اتفاقات روزمره ، اخبار مهم و دیگر مطالب میهن وب هاست را می توانید در این قسمت مطالعه کنید

IPAM یک روش مدیریتی برای پیگیری، برنامه‌ریزی و اداره اطلاعات مربوط به آدرس‌های IP در شبکه های کامپیوتری است. در دنیای فناوری امروز، افراد می‌توانند از طریق تلفن همراه، تبلت، کامپیوتر یا مجموعه‌ای از ابزارهای الکترونیکی، در هر زمان و مکانی به اطلاعات و شبکه های ارتباطی دسترسی داشته باشند. برای هر یک از این دستگاه‌ها، نیاز به آدرس‌ IP است که موجب شناسایی آنها در شبکه می‌شود. آدرس‌های IP می‌توانند به صورت دستی یا توسط نرم‌افزارها اختصاص داده شوند. IPAM نرم‌افزاری است که برای مدیریت آدرس‌های IP استفاده می گردد.

تصویر(1)

IPAM چیست؟

IP Address Management به اختصار IPAM، رویکردی برای برنامه‌ریزی، پایش و مدیریت اطلاعات مرتبط با فضای آدرس‌دهی IP است. مدیران شبکه می‌توانند از یک نرم‌افزار IP Address Management برای مدیریت بهینه آدرس‌های IP موجود استفاده کنند. این نرم‌افزارها عملیاتی مانند مدیریت آدرس‌های IP، پیکربندی DNS و DHCP را به صورت خودکار انجام می دهند.

نرم افزار IPAM قادر است:

• آدرس‌های IP قابل استفاده را در لحظه نمایش دهد.
•  وضعیت آدرس‌های IP ثابت یا موقت را نشان دهد.
•  hostname مرتبط با هر آدرس IP را نمایش دهد.

•  روترهایی که توسط هر دستگاه استفاده می‌شوند را مشخص کند.

• زیرشبکه ها (subnets) را نمایش داده و نشان می‌دهد که چه افرادی از آنها استفاده می‌کنند و اندازه‌ هر کدام چقدر است.

دلیل اهمیت IPAM

مدیریت موثر آدرس‌های IP برای ثبات و امنیت شبکه مهم است زیرا بدون آن، شبکه ها با تداخل آدرس های IP مواجه خواهند شد. همچنین IPAM در پیشگیری از دسترسی غیرمجاز به شبکه که ممکن است منجر به خرابکاری داده و خطرات امنیتی گردد، کمک می‌کند.

عملکرد IPAM چگونه است؟

IP Address Management یک راهکار متمرکز برای پیگیری، اختصاص و مدیریت آدرس‌های IP در یک شبکه خاص فراهم می‌کند. بدین ترتیب، مدیران قادر خواهند بود تا به آسانی آدرس‌های IP را به دستگاه‌ها اختصاص دهند.

تصویر(2)

در ادامه به بررسی فهرستی از عملیات های مرتبط با IPAM پرداخته می شود:

• شناسایی آدرس IP: معمولاً ابزارهای IP Address Management با اسکن کردن شبکه، شروع به شناسایی آدرس‌های IP و دستگاه‌هایی که در حال حاضر به آن متصل هستند می‌کنند تا ساختار شبکه را درک نمایند. 
• تخصیص آدرس IP: پس از کشف آدرس‌های IP موجود، مدیران IPAM می‌توانند به صورت دستی یا خودکار آدرس‌های IP را به دستگاه‌ها اختصاص دهند. این کار می‌تواند بر اساس سیاست‌ها و قوانین از پیش‌تعیین‌شده صورت گیرد.
• مدیریت رکوردهای DNS: ابزارهای IP Address Management قادر هستند مدیریت DNS را بر عهده بگیرند. بنابراین، ابزارهای IPAM می‌توانند رکوردهای DNS را ایجاد، ویرایش یا حذف کنند تا با تغییرات آدرس‌ها و شبکه، مطابقت داشته باشند.
• پیکربندی: IPAM می‌تواند برای پیکربندی سرورهای DHCP نیز استفاده شود که به صورت خودکار آدرس‌های IP را به دستگاه‌های موجود در یک شبکه اختصاص می‌دهد. پیکربندی DHCP می‌تواند از سیستم IP Address Management انجام شود. این کار نیاز به پیکربندی دستی DHCP در دستگاه‌های جداگانه را کاهش می‌دهد.
• پیگیری و گزارش‌دهی آدرس IP: ابزارهای مدیریت IPAM دارای پایگاه داده‌ای از تمام آدرس‌های IP مورد استفاده در شبکه هستند که این امکان را می‌دهد تا مدیران، تاریخچه استفاده از آدرس‌ها را پیگیری نموده و مشکلات احتمالی مانند تداخل آدرس‌ها را سریعاً شناسایی و رفع کنند.

مزایا

IPAM چندین مزیت برای سازمان‌هایی که آن را پیاده‌سازی می‌کنند، به همراه خواهد داشت. برخی از مزایای کلیدی آن عبارتند از:

• بهبود پایداری شبکه: IPAM به پیشگیری از تداخل‌ آدرس های IP که می‌تواند منجر به اختلال و قطعی در شبکه شود، کمک می‌کند. 
• تقویت امنیت شبکه: IP Address Management به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا بر استفاده از آدرس‌های IP نظارت داشته باشند و دستگاه‌های غیرمجاز را در شبکه شناسایی کنند. این قابلیت در جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به شبکه کمک خواهد کرد و خطر نفوذ به داده‌ها و رویدادهای امنیتی دیگر را کاهش می‌دهد.

تصویر(3)

• کاهش هزینه‌ها: IPAM می‌تواند به کاهش هزینه‌های عملیاتی مرتبط با مدیریت آدرس IP کمک کند. با خودکارسازی اختصاص آدرس IP و مدیریت رکوردهای DNS، ابزارهای IPAM می‌توانند زمان و منابع مورد نیاز برای مدیریت آدرس‌های IP را کاهش دهند.
• استفاده کارآمد از آدرس‌های IP Address Management :IP به سازمان‌ها در بهره‌برداری بهتر از آدرس‌های IP موجود کمک می نماید.
• مدیریت متمرکز: روشی متمرکز برای مدیریت آدرس‌های IP فراهم می‌کند و به مدیران امکان می‌دهد آدرس‌های IP را از یک مکان واحد مدیریت کنند.
• قابلیت مقیاس‌پذیری: ابزارهای IPAM به طرز قابل توجهی قابلیت مقیاس‌پذیری دارند و به سازمان‌ها این امکان را می‌دهند تا آدرس‌های IP را در چندین شبکه و مکان مدیریت کنند. 

کار کردن بدون IPAM

IP Address Management یک ابزار کارآمد برای مدیریت شبکه ها است. در صورتی که شبکه اندازه کوچکی داشته باشد، می‌توان از یک جدول اکسل برای مدیریت آن استفاده کرد. در این جدول می‌توانید آدرس‌های IP، اطلاعات دستگاه‌ها، آدرس‌ روترها و شماره‌ پورت‌های مرتبط را ثبت نمایید. 

در مدیریت شبکه از طریق جدول اکسل، چند مشکل وجود دارد: 

• تداخل آدرس IP: اگر DHCP به درستی پیکربندی نشده باشد و مدیریت آدرس‌های IP به طور صحیح انجام گیرد، احتمال بروز تداخل در آدرس‌ها وجود دارد. 
• مشکلات امنیتی: احتمال وقوع نقض امنیتی بسیار بالا بوده و مسئولیت‌پذیری ضعیف است. همچنین، احتمال اتصال یک دستگاه جدید به شبکه وجود دارد.  
• مشکلات مربوط به مطابقت قوانین: در برخی کشورها ممکن است قوانین و مقرراتی در مورد نحوه مدیریت فضای آدرس‌های شبکه وجود داشته باشد. 
• عیب یابی مشکلات: عیب‌یابی مشکلات شبکه به صورت دستی و بدون استفاده از ابزارهای مدیریت، واقعاً کار سختی است.

ادغام IPAM با DNS و DHCP

تلفیق IP Address Management با DNS و پروتکل DHCP یک قدم مهم در مدیریت شبکه است. این ترکیب، فرایند اختصاص، ردیابی و مدیریت آدرس‌های IP را در محیط شبکه آسان می‌کند. 

• تلفیق IPAM و DNS: ادغام IPAM با DNS باعث می‌شود تا سیستم مسیردهی دقیقی بین آدرس‌های آی‌پی و نام‌های دامنه فراهم گردد. این هماهنگی برای عملکرد بهینه شبکه ضروری است زیرا امکان ترجمه سریع و مطمئن دامنه ها به آدرس‌های آی‌پی متناظر را فراهم می‌کند. 
• IPAM و پروتکل DHCP: هنگامی که آدرس‌های IP به طور منسجم با DHCP ادغام شوند، تخصیص IP Address Management به دستگاه‌ها را تسهیل می‌کند. همچنین با خودکارسازی فرایندها، کارهای دستی مدیران کاهش یافته و خطر تداخل احتمالی IP ها در شبکه، کم خواهد شد. 

نرم افزار متن باز IPAM

نرم‌افزارهای IP Address Management زیادی وجود دارند اما برای شرکت‌های کوچک و متوسط، استفاده از نرم‌افزار IPAM متن‌باز و رایگان می‌تواند یک انتخاب مناسب باشد. 

• NetBox: این نرم‌افزار از PostgreSQL استفاده می‌کند و تحت لایسنس Apache منتشر شده است.  
• GestióIP: این نرم‌افزار دارای یک رابط کاربری مبتنی بر وب است، ابزار جستجوی پیشرفته را ارائه می دهد و از پایگاه داده MySQL تحت لایسنس GPLv3 استفاده می‌کند.
• phpIPAM: یک گزینه رایگان مناسب با امکانات زیاد می باشد. phpIPAM از MySQL و MariaDB استفاده می‌کند و تحت لایسنس GPLv3 منتشر شده است. 

بهترین راهکارها 

در ادامه مقاله به بررسی بهترین راهکارها برای مدیریت موثر IP Address Management پرداخته می شود. 

• سرمایه‌گذاری در ابزارهای بروزرسانی: استفاده از ابزارهایی برای بروزرسانی و بازبینی منظم وضعیت آدرس‌های IP شبکه، به منظور حفظ دقت و کارآیی مدیریت، بسیار مهم است.
• یکپارچه‌سازی با ابزارهای شبکه: یکپارچه‌سازی IPAM با سایر ابزارهای مدیریت شبکه می‌تواند تصویری یکپارچه از شبکه را فراهم نموده و به حل مشکلات با سرعت بیشتری کمک کند.

تصویر(4)

• کنترل دسترسی و مجوزها: محدود کردن دسترسی به ابزارها و تنظیمات مدیریت شبکه فقط برای کاربران مجاز، می‌تواند امنیت را افزایش دهد.
• زیرشبکه‌ های IP یا IP Subnetting: اجرای طرح IP Subnetting برای تقسیم آدرس‌ها به بخش‌های کوچک‌تر، می‌تواند مدیریت IP  ها را بهینه‌تر کند.

جمع بندی 

با استفاده از IPAM می‌توانید مدیریت شبکه را آسان‌تر و سازمان‌یافته‌تر انجام دهید. IP Address Management بار کاری تیم پشتیبانی شبکه را کاهش می‌دهد. همچنین استفاده از IPAM در شرکت، بازدهی کاری را بالاتر برده و مشکلات شبکه را کم‌تر می‌کند.