایشی (vw، vh، vmin، vmax) برای ایجاد تایپوگرافی پویا که با اندازه های مختلف صفحه نمایش تطبیق پیدا می کنند، استفاده نمائید. این رویکرد تضمین می نماید که متن با تغییر اندازه نمایشی به آرامی مقیاس بندی می شود لذا خوانایی و وضوح را در دستگاه های مختلف حفظ می کند.
پرس و جوهای رسانه ای و تنظیمات مبتنی بر نقاط شکست (Breakpoints): از پرس و جوهای رسانه‌ای برای تعریف نقاط شکست استفاده کنید که در آن سبک های تایپوگرافی شما باید با اندازه های خاص صفحه نمایش تطبیق پیدا کنند. اندازه های فونت، ارتفاع خط و سایر ویژگی های تایپوگرافی را تنظیم نمایید تا خوانایی را بهینه کرده و سلسله مراتب بصری را در دستگاه های مختلف حفظ کنید.
دسترسی پذیری تایپوگرافی وب
تصویر(6)
کنتراست رنگ فونت و خوانایی
اطمینان از کنتراست رنگ کافی بین متن و پس زمینه برای خوانایی و دسترسی پذیری، به ویژه برای کاربران کم بینا، بسیار مهم است. با پیروی از دستورالعمل های دسترسی پذیری محتوای وب (WCAG)، حداقل نسبت کنتراست توصیه شده 4.5:1 برای متن معمولی و 3:1 برای متون بزرگ، خروجی خوبی را به همراه دارد.
فونت ریسپانسیو و مقیاس بندی برای دستگاه های مختلف
انتخاب اندازه های فونت مناسب و فعال کردن مقیاس پذیری روان در دستگاه های مختلف برای حفظ خوانایی و دسترسی پذیری ضروری است.
یک اندازه فونت پایه استاندارد برای متن اصلی 16 پیکسل است، در حالی که عناوین باید متناسب با آن بزرگتر شوند. از واحدهای نسبی مانند em یا rem استفاده کنید که به کاربران اجازه می‌دهد اندازه متن را مطابق با ترجیحات خود تغییر دهند و برای استفاده از فونت ریسپانسیو مناسب است.
پشتیبانی از صفحه خوان ها و فناوری های کمکی
طراحی تایپوگرافی که به خوبی با صفحه خوان ها و سایر فناوری های موجود کار کند، برای کاربران دارای اختلالات بینایی یا ناتوانی های شناختی بسیار مهم است. از تگ های HTML معنایی، مانند عناوین (h1-h6) و پاراگراف ها (p)، برای ایجاد یک سلسله مراتب محتوای واضح استفاده کنید. این تمایز به صفحه خوان ها اجازه می دهد تا محتوا را به طور موثر به کاربران منتقل کنند.
جمع بندی:
در این مقاله تلاش شد تا روش‌های انتخاب فونت مناسب برای سایت ارائه گردد. هنگام طراحی وب، توجه به فونت برای القای احساس و هدف خود به کاربر اهمیت زیادی دارد. تایپ فیس هایی را انتخاب کنید که از طیف گسترده ای از حروف، نشانه ها و نمادهای خاص مورد نیاز زبان های مختلف پشتیبانی می کنند. همچنین، به جهت خواندن (چپ به راست یا راست به چپ) توجه داشته باشید و اطمینان حاصل نمایید که طراحی شما این تفاوت ها را در نظر می گیرد و هر نوع مخاطبی را با هر زبانی می تواند پوشش دهد.