آیا میدانستید که امکان ردیابی و نظارت بر تغییراتی که در پایگاه داده سایت وردپرسی رخ میدهد، وجود دارد؟ این کار نهتنها در رفع مشکلات فنی به شما کمک میکند بلکه برای حفظ امنیت سایت وردپرسی و اطمینان از یکپارچگی دادهها و رعایت الزامات قانونی نیز اهمیت زیادی دارد. در این مطلب، نحوه مانیتور کردن تغییرات پایگاه داده وردپرس توضیح داده میشود و با انواع هشدارهایی که ممکن است هنگام تغییرات دریافت گردد، آشنا خواهید شد. در ابتدا بهتر است با مزایای نظارت بر پایگاه داده وردپرس آشنا شوید.
مزایای نظارت بر پایگاه داده وردپرس چیست؟
ردیابی مداوم تغییرات پایگاه داده در وردپرس، مزایای زیادی دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش امنیت به واسطه شناسایی تغییرات غیرمجاز و حملات احتمالی
- کمک به رعایت استانداردها و مقرراتی همچون GDPR و PCI DSS
- حفظ یکپارچگی دادهها از طریق نظارت بر بازنویسیهای اشتباهی، حذفها یا آسیبدیدگی اطلاعات
- سادهتر شدن فرآیند عیبیابی مشکلات فنی با امکان مشاهده تغییرات قبلی
تصویر(1)
روش های نظارت بر پایگاه داده وردپرس
برای بیشتر کاربران، کاربردیترین روش جهت نظارت بر پایگاه داده وردپرس، استفاده از یک افزونه است. افزونههای زیادی برای این کار وجود دارند که در ادامه برخی از آنها معرفی میشوند.
اولین مورد، افزونه اختصاصی WP Activity Log است. این افزونه از دید کاربران به عنوان بهترین افزونه ثبت فعالیت در وردپرس شناخته میشود و تغییرات پایگاه داده و بسیاری از تغییرات دیگر سایت وردپرسی را پوشش میدهد. نسخه رایگان و تجاری این افزونه در دسترس هستند و کاربران میتوانند با توجه به نیازشان، نسخه مناسب را انتخاب نمایند. برای شروع به کار کافی است مراحل زیر دنبال شود:
مرحله 1: انتخاب از بین نسخه رایگان، حرفهای یا سازمانی
مرحله 2: اگر نسخه رایگان انتخاب شود، تنها کافی است پس از ورود به پیشخوان وردپرس به مسیر "افزونهها > افزودن افزونه" مراجعه و سپس با جستجوی عبارت "WP Activity Log"، روی "هماکنون نصب نمایید" کلیک کنید.
تصویر(2)
اگر انتخاب شما نسخه حرفهای یا سازمانی باشد، پس از خرید، ایمیلی حاوی دستورالعملهای دانلود و نصب افزونه ارسال میشود.
مرحله 3: پس از نصب، کافی است افزونه را مطابق با نیاز خود پیکربندی نمایید. با دنبال کردن مراحل راهنمای راه اندازی اولیه، افزونه بهراحتی آماده استفاده خواهد بود.
این افزونه فقط تغییرات مربوط به پایگاه داده را ثبت نمیکند، بلکه تمامی تغییرات کاربران و سیستم را نیز در سوابق نگهداری خواهد کرد.
سایر افزونه های نظارت بر پایگاه داده وردپرس
از جمله گزینههای دیگر میتوان به Query Monitor و Stream اشاره کرد. اگرچه آنها یک افزونه ثبت فعالیت جامع نیستند اما همچنان مانیتورینگ مناسبی برای پایگاه داده ارائه میدهند و توسط توسعهدهندگان آن پشتیبانی میشوند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این ابزارها، میتوانید به صفحه اختصاصی هرکدام در سایت WordPress.org مراجعه نمایید تا با ویژگیها و نحوه نصب آنها آشنا شوید.
WP Activity Log کدام نوع از تغییرات پایگاه داده را ثبت میکند؟
افزونه WP Activity Log تغییرات بسیار زیادی را ثبت میکند و فقط محدود به پایگاه داده نیست اما در این مطلب تمرکز روی تغییراتی است که مستقیماً به پایگاه داده مربوط میشوند. در ادامه، برخی از شناسههای رویدادی که افزونه برای ثبت تغییرات و نظارت بر پایگاه داده وردپرس استفاده میکند، آورده شده است.
تغییرات پایگاه داده ای که توسط افزونههای وردپرس ایجاد میشوند
در لیست زیر، فهرستی از شناسههای رویدادی که WP Activity Log برای ثبت تغییرات پایگاه داده مرتبط با عملکرد افزونههای وردپرس استفاده میکند، آمده است:
- 5010: یک افزونه تعدادی جدول جدید در پایگاه داده ایجاد کرده است.
- 5011: یک افزونه ساختار برخی از جداول پایگاه داده را تغییر داده است.
- 5012: یک افزونه تعدادی از جداول موجود در پایگاه داده را حذف کرده است.
در تصویر زیر نمونهای از این رویدادها در گزارش فعالیت وردپرس نمایش داده شدهاند.
تصویر(3)
تغییرات پایگاه داده ناشی از قالبهای وردپرس
در ادامه، شناسههای رویدادی که افزونه WP Activity Log برای ثبت تغییرات پایگاه داده ناشی از عملکرد قالبها در یک سایت وردپرسی استفاده میکند، آمده است:
- 5013: یک قالب تعدادی جدول جدید در پایگاه داده ایجاد کرده است.
- 5014: یک قالب ساختار برخی از جداول پایگاه داده را تغییر داده است.
- 5015: یک قالب تعدادی از جداول پایگاه داده را حذف کرده است.
تغییرات پایگاه داده ناشی از سایر اجزا
برخی مواقع، این افزونه متوجه تغییراتی در پایگاه داده میشود اما نمیتواند منبع دقیق تغییر را شناسایی کند. در این موارد نیز افزونه تغییر را ثبت مینماید اما مشخص نمیکند که کدام بخش این تغییر را ایجاد کرده است. شناسههای رویداد زیر برای چنین موقعیتهایی استفاده میشوند:
- 5016: یک بخش ناشناس تعدادی جدول جدید در پایگاه داده ایجاد کرده است.
- 5017: یک بخش ناشناس ساختار برخی از جداول پایگاه داده را تغییر داده است.
- 5018: یک بخش ناشناس تعدادی از جداول پایگاه داده را حذف کرده است.
دریافت اعلان تغییرات پایگاه داده وردپرس از طریق ایمیل و پیامک
معمولاً تغییرات پایگاه داده در سایتهای وردپرسی رایج نیستند، به همین دلیل، اطلاع سریع از این تغییرات اهمیت زیادی دارد. گاهی این تغییرات میتوانند اشتباه، غیرمجاز یا در بدترین حالت، ناشی از فعالیتهای مخرب باشند. بنابراین، هر زمان که زودتر از این تغییرات مطلع شوید، امکان بازگرداندن آنها در صورت نیاز، آسانتر خواهد بود.
برای دریافت فوری هشدارهای مربوط به تغییرات پایگاه داده که در گزارش فعالیت ثبت میشوند، میتوانید تنظیمات اطلاع رسانی از طریق ایمیل یا پیامک را فعال نمایید. البته توجه داشته باشید که برای دریافت پیامک، به اشتراک Twilio نیاز بوده و ممکن است هزینه ارسال پیامک نیز لحاظ شود. خوشبختانه راهاندازی این قابلیت تنها با چند کلیک قابل انجام است.
تصویر(4)
- به مسیر Notifications > Custom Notifications در منوی افزونه مراجعه نمایید.
- روی گزینه Create custom notification کلیک نمایید تا یک اعلان جدید تعریف شود.
- یک عنوان برای اعلان وارد کنید.
- قانون زیر را اضافه نمایید که نشان می دهد هر زمان OBJECT یک رویداد در گزارش فعالیت برابر با "DATABASE" باشد، این اعلان فعال میشود:
OBJECT IS EQUAL DATABASE
- آدرس ایمیل یا شماره تلفن موردنظر خود را وارد کرده و اعلان را ذخیره نمایید.
از این پس، هر زمان تغییری در پایگاه داده وردپرس ثبت شود، ایمیل و پیامک اطلاعرسانی برای شما نیز ارسال خواهد شد.
تصویر(5)
دریافت اعلان فقط برای برخی تغییرات خاص در پایگاه داده
اگر مایل نباشید که برای همه تغییرات پایگاه داده اعلان دریافت نمایید، این امکان نیز وجود دارد که ترجیحا فقط در هنگام وقوع رویدادهایی خاص مطلع شوید. برای این کار کافی است شناسههای خاص رویداد موردنظر را در تنظیمات اعلان مشخص نمایید. مراحل کار به شرح زیر است:
- به مسیر Notifications > Custom Notifications در منوی افزونه WP Activity Log مراجعه نمایید.
- روی Create custom notification کلیک کنید.
- یک عنوان برای اعلان وارد نمایید.
- معیار زیر را تعریف کنید:
EVENT ID IS EQUAL 5010
- برای افزودن شناسه رویدادهای دیگر، روی دکمه Add rule کلیک کرده و شناسه رویداد موردنظر را وارد نمایید. حتماً شرط را روی OR تنظیم کنید تا با وقوع هر کدام از آن رویدادها، اعلانی ارسال شود.
تصویر(6)
- آدرس ایمیل یا شماره تلفن را برای دریافت اعلان مشخص نمایید.
- روی Save Notifications کلیک کنید.
نتیجه گیری: نظارت بر پایگاه داده وردپرس، ضرورتی انکارناپذیر است
ردیابی تغییرات پایگاه داده به شما کمک میکند تا امنیت وبسایت خود را حفظ کرده و همچنین از نظر رعایت قوانین و استانداردهای مهمی مانند GDPR و PCI DSS در وضعیت مناسبی قرار بگیرید.
هر گونه تغییر ناخواسته یا خطای دیتابیس میتواند منجر به مشکلاتی مانند اختلال در عملکرد سایت، از دست رفتن دادهها یا کاهش امنیت شود. استفاده از افزونههای تخصصی، ثبت لاگها، پشتیبانگیری منظم و نظارت مستمر، ابزارهایی هستند که به مدیران سایت کمک میکنند تا کنترل بیشتری روی تغییرات داشته باشند. در نهایت، پایش دقیق دیتابیس موجب میشود تا وبسایت همواره پایدار، ایمن و آماده برای رشد و بهبود سئو باقی بماند.