در حوزه وب، برای محتوای پنهان در اینترنت، اصطلاح دارک وب یا Dark Web به کار برده می‌شود. محتویات پنهان توسط موتورهای جستجوی معمولی ایندکس نخواهند شد و به منظور مشاهده آنها باید از مرورگر‌های خاص مانند TOR استفاده نمایید. دارک وب در مقایسه با وب‌سایت‌های سنتی، حریم خصوصی بالایی دارد و احتمال ناشناس بودن در آن بیشتر می‌باشد. بدین ترتیب، توجه بازار‌های آنلاین مواد مخدر، مبادلات داده‌های سرقتی و فعالیت‌های غیر قانونی به دارک وب جلب شده است. با این وجود، اغلب دلایل قانونی زیادی برای استفاده از دارک وب یا Dark Web مانند حفظ حریم خصوصی، مخالفت با سیاست و ... وجود دارد.
تصویر(1)
دارک وب یا Dark Web چیست؟
همانطور که از نام آن مشخص است، دارک وب یا Dark Web یک شبکه مخفی زیرسطحی شامل سایت‌های پنهان از دید عموم می‌باشد. به این معنا که، سایت‌ها از طریق موتورهای جستجو مرسوم مانند گوگل، در دسترس نخواهند بود. موتورهای جستجوی متداول، نتایج موردنظر کاربر را در مرورگر او نمایش می‌دهند. زیرا، حاوی فهرستی از لینک‌های وب سایت‌ها هستند که بر اساس کلمات کلیدی مرتبط، در نتایج جستجو یا SERP رتبه بندی می‌شوند. از طرف دیگر، دارک وب از اطلاعاتی که در سایر موتورهای جستجو در دسترس نیستند، استفاده می‌کند. از این دست اطلاعات می‌توان به حساب بانکی، محتویات ایمیل، رسانه‌های اجتماعی، اسناد حقوقی و پزشکی، پایگاه داده حاوی اطلاعات شخصی و حرفه‌ای اشاره نمود.
darkweb که darknet نیز نامیده می‌شود، از بسیاری جهات، شباهت زیادی به شبکه موجود در اواخر قرن بیستم دارد. اکثر مطالب موجود در دارک وب بسیار غیرحرفه‌ای هستند. از طرف دیگر، راه اندازی سایت و جلب توجه افراد به محتویات آن در دارک وب یا Dark Web، کار آسانی می‌باشد. غول‌های تکنولوژی و سازمان‌های بزرگ رسانه‌ای، تاثیر بسیار کمی بر دارک وب دارند.
مانند اینترنت اولیه، دارک وب یا Dark Web به عنوان پناهگاهی برای فعالیت‌های غیر قانونی شهرت یافته است. این شبکه، اغلب به انجام فعالیت‌های غیر قانونی و مجرمانه شناخته می‌شود. شاید از دارک وب در معاملات غیرقانونی و غیراخلاقی استفاده گردد اما به عنوان یک شبکه محلی جهت اظهارنظرهای سیاسی نیز به کار گرفته می‌شود. عقایدی که در صورت مشخص بودن هویت افراد، منجر به تعقیب قضایی و مجازاتشان خواهد شد. علاوه بر این، دارک وب ابزار‌های اضافی را در اختیار مقامات قانونی قرار می‌دهد تا بتوانند عاملان فعالیت‌های غیر قانونی را دستگیر کنند.
نکته: دارک وب یا Dark Web در حال پیشرفت است و هنوز مزایا و هزینه‌های آن به طور کامل مشخص نیست.
اکثر مردم، دارک وب را با رمز ارزهایی که اغلب برای خرید در این شبکه استفاده می‌شوند، اشتباه می‌گیرند اما یک تفاوت اساسی بین آنها وجود دارد. در دارک وب، راه اندازی و دسترسی به سایت‌هایی که ناشناس بودن را برای افراد درگیر فراهم می‌سازند، آسان خواهد بود.
اغلب سایت‌های موجود در دارک وب یا Dark Web، به جای خرید و فروش حاوی اطلاعات هستند. بیشتر معاملات در دارک وب، با استفاده از ارزهای رمزنگاری شده مانند مونرو و بیت کوین انجام می‌شوند. با این حال، جهت استفاده از ارزهای دیجیتال، نیازی به دارک وب نمی‌باشد.
تاریخچه پیدایش دارک وب یا Dark Web
دارک وب یا Dark Web به طور رسمی در اوایل دهه 2000 توسط ایان کلارک به همراه freenet (اینترنت آزاد) ایجاد گردید. این شبکه با هدف تامین امنیت کاربران در برابر حملات سایبری و مداخله دولت طراحی شده است. دارک وب تا به الان در دسترس بوده و آزادی بیان را برای کاربران مهیا می‌کند تا بدون ترس از ردیابی آنلاین، بتوانند ابراز نظر کنند.
آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی دریایی آمریکا، هزینه مالی پروژه ای به نام شبکه TOR را تامین کرده است. TOR به منابع اطلاعاتی راهکاری جهت برقراری ارتباط امن و آسان، خصوصا در مناطق جنگی که امنیت شخصی مهم است، ارائه کرد. امروزه TOR به عنوان رایج ترین مرورگر برای دسترسی به دارک وب شناخته شده که از پایگاه داده آن برای نمایش اطلاعات مورد نیاز کاربران استفاده می‌شود. با ظهور ارزهای دیجیتال، محبوبیت دارک وب خصوصا برای مجرمان سایبری افزایش یافت. زیرا، اشخاصی که در دارک وب ارزهای دیجیتال را خرید و فروش می‌کنند، ناشناس خواهند ماند.
به دلیل ارتباط شبکه دارک وب یا Dark Web با برخی فعالیت‌های غیر قانونی، گروه‌های مختلف درخواست تنظیم مقررات برای آن را دارند. به عنوان مثال، گروه‌های G20 و FATF، از شرکت‌های ارائهدهنده ارز دیجیتال خواستند تا اطلاعات تراکنش‌های صورت گرفته توسط خریداران و فروشندگان را در اختیارشان بگذارند. گروه‌های ذکر شده باور دارند که اطلاعات به دست آمده از دارک‌وب، برای ردیابی سازمان‌های جنایی و فعالیت‌های غیرقانونی، به مجریان قانون کمک خواهد کرد.
تصویر(2)
تفاوت دارک وب و دیپ وب
اغلب دارک وب و دیپ وب اشتباها به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. دارک وب یا Dark Web در واقع زیر مجموعه ای از دیپ وب می‌باشد. دیپ وب در زیرسطح نهفته و صرفا محتوای تاریک تلقی نمی‌شود. به همین دلیل، به وب نامرئی یا پنهان شهرت یافته است.
تصویر(3)
اطلاعات موجود در دیپ وب معمولا رمزگذاری شده و مانند وب سایت‌های سنتی بین صفحات ایندکس شده و به تبع آن در نتایج جستجو یافت نمی‌شوند. همچنین دیپ وب شامل هر سرویسی که برای دسترسی به آنها نیاز به ورود می‌باشد نیز می شود. از جمله:
- محتویات حساب بانکی آنلاین شما
- سایت‌های پولی، مانند Netflix و Amazon Prime
- سرویس میزبانی فایل، مانند Dropbox و رقبای آن
- پایگاه داده های خصوصی
اطلاعات فهرست شده در دارک وب یا Dark Web، می‌تواند شامل هر چیزی از جمله پایگاه داده مشترکین یا فعالیت‌های غیر قانونی باشد.
مزایا و معایب دارک وب یا Dark Web
تصویر(4)
مزایا
دارک وب یا Dark Web به افراد کمک می‌کند تا حریم خصوصی خود را حفظ نموده و آزادانه نظرات خود را بیان کنند. حفظ حریم خصوصی برای افراد بی گناهی که توسط جنایتکاران مورد تهدید قرار می‌گیرند، ضروری است. همچنین پست‌های موجود در رسانه‌های اجتماعی به صورت روز افزون توسط کارفرمایان ردیابی می‌شوند که امکان ارائه صادقانه نظرات را دشوار خواهد کرد.
معایب
برخی افراد به اجبار از قدرتی که دارک وب یا Dark Web در اختیار آنها قرار داده است سوءاستفاده می‌کنند. به عنوان مثال ترکیب ارزهای دیجیتال و دارک وب، استخدام افراد را جهت ارتکاب جرایم خاص، وسوسه برانگیز و آسان خواهد نمود. حفظ حریم خصوصی کاربران در دارک وب امکان‌پذیر است اما می‌توان از آن برای نقض حریم خصوصی سایرین نیز استفاده کرد.
سوابق پزشکی، تصاویر خصوصی و اطلاعات مالی بسیاری به سرقت رفته و در دارک وب به اشتراک گذاشته شده‌اند.
به طور خلاصه از مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- حفظ حریم خصوصی و آزادی بیان
- کمک به مجریان قانون برای شناسایی سازمان‌های مجرمانه
برخی از معایب آن نیز به شرح زیر است:
- شرکت در فعالیت‌های مجرمانه را آسان تر می‌کند.
- می‌تواند جهت نقض حریم خصوصی دیگران استفاده شود.
مثال هایی برای دارک وب یا Dark Web
فرض کنید می‌خواهید با مراجعه به دارک وب یا Dark Web، متوجه شوید چه اطلاعاتی از شما در آن فضا موجود است. با استفاده از شبکه خصوصی مجازی یا VPN می‌توانید مرورگر TOR را در سیستم خود نصب کنید. از VPN می‌توان برای انتقال امن اطلاعات خصوصی روی یک شبکه عمومی استفاده نمود. در واقع VPN اطلاعات روی شبکه عمومی را از دید سایر کاربران پنهان خواهد کرد.
سایت‌های میزبانی شده در دارک وب، به جای پسوند‌های com، .org، .edu و ... که در مرورگر عادی استفاده می‌شوند، دارای پسوند .onion هستند. دامنه‌هایی با پسوند .onion می‌توانند به عنوان یک هشدار تلقی شوند. بنابراین، مطمئن شوید که نرم افزارهای امنیتی را نصب کرده اید تا از فیشینگ و بدافزار‌ها در امان باشید.
آیا دسترسی به دارک وب غیر قانونی است؟
علیرغم نام آن، دسترسی به دارک وب یا Dark Web غیر قانونی نیست. در دارک وب برخلاف سایت‌های معمولی، حفظ حریم خصوصی و احتمال ناشناس بودن وجود دارد. به عنوان مثال، افراد می‌توانند بدون ترس از مقامات دولتی و دیگر گروه ها، به دارک وب دسترسی داشته و نظرات خود را درباره فعالیت‌های سیاسی منتشر کنند.
نحوه ورود به دارک وب
شما می‌توانید به صورت ناشناس با نصب یک مرورگر خاص مانند TOR، به دارک وب یا Dark Web دسترسی پیدا کنید. بعد از نصب، این مرورگر مانند یک مرورگر معمولی عمل می‌کند. ممکن است دسترسی به اطلاعات در این مرورگر کمی دشوار باشد. زیرا از هیچ شاخصی جهت ارائه اطلاعات موردنیاز کاربر، استفاده نمی‌کند. حتما نرم افزارهای امنیتی را نصب کنید تا سیستم و اطلاعات شخصی شما ایمن بمانند.
چگونه می‌توان متوجه شد که اطلاعات شما در دارک وب وجود دارد
ممکن است اطلاعات شخصی شما مانند حساب‌های بانکی، ایمیل و شماره تامین اجتماعی در دارک وب یا Dark Web به فروش برسند. می‌توانید با اسکن دارک وب، متوجه شوید اطلاعات شما در این فضا موجود است یا خیر. علاوه بر آن، می‌توانید در یک سرویس نظارت بر دارک وب ثبت نام کنید. این ابزارها هر زمان که اطلاعات شما را یافتند، به شما هشدار می‌دهند.
در صورت وجود اطلاعات شما در دارک وب، چه اقدامی باید انجام دهید؟
برای محافظت از اطلاعات خود، می‌توانید چندین مرحله را انجام دهید:
- مطمئن شوید که تمامی رمز‌های عبور خود را تغییر داده اید.
- در صورت وجود هرگونه مغایرت در گزارش تراکنش‌ها، به بانک اطلاع دهید. همچنین می‌توانید حساب بانکی خود را مسدود کنید تا از به خطر افتادن بیشتر آن جلوگیری شود.
جمع بندی
دارک وب یا Dark Web یک مفهوم نسبتاً جدید می‌باشد که مجموعه پنهانی از سایت‌های اینترنتی را در خود جای داده است. در dark web آزادی بیان دارید و می‌توانید به صورت ناشناس و بدون ترس از عواقب آن، اهداف خود را دنبال کنید. به دلیل حفظ حریم خصوصی اطلاعات، دارک وب به عنوان یک انجمن برای کسانی که فعالیت غیر قانونی انجام می‌دهند، شناخته شده است. برای دسترسی به دارک وب نیاز به نصب یک مرورگر خصوصی مانند TOR، استفاده از شبکه VPN و اطمینان از امنیت سیستم می باشد.