یکی از مشکلات رایج در فضای مجازی، سرقت محتوای تولید شده توسط دیگران است. استفاده غیرمجاز از محتوا می تواند منجر به کاهش قابل توجه ترافیک وب سایت، افت رتبه در موتورهای جستجو و کاهش درآمد گردد. سارقان محتوا با سو استفاده از تلاش های انجام شده می توانند به صورت ناعادلانه مخاطبان و منابع شما را مورد استفاده قرار دهند.
برای جلوگیری از سرقت محتوا می توانید چندین اقدام پیشگیرانه انجام دهید. روش هایی همچون محدودسازی دسترسی و پیگیری های قانونی می توانند از سرقت محتوا یا کپی برداری غیرمجاز جلوگیری نمایند. این مقاله به ارائه راهکارهایی برای حفظ حقوق مالکیت معنوی محتوای وب سایت، مطالب نوشتاری، تصاویر و ویدئوها می پردازد.
تصویر(1)
سرقت محتوا چگونه بر نتایج شما تأثیر می گذارد؟
شما با صرف تلاش فراوان برنامه ای جامع برای تولید محتوا تدوین می نمایید تا مخاطبان هدف به وب سایتتان جذب گردند. این مخاطبان از طریق خرید محصولات و خدمات، کلیک روی تبلیغات، پرداخت اشتراک یا کمک های مالی باعث کسب درآمد آنلاین شما می شوند. کپی برداری و استفاده غیرمجاز از محتوا می تواند اعتبار شما را به عنوان یک تولید کننده محتوا، برند یا کسب و کار، در معرض خطر قرار دهد. در ادامه به بررسی موثرترین روش ها برای حفاظت از محتوای وب سایت های وردپرسی پرداخته خواهد شد.
1. حق تکثیر یا علامت تجاری برای محتوا و لوگو
قوانین حق تکثیر به طور خودکار بر محتوای ایجاد شده در وب سایت های وردپرسی اعمال می شود. این امر ضمن حفاظت مالکیت معنوی شما، از وقوع تخلفاتی همچون سرقت محتوا و استفاده غیر مجاز مطالب جلوگیری می نماید.
درج علامت حق تکثیر (copyright) همراه با تاریخ بروزرسانی در وب سایت، به عنوان یک اقدام پیشگیرانه مقابل سرقت ادبی تلقی می گردد. این مورد علاوه بر اثبات مالکیت، امکان پیگیری قانونی از طریق ارسال اخطار DMCA را در صورت بروز هرگونه تخلف فراهم می نماید.
2. دشوارسازی فرایند خزش فید RSS
فید RSS ضمن ارائه امکان دسترسی آسان کاربران به آخرین مطالب منتشر شده، می تواند توسط افراد سودجو جهت سرقت محتوا مورد بهرهبرداری قرار گیرد. با نمایش چکیده محتوا در فید RSS، می توان احتمال سرقت ادبی را به میزان قابل توجهی کاهش داد. تنظیمات مربوطه، در بخش "خواندن" پیشخوان وردپرس قابل تغییر است. صرفا باید پس از انتخاب گزینه "چکیده"، تغییرات را ذخیره نمایید.
تصویر(2)
روش دوم، به تعویق انداختن انتشار پست ها در فید RSS است. با این روش به موتور جستجوی گوگل فرصت کافی ارائه می شود تا پیش از آنکه محتوا توسط سایرین کپی یا منتشر گردد آن را در وب سایت شما ایندکس نموده و به عنوان منبع اصلی شناسایی نماید. بنابراین رتبه سایت شما در معرض خطر قرار نخواهد گرفت.
یکی از ساده ترین ابزارها برای به تعویق انداختن انتشار پست ها در فید RSS نیز افزونه رایگان WPCode می باشد. این افزونه شامل یک قطعه کد از پیش تنظیم شده است که به راحتی قابل استفاده خواهد بود.
تصویر(3)
3. جلوگیری از سرقت محتوا توسط رمزگذاری
یک راه محافظت از محتوای مهم در وردپرس، تنظیم رمز عبور برای صفحات خاص است. با این روش می توانید دسترسی به برخی از صفحات را محدود نمایید.
وردپرس به طور پیشفرض امکان محافظت از هر پست یا صفحه توسط رمز عبور را فراهم می نماید. جهت اعمال این تنظیمات، هنگام ویرایش محتوا گزینه "وضعیت و مشاهده پذیری" را به "محافظت شده با رمز عبور" تغییر دهید، سپس رمز دلخواه خود را وارد نمایید. با این کار دسترسی به محتوای موردنظر تنها برای افرادی که رمز را می دانند امکان پذیر خواهد بود.
تصویر(4)
این رویکرد با چالش هایی همراه است. در ابتدا مدیریت حجم قابل توجهی از رمزها برای صفحات مختلف می تواند بسیار دشوار باشد. همچنین با ارائه رمز عبور به کاربری خاص، کنترل دسترسی محتوا از دست مدیر خارج می شود و امکان دارد رمز عبور به اشتراک گذاشته شده و در دسترس افراد غیر مجاز قرار گیرد. برای مدیریت ایمن تر رمزها و کنترل دسترسی به محتوای محافظت شده، می توان از افزونه هایی مانند PPWP یا Passster استفاده نمود. این افزونه ها امکاناتی نظیر ایجاد لیست رمزهای سفارشی، تعیین تاریخ انقضا برای رمزها و مدیریت دقیق تر دسترسی کاربران را فراهم می آورند.
4. اعطای دسترسی به کاربران عضو
اجازه دسترسی به کاربران عضو، تجربه کاربری بهتری در مقایسه با استفاده از رمز عبور برای هر صفحه فراهم می آورد. کاربران پس از ورود به ناحیه کاربری خود در وب سایت، قادر خواهند بود به تمامی مطالب اختصاصی دسترسی داشته باشند و نیازی به وارد نمودن رمز عبور برای هر صفحه نخواهند داشت. استفاده از افزونه رایگان Restrict Content Pro راهکاری ساده و مقرون به صرفه برای محدود سازی دسترسی است. این افزونه امکان ایجاد سطوح دسترسی مختلف، پرداخت و کنترل دسترسی به محتوا بر اساس سطح یا نقش کاربری را فراهم می نماید.
در برخی از وب سایت هایی که ماهیت عضویت محور یا آموزشی دارند جهت حفظ محرمانگی و ارزش محتوا، دسترسی صرفا برای کاربران ثبت نام شده امکان پذیر است. استفاده از افزونه هایی مانند MemberPress که به طور ویژه برای مدیریت این نوع وب سایت ها طراحی شده اند، می تواند راهکار مناسبی جهت ایجاد یک سیستم عضویت کارآمد و امن باشد.
5. اعطای دسترسی به مشترکین خبرنامه
یک روش موثر جهت حفاظت از محتوای ارزشمند، اجازه دسترسی به مشترکین خبرنامه است. ارائه محتوای ممتاز یا اختصاصی انگیزه ای قدرتمند برای تشویق کاربران به عضویت در خبرنامه می باشد و همزمان از انتشار غیرمجاز محتوا جلوگیری می نماید.
OptinMonster بهترین افزونه تولید لید برای وردپرس محسوب می گردد. قابلیت قفل گذاری محتوا در این افزونه به عنوان ابزاری قدرتمند جهت گسترش لیست ایمیل شناخته می شود. با فعالسازی این تنظیمات، کاربران صرفا قادر به مشاهده بخش ابتدایی مطالب خواهند بود و برای دسترسی کامل باید در خبرنامه عضو شوند. بدین ترتیب با استفاده از قفل گذاری محتوا، دسترسی به ادامه مطلب برای کاربران غیر مشترک محدود می گردد.
6. غیرفعالسازی کلیک راست و انتخاب متن
غیرفعالسازی کلیک راست جهت انتخاب متن، اگرچه به عنوان روشی برای جلوگیری از سرقت محتوا شناخته می شود اما تجربه کاربری نامطلوبی ایجاد نموده و مانع اشتراک گذاری قانونی محتوا نیز می گردد. این محدودیت کاربران را از اقداماتی مانند انتشار پست در شبکه های اجتماعی باز میدارد و بر تعامل کاربران با محتوا تاثیر منفی می گذارد.
با این روش، کاربران ماهر همچنان می توانند با دسترسی به کد منبع سایت یا استفاده از ابزارهای توسعه دهنده مرورگر (Inspect) محتوای شما را کپی نمایند. بنابراین تنها در صورتی که برای جلوگیری از سرقت گسترده محتوا راهکار دیگری وجود نداشته باشد به کارگیری این روش توصیه می گردد.
7. غیرفعال سازی Hotlinking تصاویر
هنگامی که محتوایی از وب سایت شما کپی می گردد آدرس اینترنتی تصاویر به همراه آن منتقل می شود. این بدان معنا است که تصاویر اصلی همچنان روی سرور سایت شما باقی مانده و هر زمان کاربر دیگری به محتوای کپی شده دسترسی پیدا می نماید تصاویر از سرور شما نمایش داده می شود. این مورد با نام "Hotlinking" شناخته می شود و می توانید با افزودن یک قطعه کد در فایل htaccess. از آن جلوگیری نمایید. با اعمال این تنظیمات، صرفا متن جایگزین (alt text) تصاویر نمایش داده خواهد شد.
تصویر(5)
نمایش محتوای تصویری به شکل متن جایگزین، نه تنها تجربه کاربری نامناسبی را برای مخاطب فراهم می نماید بلکه باعث کاهش اعتبار و رتبه سایت سارق محتوا در نظر کاربران و موتورهای جستجو خواهد شد.
8. افزودن واترمارک به تصاویر
واترمارک (watermark) یک لوگو، متن یا الگوی نیمه شفاف است که ابزاری قدرتمند برای حفاظت از آثار تصویری در وب سایت های عکاسی و نمونه کار (portfolio) محسوب می شود. اضافه کردن واترمارک به تصاویر، مالکیت اثر را مشخص نموده و از سرقت محتوا جلوگیری می نماید. با استفاده از این قابلیت، کاربران می توانند تصاویر را مشاهده نمایند اما برای دریافت فایل اصلی و بدون واترمارک ملزم به خریداری آنها خواهند بود. واترمارک به طور موثری از سرقت تصاویر جلوگیری کرده و استفاده غیر مجاز را دشوار می سازد.
9. تنظیم یک آدرس اصلی (Canonical URL)
آدرس اصلی (Canonical URL) یک ویژگی در وردپرس است که به موتورهای جستجو اعلام می نماید کدام نسخه از صفحه وب معتبر می باشد. این ویژگی به گوگل و سایر موتورهای جستجو اطلاع می دهد که کدام صفحه را در نتایج جستجو، منبع اصلی شناسایی نمایند.
تعیین آدرس اصلی باعث جلوگیری از سرقت محتوا نمی شود اما این ویژگی به موتورهای جستجو کمک می نماید تا وب سایت شما را منبع اصلی و معتبر آن محتوا تشخیص دهند. تنظیم یک آدرس اصلی می تواند به وب سایتتان برتری قابل توجهی در رتبه بندی موتورهای جستجو مقابل سایت هایی که محتوای شما را کپی کرده اند، بدهد. همچنین در مواردی که محتوای تکراری وجود دارد به گوگل کمک می نماید تا محتوای اصلی را تشخیص داده و به عنوان مرجع مدنظر قرار دهد.
استفاده از افزونه All in One SEO) AIOSEO) ساده ترین روش برای تنظیم صحیح آدرس اصلی است. این افزونه توسط بیش از ۳ میلیون وب سایت استفاده می گردد.
10. اسکن وب برای شناسایی سرقت محتوا
بدون جستجو و بررسی مداوم، احتمالا متوجه سرقت محتوا نخواهید شد. برای شناسایی این موارد می توانید از ابزارهای آنلاین مختلفی استفاده نمایید.
توسط Google Alerts به سادگی می توانید از وجود نسخه های کپی شده محتوای خود مطلع شوید. کافی است نام وب سایت یا بخشی از مقاله خود را در این سرویس جستجو نمایید.
تصویر(6)
برای جلوگیری از سرقت محتوا، می توانید یک عبارت مشابه را در پایان تمامی پست هایتان قرار دهید. با تنظیم هشدار گوگل برای این عبارت، هر زمان که محتوای شما جای دیگری منتشر شود، متوجه خواهید شد. راهکار دیگر، استفاده از ابزارهای آنلاین مانند Copyscape می باشد. این ابزار به شما کمک می نماید تا خیلی سریع از کپی شدن محتوا مطلع شوید. کافی است آدرس وب سایت یا صفحه موردنظرتان را در این ابزار وارد نموده تا با جستجوی خودکار وب، هرگونه متن مشابه محتوای شما را پیدا نماید.
تصویر(7)
ابزار سوم Grammarly می باشد که یک ابزار آنلاین معروف برای بررسی گرامر است. نسخه پریمیوم Grammarly دارای یک ابزار بررسی سرقت ادبی (plagiarism checker) می باشد. این ابزار با جستجوی گسترده در منابع آنلاین، مطالب مشابه متنی که شما وارد نموده اید را تشخیص می دهد.
تصویر(8)
11. مسدودسازی آدرس های IP
مسدودسازی آدرس IP فردی که اقدام به سرقت محتوا نموده است می تواند یک روش بازدارنده باشد. اما این کار به تنهایی مفید نیست زیرا مهاجمان معمولا از آدرس IP های متعدد استفاده می نمایند.
به همین دلیل توصیه می شود از یک فایروال وب اپلیکیشن (WAF) استفاده نمایید. این نوع افزونه ها، ترافیک ورودی وب سایت شما را دائما پایش نموده و قبل از نفوذ هرگونه تهدید امنیتی، اقدام به مسدود سازی آنها می نماید.
کاربران پیشرفته می توانند با بررسی دقیق لاگ های "Raw Access" در کنترل پنل cPanel، آدرس های IP مشکوک را شناسایی نمایند. این IP ها معمولا با تعداد درخواست های غیرمعمول قابل تشخیص هستند.
تصویر(9)
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره آدرس IP های مشکوک می توانید از ابزارهای جستجوی آنلاین استفاده نمایید. پس از شناسایی آدرس های IP که متعلق به سارقان محتوا می باشد می توانید آنها را با افزودن در فایل htaccess. وب سایت خود مسدود کنید. به عنوان مثال:
Deny from 255.0.0.0
می توانید چندین آدرس IP را در یک خط اضافه و با فاصله از یکدیگر جدا نمایید.
12. ارسال اخطار DMCA
در نهایت امکان ارسال درخواست حذف محتوای سرقت شده از موتورهای جستجو مانند گوگل، با استناد به قانون DMCA وجود دارد. ارسال درخواست حذف محتوا از موتورهای جستجو می بایست با دقت و احتیاط انجام شود. ارائه مدارک قانع کننده برای اثبات مالکیت محتوا و نقض حق کپی رایت از اهمیت بالایی برخوردار است. ارسال گزارش نادرست می تواند عواقب جدی برای حساب کاربری شما داشته باشد.
می توانید پس از معرفی سایت در Google Search Console برای ارسال شکایت DMCA توسط ابزار Copyright Removal اقدام نمایید.
تصویر(10)
با کلیک روی دکمه "Create a report" و انتخاب گزینه "New DMCA report" می توانید مراحل ارسال درخواست را آغاز نمایید.
تصویر(11)
در این بخش اطلاعات تماس شما، مشخصات محتوای سرقت شده و آدرس اینترنتی محل انتشار آن را وارد خواهید نمود.
تصویر(12)
بهره برداری از محتوای سرقت شده
محافظت از محتوای وب سایت کاری بسیار زمان بر و چالش برانگیز است. با افزایش تعداد پست ها، نظارت بر همه آنها برای جلوگیری از سرقت، دشوار می گردد.
به همین دلیل می توانید دنبال راه حلی جهت کسب درآمد یا ترافیک بیشتر از وب سایت هایی باشید که محتوای شما را به سرقت برده اند. برای مثال با استفاده از لینک های داخلی، حتی در صورت سرقت محتوا می توانید کاربران را به وب سایت خود بازگردانید. همچنین این لینک ها به عنوان بک لینک های ارزشمند شناخته می شوند و موجب بهبود سئو می گردند.
همچنین می توان لینک های همکاری در فروش را درون محتوا قرار داد. به این ترتیب می توانید از سرقت محتوا برای کسب درآمد استفاده نمایید. توسط افزونه All in One SEO می توانید بنری تبلیغاتی حاوی محصولات یا خدمات خود را به انتهای فید RSS اضافه نمایید. این ویژگی باعث نمایش بنر تبلیغاتی شما در محتوای سرقت شده نیز می گردد و فرصتی برای تبلیغ کسب و کارتان ایجاد خواهید کرد.
با گنجاندن یک بند حقوقی در فید RSS، از حق مالکیت خود محافظت نموده و به این ترتیب برای موتورهای جستجو مشخص می نمایید که سایت شما منبع اصلی در نظر گرفته شود.
جمع بندی
حفاظت محتوا در وردپرس یک فرآیند چند جانبه است که نیازمند ترکیب تکنیک ها و ابزارها برای جلوگیری از سرقت یا استفاده غیرمجاز مطالب شما می باشد. توسط روش هایی مانند قفل کردن محتوا، افزودن واترمارک به تصاویر و انسداد آدرس IP های مشکوک می توانید امنیت محتوای خود را تقویت نمایید. نظارت بر محتوای سرقت شده و ارسال درخواست حذف DMCA نیز می تواند به حفظ اعتبار و اصالت محتوای شما کمک کند. نهایتا با اتخاذ این اقدامات پیشگیرانه می توانید از وب سایت خود در برابر سرقت محتوا محافظت کرده و اعتبار سایت را حفظ نمایید.