اتفاقات روزمره ، اخبار مهم و دیگر مطالب میهن وب هاست را می توانید در این قسمت مطالعه کنید

افزایش فشار برای ارائه سریع‌تر نرم‌افزار جهت برآورده کردن نیازهای بازار، امنیت را تا حد زیادی به خطر می‌اندازد. از آنجایی که مجرمان سایبری روش‌هایی برای سو استفاده از قطع ارتباط بین توسعه‌دهندگان و سیاست‌های امنیتی پیدا می‌کنند، شرکت‌ها "امنیت" را یک ضرورت می‌دانند.

مطالعات سال 2022 نشان می‌دهد که 68 درصد از شرکت‌ها به سمت امنیت حرکت کرده و توسعه‌دهندگان را مجبور می‌کنند تا اشتراک گذاری اطلاعات بین یکدیگر را در طول چرخه عمر توسعه نرم‌افزار، امن نگه دارند. تولید یک نرم‌افزار ایمن فراتر از امنیت است و در واقع یک فرآیند سیستماتیک الزامی برای توسعه می باشد که تیم‌ها را قادر می‌سازد تا به جدول زمانی خود برای توسعه نرم‌افزار پایبند باشند.

این مقاله به بررسی چرخه عمر توسعه نرم افزار ایمن و اهمیت آن می پردازد. همچنین یک فرآیند گام به گام و بهترین روش ها برای دستیابی به این رویکرد، توضیح داده می شوند.

چرخه عمر توسعه نرم افزار ایمن (SSDLC) چیست؟

به طور خلاصه، SSDLC به معنای گنجاندن امنیت در هر مرحله از چرخه عمر توسعه نرم افزار است. SSDLC معمولاً فریم ورکی شامل اقدامات امنیتی در سراسر فرآیند توسعه، از برنامه ریزی و طراحی گرفته تا تولید و انتشار نسخه بروزرسانی می باشد. این بدان معنا است که همراه با مشخصات فنی کاربردی، توسعه دهندگان باید بهترین شیوه های امنیتی را در هنگام ایجاد یک محصول بیاموزند و پیاده سازی کنند. به کمک آن می توانید مشکلاتی را که ممکن است در مراحل اولیه چرخه عمر نرم افزار به یک کابوس امنیتی تبدیل شوند را شناسایی و برطرف کنید.

تصویر(1)

وظایف خاصی که در هر مرحله باید انجام شوند، عبارتند از:

• اطمینان از اینکه الزامات امنیتی در مرحله برآورد پیش نیازها گنجانده شده است.
• مدل‌سازی تهدید در حین طراحی، برای تعیین ریسک پذیری
• بررسی کد منبع در مرحله تولید نرم افزار
• اسکنرهای امنیتی و تست نفوذ برای تشخیص مشکلات، قبل از تولید

ظهور SSDLC به عنوان یک رویکرد حیاتی توسعه

هنگامی که تکمیل تست امنیتی زمان زیادی طول می کشید، شرکت‌ها نرم‌افزار را قبل از اینکه تیم امنیت IT بتواند وضعیت امنیتی آن را در یک محیط تولید بررسی کند، در بازار عرضه می‌کردند. یکی از چالش‌ها این است که وقتی یک حفره امنیتی شناسایی می‌شود، برای همه قابل مشاهده و بهره‌برداری خواهد بود. علاوه بر ایجاد آسیب به شهرت و اعتبار، این رویکرد بسیار پر هزینه بود. تحقیقات انجام شده در سال 2022 هزینه کیفیت پایین نرم افزار را 2.41 تریلیون دلار تخمین زده اند.

در لیست زیر برخی از مهم ترین حملات نرم افزاری که اخیرا رخ داده، ذکر شده است:

1. مهاجمان کد مخربی را در SolarWinds Orion معرفی کردند که موجب هجوم هکرها به سیستم بیش از 18000 مشتری شد. تمهیدات امنیتی در برابر خطرات supply chain یا "زنجیره تامین"، باید از این رسوایی جلوگیری می کرد.
2. مهاجمان سایبری اطلاعات شخصی بیش از 50 میلیون مشتری T-Mobile را سرقت کردند. گفته می‌شود که سیاست‌های امنیتی ضعیف این شرکت دلیل اصلی نفوذ بوده است.
3. اشکال نرم افزاری در کد TikTok موجب یک نقص امنیتی شد که تعداد فالوورهای اعضای آن را به صفر رساند.
4. پس از اینکه مهاجمان با سرقت رمز عبور به شبکه Colonial Pipeline دسترسی پیدا کردند، 100 گیگابایت داده از پایگاه داده آنها به سرقت رفت.

اکنون شرکت ها به جای تکیه بر پچ‌های امنیتی برای رفع آسیب پذیری ها، به سمت یک توسعه نرم افزار ایمن حرکت می کنند تا نرم افزار امن تری ارائه دهند.

تصویر(2)

مزایای SSDLC برای توسعه دهندگان

هر زمان که به SSDLC اشاره می‌شود، یک سوال ایجاد خواهد شد. وقتی ابزارهای SCA و SAST (تست استاتیک امنیت برنامه یا Static Application Security Testing) برای مقابله با آسیب‌پذیری‌ها وجود دارند، چرا باید به SSDLC نیاز داشته باشید؟ این نقاط بازرسی جدید، اقدامات آزمایشی منظم تیم امنیتی را تکمیل می‌کنند. امروزه هکرها مسیرهای CI/CD (یکپارچه‌سازی و استقرار مداوم - این ویژگی با خودکارسازی مراحل توسعه نرم‌افزار، ارائه آن را سرعت می‌بخشد)، اطلاعات عمومی، فضاهای ابری و غیره را هدف قرار می دهند.

در ادامه برخی از مزایای SSDLC که توسعه دهندگان می توانند از آن بهره مند شوند، آورده شده است:

1. تمامی ذینفعان را با امضای ملاحظات امنیتی، از همان ابتدا درگیر می‌کند.
2. به شناسایی آسیب‌پذیری‌ها در مراحل اولیه توسعه کمک می نماید تا از تبدیل شدن آنها به یک حادثه مهم امنیت سایبری، جلوگیری شود.
3. می توانید با بستن شکاف های امنیتی در چرخه عمر توسعه نرم افزار خود، خطرات را تا حد قابل توجهی کاهش دهید.
4. شرکت ها با شناسایی و رفع اشکالات قبل از تولید نرم افزار، در هزینه های عملیاتی و نظارتی صرفه جویی می کنند.
5. زمان کافی (تقریبا کل چرخه عمر) برای انجام آزمایشات و اقدامات امنیتی در اختیار خواهید داشت.
6. SSDLC یک سازوکار امنیتی در سازمان شما ایجاد می کند که همیشه می تواند در مقابله با انواع حملات سایبری، کمک نماید.

5 مرحله برای ایجاد یک توسعه نرم افزار ایمن

هر مرحله از SDLC باید مجموعه‌ای از تمهیدات امنیتی را به همراه داشته باشد تا احتمال اینکه توسط هکرها مورد هدف قرار گیرد، کاهش یابد. علاوه بر این، SSDLC یک امنیت چند لایه ایجاد می کند. مراحل آن در ادامه با جزئیات بررسی شده است.

تصویر(3)

مرحله 1: جمع آوری نیازمندی ها

اولین مرحله از چرخه عمر توسعه نرم افزار ایمن، شامل گرد هم آوری تمامی ذینفعان، مانند تیم فنی، کارشناسان صنعت و بخش فروش، برای برنامه ریزی اولیه و تهیه لیستی از پیش نیازها است. این ورودی ها برای ایجاد اولین طرح پروژه جهت امکان سنجی از نظر فنی، عملیاتی و مالی استفاده می شوند.

گزارش امکان سنجی فنی، فریم ورک ها، زبان ها، ابزارها و فناوری ها را مشخص می کند. در طول این ارزیابی است که الزامات امنیتی باید در نظر گرفته شوند. برخی از فریم ورک ها ممکن است به مبادلات امنیتی یا توافق نیاز داشته باشند. بنابراین باید تمام جنبه‌های پروژه و پیامدهای امنیتی مربوطه را به‌طور کامل ارزیابی کنید.

نکات کلیدی قابل بحث در این مرحله عبارتند از:

• فهرست فریم ورک های فنی، سیاست های امنیتی و بهترین روش ها
• مقررات صنعت یا استانداردها
• تهدیدات موجود برای نرم افزار یا اپلیکیشن شما
• افزودن تیم ها با هدف بهبود شیوه های امنیتی

مرحله 2: طرح کلی معماری و طراحی

در این مرحله، توسعه‌دهندگان اجزای مختلف نرم‌افزار خود و فریم ورک های معماری ایده‌آلی که می‌توانند برای اتصال آنها به یکدیگر استفاده کنند را در نظر می‌گیرند. معماری باید نیازهای الگوریتمی شما را برطرف کند. امنیت را در این مرحله راه اندازی کنید تا از تعمیرات اساسی در آینده جلوگیری شود. هنگامی که معماری و امنیت تعریف شد، دیگر لازم نیست ساختار اساسی نرم افزار خود را تغییر دهید.

مرحله طراحی نیز برای یک توسعه نرم افزار ایمن حیاتی است. در این مرحله باید تصمیم بگیرید که نرم افزارتان با کدام سیستم های خارجی و چگونه تعامل داشته باشد و نحوه تبادل داده ها بین اجزای مختلف را مشخص کنید.

تصویر(4)

نکات کلیدی که باید در نظر داشته باشید، شامل موارد زیر می شود:

• فهرستی از موارد محرمانه که نیاز به اعتبارسنجی دارند، تهیه کنید.
• پیاده سازی شبیه ساز تهدید و تحلیل ریسک معماری
• آسیب‌پذیری‌های احتمالی را شناسایی کرده و استراتژی اصلاح آنها را تعریف نمایید.

مرحله 3: توسعه نرم افزار ایمن

تمام برنامه ریزی‌ها و خصوصیات معماری شما، در این مرحله به کد تبدیل می شوند. برای اطمینان از ثبات و امنیت، باید استانداردهای کدنویسی تعریف شده توسط صنعت و سیاست های سطح سازمانی را دنبال کنید. بازبینی کدها و انجام تست برای اطمینان از اینکه هیچ نقص امنیتی در کد منبع شما وجود ندارد نیز مهم است. با تبدیل شدن خطرات زنجیره تامین به یکی از تهدیدات پیشرو در امنیت سایبری، SDLC ایمن اهمیت قابل توجهی پیدا کرده است. این قابلیت به کشف شکاف های امنیتی پنهان و کدهای ناقص کمک می کند.

از نکات کلیدی در این مرحله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تعریف و استفاده از شیوه های کدنویسی ایمن.
• موارد محرمانه را از سیستم های مدیریت کد منبع دور نگه دارید.
• نکات امنیتی را اجرا کنید.
• چندین بار کدها را بررسی نمایید.

مرحله 4: آزمایش کامل

بررسی‌ و اسکن کدها، به خطوط کد منبع توجه دارند اما تست نرم‌افزار کمی متفاوت است و نرم‌افزار شما و عملکرد آن را قبل از تولید، ارزیابی می‌کند. در این مرحله، بیشتر عیوب، ایرادات منطقی و نقاط ضعف نرم افزار خود را خواهید یافت. نرم افزاری که این مرحله را طی می کند، از کیفیت و ایمنی بالایی برخوردار خواهد بود.

نکات کلیدی قابل توجه در این مرحله عبارتند از:

• اجرای تمام تست ها، از جمله SAST (تست استاتیک امنیت اپلیکیشن)، DAST (تست پویا از امنیت اپلیکیشن) و تست نفوذ
• بررسی تنظیمات و SBOM (لیست صورتحساب نرم‌افزاری) ها 

مرحله 5: انتشار و نگهداری

پس از انتشار برنامه در بازار، آزمون لیتموس (litmus) شما آغاز می شود. این آزمایش تا زمانی که نرم افزار شما در دسترس باشد، ادامه خواهد داشت. ایجاد یک غربالگری امنیتی مداوم در پس‌زمینه، ضروری است. البته اگر چندین استراتژی تست، بررسی و اقدامات تضمین کیفیت داشته باشید، احتمال کمی وجود دارد که نرم افزار شما دچار مشکل شود.

از نکات کلیدی مهم در این مرحله، موارد زیر هستند:

• به طور مداوم بر عملکرد و لاگ های مربوطه نظارت کنید.
• پچ ها یا بروز رسانی نرم افزار را آماده نمایید.
• از ابزارهای اتوماسیون برای نظارت موثر استفاده نموده و زیرساختی جهت امنیت بیشتر اپلیکیشن های تحت وب ایجاد کنید.

نتیجه گیری: با SSDLC نرم افزار خود را در برابر تهدیدات سایبری ایمن نمایید

به خطر افتادن امنیت نرم افزار، یکی از بزرگترین تهدیدات در دنیای دیجیتال است. همانطور که مهاجمان خلاق تر می شوند، شما باید به اصول خود پایبند باشید و در مورد امنیت سختگیرانه تر عمل کنید. SSDLC با ارائه روشی علمی برای توسعه نرم افزار ایمن، بهینه سازی کل چرخه عمر و صرفه جویی در هزینه ها، به این امر کمک می کند.