در IPv4، آدرس آی پیها به پنج دسته A، B، C، D و E تقسیم میشوند و هر کلاس دارای رنج مختص به خود است. توسط کلاس های IPv4، تعداد دستگاههای موجود در یک شبکه تعیین میگردد. در درجه اول، کلاسهای A، B و C قرار دارند که توسط اکثر دستگاههای موجود در اینترنت استفاده میشوند. علاوه بر این، کلاسهای D و E برای موارد خاص کاربرد دارند.
تصویر(1)
تصویر زیر، یک لیست متشکل از کلاس های IPv4 را نشان میدهد. علاوه بر این، تعداد شبکه های پشتیبانی شده توسط هر کدام از این کلاسها و حداکثر تعداد میزبان (دستگاه) قابل ارائه در این شبکهها، مشخص شده است. هر آدرس IP به چهار octet (هر octet شامل 8 بیت یا 1 بایت است) تقسیم میگردد. شکل متعارف آن نیز a.b.c.d و به عنوان مثال 127.10.20.30 میباشد. هر آدرس IP اطلاعاتی در خصوص loop address (عیب یابی شبکه) و private addresses ارائه میدهد.
تصویر(2)
رنج IP عمومی و خصوصی کلاس A
کلاس A مخصوص شبکه هایی با تعداد هاست بالا است. این کلاس با استفاده از octet اول برای network ID (شناسه شبکه)، میتواند 126 شبکه داشته باشد. بیت اول در این octet، همیشه صفر است و 7 بیت باقی مانده در آن، network ID را کامل میکنند. 24 بیت بعدی در سه octet باقی مانده، hosts ID (شناسه میزبان) خواهند بود. به عبارت دیگر، تقریبا 17 میلیون هاست به ازای هر شبکه وجود خواهد داشت.
مشخصات کلاس A به صورت زیر است:
- رنج آی پی عمومی: 1.0.0.0 تا 127.0.0.0
- محدوده مقدار octet اول: از 1 تا 127
- رنج آی پی خصوصی: 10.0.0.0 تا 10.255.255.255
- Subnet Mask (مشخص میکند میزبان در حال حاضر در کدام شبکه قرار دارد): 255.0.0.0 (8 بیت)
- تعداد شبکه ها: 126
- تعداد هاست در هر شبکه: 16,777,214
رنج IP عمومی و خصوصی کلاس B
کلاس B برای شبکههایی با ابعاد متوسط رو به بالا، کاربردیتر است. این مورد از کلاس های IPv4 با استفاده از دو octet اول (16 بیت)، میتواند تعداد 16384 شبکه برای network ID فراهم کند. در octet اول، دو بیت ابتدایی، همیشه 0 1 در نظر گرفته میشوند. 6 بیت باقی مانده، همراه با 8 بیت دوم، network ID را کامل میکنند. 16 بیت مربوط به octet سوم و چهارم، نشاندهنده hosts ID هستند که تقریبا امکان ارائه 65000 میزبان به ازای هر شبکه را ممکن میسازند.
در لیست زیر میتوانید مشخصات کلاس B را مشاهده نمایید:
- رنج آی پی عمومی: 128.0.0.0 تا 191.255.0.0
- محدوده مقدار octet اول: از 128 تا 191
- رنج آی پی خصوصی: 172.16.0.0 تا 172.31.255.255
- Subnet Mask: مقدار 255.255.0.0 (16 بیت)
- تعداد شبکه ها: 16,382
- تعداد هاست در هر شبکه: 65,534
رنج IP عمومی و خصوصی کلاس C
کلاس C در شبکههای محلی کوچک (LAN) استفاده میشود. این کلاس با استفاده از سه octet اول (24 بیت) برای network ID، تقریبا میتواند 2 میلیون شبکه داشته باشد.
در یک آدرس IP کلاس C، سه بیت اول از نخستین octet به صورت ثابت 0 1 1 است. 21 بیت باقی مانده از سه octet اول، network ID را کامل میکنند. 8 بیت آخر نشان دهنده Host ID است که میتواند در هر شبکه، 254 عدد HOST ارائه نماید.
در زیر مشخصات کلاس C را میتوانید مشاهده نمایید:
- رنج آی پی عمومی: 192.0.0.0 تا 223.255.255.0
- محدوده مقدار octet اول: از 192 تا 223
- رنج آی پی خصوصی: 192.168.0.0 تا 192.168.255.255
- رنج آی پی ویژه: 127.0.0.1 تا 127.255.255.255
- Subnet Mask: مقدار 255.255.255.0 (24 بیت)
- تعداد شبکه ها: 2,097,150
- تعداد هاست در هر شبکه: 254
رنج آدرس IP کلاس D
آدرسهای IP کلاس D، به هاستها تعلق نمیگیرند و برای multicasting کاربرد دارند. Multicasting به هاست این امکان را میدهد تا به صورت همزمان مجموعهای از دادهها را به هزاران هاست در سراسر اینترنت، ارسال کند. در اکثر مواقع برای پخش صدا و تصویر، مانند شبکههای تلویزیونی کابلی مبتنی بر IP استفاده میشود.
- رنج: 224.0.0.0 تا 239.255.255.255
- محدوده مقدار octet اول: از 224 تا 239
- تعداد شبکه ها: نامشخص
- تعداد هاست در هر شبکه: Multicasting
رنج آدرس IP کلاس E
آدرسهای IP کلاس E نیز به هاست تعلق نمیگیرند و کاربرد عمومی ندارند. آنها صرفا برای اهداف تحقیقاتی رزرو شده اند.
- رنج: 240.0.0.0 تا 255.255.255.255
- محدوده مقدار octet اول: از 240 تا 255
- تعداد شبکه ها: نامشخص
- تعداد هاست در هر شبکه: برای اهداف تحقیقاتی و پژوهشی رزرو شده اند.
تصویر(3)
Private IP یا آی پی خصوصی
هر کدام از این کلاس های IPv4 دارای یک آدرس IP خاص هستند که صرفا برای استفاده خصوصی یا داخلی رزرو شدهاند. این آدرس IP ها را نمیتوان برای دستگاههای آنلاین در سطح اینترنت به کار برد زیرا قابل ردیابی نیستند. به عنوان مثال، وب سرورها و سرورهای FTP باید از آدرسهای IP غیر خصوصی استفاده کنند. در اینترنت خانگی یا تجاری به دستگاههایی مانند ابزارهای کاری، چاپگرها و فایلهای سرور، آدرس IP خصوصی تخصیص داده میشود.
تصویر(4)
در لیست زیر بازه Private IP را مشاهده میکنید:
- رنج خصوصی کلاس A: از 10.0.0.0 تا 10.255.255.255
- رنج خصوصی APIPA کلاس B: از 169.254.0.0 تا 169.254.255.255
- رنج خصوصی کلاس B: از 172.16.0.0 تا 172.31.255.255
- رنج خصوصی کلاس C: از 192.168.0.0 تا 192.168.255.255
APIPA مخفف Automatic Private IP Addressing یک قابلیت آدرس دهی خودکار IP در سیستم عامل ویندوز است. در صورت عدم دسترسی به DHCP سرور، این قابلیت به صورت خودکار یک آدرس IP در رنج موردنظر، به خود اختصاص میدهد.
Dynamic Host Configuration Protocol به اختصار DHCP، یک پروتکل مدیریت شبکه است. این پروتکل وظیفه تخصیص خودکار IP و سایر اطلاعات کلاینتهای موجود در شبکه را بر عهده دارد تا بتوانند به طور موثر با یکدیگر در ارتباط باشند.
قابلیت APIPA ممکن است توسط مودم یا روتر اینترنت خانگی شما ارائه شود. در محیطهای کاری، یک سرور مایکروسافت ویندوز، فایروال و سایر دستگاههای شبکه میتوانند این قابلیت را برای سیستمها فراهم کنند.
Special IP یا آدرس IP ویژه
آدرس IP های رنج 127.0.0.1 تا 127.255.255.255، جهت تست شبکه به کار گرفته میشوند و به آدرسهای loopback معروف هستند. این آدرس IP ها مجازی میباشند و نمیتوان آنها را به یک دستگاه اختصاص داد. به طور خاص، آدرس 127.0.0.1 برای عیب یابی مشکلات اتصال شبکه از طریق دستور PING، کارایی دارد.
تصویر(5)
جمع بندی
در این مقاله نکات مهمی در خصوص کلاس های IPv4 بیان شد. از طریق کلاسهای A، B، C، D و E می توان تعداد دستگاههای قابل استفاده در یک شبکه را تعیین کرد. با شناخت انواع کلاس ها میتوانید به درک بهتری نسبت به انواع IP ها برسید.